چکیده:
افزایش جمعیت شهرها و رشد و توسعهی شهرسازی از یکسو و تغییرات آبوهوایی از سوی دیگر، تعادل حرارتی شهرها را تحت تأثیر قرار داده و موجب ایجاد جزایر حرارتی شده است، لذا توجه به تأثیر طراحی در آسایش حرارتی فضاهای شهری اهمیت یافته است. در این میان، بررسی عملکرد حرارتی حیاطها بهعنوان فضاهای مشترک میان مقیاس شهری و معماری، مورد ارزیابیهای مختلفی قرار گرفته است، اما بااینوجود دانش نسبتاً محدودی در رابطه با رفتار خرداقلیمی این فضاها در دسترس است. این پژوهش به دنبال سنجش شرایط آسایش حرارتی خانههای سنتی دورهی قاجاریه در شهر اصفهان است؛ ازاینرو، تعداد 10 مورد از خانههای دورهی قاجار در شهر اصفهان انتخاب شده و با استفاده از نرمافزار ENVI-met 4 که به منظور شبیهسازی سهبعدی و سنجش شرایط خرداقلیم شهری طراحی شده است، به بررسی تغییرات پارامترهای اقلیمی شامل دما، رطوبت نسبی، سرعت باد و دمای متوسط تابشی و سنجش شرایط آسایش حرارتی در اولین روز تیرماه، بر مبنای شاخص PET پرداخته شد. نتایج نشان میدهد میزان دما در حیاطهای مرکزی موردمطالعه نسبت به فضاهای باز شهری همجوار بهطور متوسط بین 7/0-1/0 درجهی سانتیگراد کاهش، رطوبت نسبی 8/1-1 درصد افزایش و سرعت باد 2-5/1 متر بر ثانیه کاهش داشته است. میانگین دمای متوسط تابشی برای خانههای موردمطالعه بین 7/58-3/55 بوده و همبستگی بالایی میان دمای متوسط تابشی و شاخص PET وجود دارد. همچنین با توجه به شاخص PET شرایط آسایش حرارتی خانههای موردمطالعه بین تنش گرمایی متوسط و بسیار شدید قرار دارد.
Increasing the population of cities and the growth and development of urban planning on the one hand and climate change on the other hand has affected the thermal balance of cities and has created thermal islands, so attention to the impact of design on the thermal comfort of urban spaces has become important. The study of the thermal performance of yards as common spaces between urban scale and architecture has been evaluated differently, but relatively limited knowledge about the micro-climatic behavior of these spaces is available. This study seeks to assess the thermal comfort conditions of traditional houses of the Qajar period in Isfahan. Therefore, 10 houses of the Qajar period in the city of Isfahan have been selected and by the ENVI-met 4 software, which is designed to simulate and measure the micro-climatic conditions of the city, study the changes of climatic parameters and evaluation of thermal comfort conditions on the first day of July based on PET index. The results show that the temperature in the studied central yards compared to the neighboring open urban spaces decreased by an average of 0.7-1.7 ° C, the relative humidity increased by 1-1.8% and the wind speed decreased by 1.5-2 m / s. The average mean radiant temperature for the studied houses was between 35.7-55.7 and there is a high correlation between the average mean radiant temperature and PET index. Also, according to the PET index, the thermal comfort conditions of the studied houses are between moderate and strong heat stress.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش به دنبال سنجش شرایط آسایش حرارتی خانه های سنتی دوره ی قاجاریه در شهر اصفهان است ؛ ازاین رو، تعداد ١٠ مورد از خانه های دوره ی قاجار در شهر اصفهان انتخاب شده و با استفاده از نرم افزار ٤ ENVI-met که به منظور شبیه سازی سه بعدی و سنجش شرایط خرداقلیم شهری طراحی شده است ، به بررسی تغییرات پارامترهای اقلیمی شامل دما، رطوبت نسبی، سرعت باد و دمای متوسط تابشی و سنجش شرایط آسایش حرارتی در اولین روز تیرماه ، بر مبنای شاخص PET پرداخته شد.
نتایج نشان میدهد میزان دما در حیاط های مرکزی موردمطالعه نسبت به فضاهای باز شهری هم جوار به طور متوسط بین ٠/٧-٠/١ درجه ی سانتیگراد کاهش ، رطوبت نسبی ١/٨-١ درصد افزایش و سرعت باد ٢-١/٥ متر بر ثانیه کاهش داشته است .
به همین صورت داوطلب و همکاران (١٣٩٦) در مطالعه ای در اقلیم سیستان دریافتند در نقاطی که دارای پوشش گیاهی هستند، در مقایسه با مکان هایی که پوشش گیاهی ندارند، به طور میانگین دمای هوا بین ١ تا ٢ درجه ی سانتیگراد پایین تر، رطوبت نسبی حدود ٢ درصد بالاتر و میانگین دمای تابشی حدود ٦ درجه ی سانتیگراد پایین تر است و این میزان کاهش ، شاخص احساس حرارتی را از شرایط بسیار داغ به داغ تعدیل می کند.
(رجوع شود به تصویر صفحه) ٥- بحث و نتایج با توجه به هدف تحقیق ، ١٠ مورد خانه ی ثبت ملی و مستخرج از کتاب گنج نامه ی فرهنگ آثار معماری اسلامی ایران خانه های اصفهان انتخاب شده و پارامترهای اقلیمی مؤثر بر شرایط آسایش حرارتی در فضای باز برای هر یک از این خانه ها به صورت میانگین برای تمام نقاط حیاط ، توسط نرم افزار محاسبه شد.