چکیده:
صنعت گردشگری در فضاهای روستایی به عنوان رویکرد و فعالیتی مکمل، با توجه به ظرفیت -
های طبیعی و فرهنگی موجود قادر است برای ارتقای کیفیت زندگی ساکنان نواحی روستایی،
تجدید حیات روستاها و در نهایت توسعه پایدار روستایی نقش اساسی ایفا کند. از این رو شناس ایی و
تبیین قابلیتها و محدودیت های گردشگری در سکونتگاه های روستایی مستعد این صنعت و الویت
بندی آنها اهمیت ویژه دارد. هدف پژوهش حاضر، شناخت و تحلیل قابلیتها و محدودیتهای
توسعه گردشگری روستایی از دیدگاه کارشناسان بومی و نخبگان محلی در ناحیه تفتان شهرستان
خاش و در پی آن رتبه بندی روستاهای مورد مطالعه است. روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی مبتنی
بر تکمیل پرسش نامه توسط 40 تن کارشناس بومی و 140 تن نخبه محلی میباشد. در تحلیل
اطلاعات و دادهها از یک روش ترکیبی (ترکیب فن سوات و روش دلفی) و برای رتبه بندی روستاها،
از فن تصمیمگیری تاپسیس استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که استعداد و
قابلیت روستاهای مورد مطالعه در جذب گردشگر در راستای توسعه اقتصادی و اجتماعی و
نیازمندیهای آنها جهت بهره برداری از صنعت گردشگری و توسعه ی آن بسیار بالا است. در این
میان روستاهای تمندان، کوشه و سنگان به ترتیب دارای قابلیت بیشتری بوده و لازم است در الویت
برنامههای توسعه گردشگری قرار گیرند.
خلاصه ماشینی:
حـال بـا توجـه بـه اهمیـت گردشـگری در توسـعه ی روستایی این مسأله مطرح است که آیا در محدوده مورد مطالعه نقـش گردشـگری در توسـعه روسـتایی مـورد تحلیل قرار گرفته است ؟ و در این زمینه چقدر به دیدگاه و ادراک بومیان توجه شده است ؟ زیرا توجه به نگـاه و زبان بومیان به ویژه نخبگان محلی میتواند کمک سازندهای در شناخت دقیق تر مسـائل موجـود و الویـت هـای مردم و تبیین بهتر مسأله بکند و چراغ راهنمای قویتری برای مدیران و سیاسـتگذاران در تصـمیم گیـریهـا و اجرای برنامه های گردشگری باشد.
از میان متغیرهای مؤثر و تعیین کننـده، نبـود برنامـه ریـزی و سـرمایه - گذاری نظاممند در راستای توسعه صنعت گردشگری با ضریب وزنی ٠/٠٦٨ به عنوان مهـم تـرین نقطـه ضـعف دارای الویت اول و کمبود اساسی امکانات و خدمات اقامتی (مجتمع های اقـامتی و اسـتراحت گـاههـا) و نبـود تبلیغات مناسب و ناشناخته ماندن برخی جاذبه های استثنایی در منطقه با ضـریب وزنـی ٠/٠٦٢ دارای الویـت دوم و در نهایت عدم وجود بازار مناسب برای گیاهان دارویی فراوان و متنـوع منطقـه بـا ضـریب وزنـی ٠/٠٥٣ الویت هفتم یا آخر را به خود اختصاص دادهاند(جدول ٢).
پژوهش حاضر با این دید انجام شده و راهبردهایی به منظور بهـرهبـرداری صـحیح و نظـاممنـد از قابلیـت هـای گردشگری در راستای توسعه گردشگری و در نتیجه ارتقای کیفیت زندگی ساکنان محلی ارائه داده اسـت ، کـه نتایج آن را میتوان به شرح ذیل ارائه کرد: * محدوده مورد مطالعه به دلیل برخورداری از جاذبه ها و فرصت های زیاد و مناسب جهـت بهـرهبـرداری از صنعت گردشگری در راستای توسعه نواحی روستایی، دارای توان و استعداد بالایی است .