چکیده:
باور به معاد و زندگی پس از مرگ، یکی از اصول اعتقادی اسلام است. دیدگاه اسلام به این اصل، نگاهی کلی و فرادنیایی است که دامنه پرواز اندیشه آدمی را از عالم خاکی میرهاند و آفاق اندیشهاش را از تنگنای زندگی مادیاش آزاد میکند. گرچه همه عقاید و باورهای انسان در رفتارش مؤثر است، اما در این میان، عقاید و باورهای مذهبی، بهویژه اعتقاد به معاد و روز رستاخیز، از نافذترین و مؤثرترین باورها در جهتدادن رفتار و منش آدمی و تربیت و اصلاح اوست. این نوشتار، در صدد است تا روشهایی را از دو منبع گرانبها، یعنی قرآن کریم و سیره معصومان استخراج نماید تا به وسیله آنها، باور به معاد را افزایش دهد.
خلاصه ماشینی:
نقش تربیتی «انذار»، بدان حد است که در آغاز رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم خداوند به آن حضرت فرمود: «یا أَیهَا الْمُدّثِّرُ قُمْ فَأَنْذِرْ؛ 1 ای جامه بهخودپیچیده!
پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم میفرماید: «من، بیمدهنده هستم و مرگ، شبیخونزننده و قیامت، وعدهگاه است.
حضرت به او فرمود: «برای فردای قیامت و زلزله آن، چه تدارکی دیدهای؟»پرسید: آیا این زلزله بدن مرا هم میلرزاند؟ پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: «زلزله روز قیامت، کوهها را متلاشی میکند؛ بدن تو که چیزی نیست.
» 4 پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم با بیان نعمتهای بهشت، اشتیاق مردم به آن را برمیانگیخت و سپس، شرایط ورود به بهشت را نیز یادآور میشد تا این اشتیاق، در زندگی آنان نتیجه عملی داشته باشد.
» تعجب کردند که چرا وی با آن عطش فراوان برای آموختن قرآن، به دو آیه بسنده کرد؛ اما پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: «او درحالیکه فقیه شد، بازگشت.
نمونه ذیل، از جمله نتایج بشارت به بهشت است: بلال حبشى، مؤذن پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم هنگامى که رنجور شد و در بستر مرگ قرار گرفت، همسرش در بالین او نشست و گفت: واحسرتا که مبتلا شدم!
در روایات آمده است: پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم در تشییع جنازهها خیلی اندوهگین و اندیشناک بود و بیشتر با خود سخن میگفت و کمتر با دیگران صحبت میکرد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم در این باره میفرماید: «به زیارت مردگان بروید؛ زیرا در این کار، برای شما عبرتآموزی است.