تحلیلی برنسخه خطی خمسه جامی به شماره ثبت 5995 مقاله

کتابخانه و موزۀ ملّی ملک دارای هزاران نسخۀ خطی نادر و نفیس است. یکی از این نسخ، نسخه ای به شمارۀ ثبت ۵۹۹۵ است که در صفحۀ اوّل آن عنوان «سبعۀ جامی » آمده است. این نسخه به خاطر ویژگی های خاص، انتخاب شد و مورد بررسی قرار گرفت. همبستگی ادبیّات و نگارگری ایرانی در عرصۀ هنر کتاب آرایی پیوندی بی واسطه داشته است. هنرهایی که در جهت هرچه بهتر بیان کردن مضامین متنوّع ادبی و زیباسازی آن شکل گرفته و در برخی از رشته ها حتّی از آن مایه می گیرد و سخن شاعر یا نویسنده را به زبان خط و رنگ مجسّم می کند. پژوهش بر روی این نسخه از نظر هدف، بنیادی و از نظر روش، توصیفی تحلیلی است که به شیوۀ اسنادی و مقایسه تعدادی از نمونه مجالس آن با نگاره های هم دورۀ خود انجام گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که این نسخه دارای پنج مثنوی از هفت مثنوی جامی است. بنابراین نامی که در صفحۀ اوّل آمده می بایست خمسۀ جامی باشد نه سبعه. همچنین با آ نچه در تاریخ های این نسخه آمده مشخص می گردد این نسخه و اورنگ اوّل آن همزمان با سروده شدن «تحفه الاحرار » کتابت شده است. همچنین می توان گفت این نسخه در زمان های متفاوت کتابت و در زمانی بعدتر تصویرگری شده که در تاریخ کتابت و نگارگری ایران بی سابقه نیست.