چکیده:
در عصر فعلی عدالت و پیشرفت دو بال توسعة پایدار تلقی میشوند که هر یک بدون دیگری فاقد ارزش است. در این میان حملونقل عمومی یکی از سیستمهای مهم خدماترسانی در شهرهاست که نقشی مهم در تحقق عدالت ایفا میکند و اهمیتی فوقالعاده دارد. بر اساس این ضرورت، هدف از این تحقیق تحلیل و سطحبندی مناطق پانزدهگانة کلانشهر اصفهان بر مبنای عدالت دسترسی به حملونقل عمومی بود. جهت دستیابی به این هدف، اطلاعات مورد نیاز به روش اسنادی و میدانی (از نوع مشاهده و پرسشنامه) جمعآوری شد و از روش بهترینـ بدترین و کوکوسو برای تحلیل دادهها استفاده شد. نتایج حاکی از آن بود که منطقة 1 و 3 بیشترین و مناطق 9 و 11 و 14 کمترین امکانات و تسهیلات حملونقل عمومی را دارند. ضمن اینکه نیاز به حملونقل عمومی به لحاظ کاربران در مناطق 8 و 10 بیشترین و در مناطق 2 و 9 و 11 کمترین حد خود را دارد. با ترکیب این دو مؤلفه نیز مشخص شد مناطق 1، 2، 3، 15 در قیاس با سایر مناطق از نسبت امکانات به کاربران بیشتری برخوردارند و مناطق 8، 10، 11، 14 در قیاس با سایر مناطق نسبت امکانات به کاربران کمتری دارند. در مابقی مناطق نسبت امکانات به کاربران حالت متعادلتری دارد. بنابراین، لازم است در برنامهریزیهای آتی در زمینة حملونقل عمومی به شکاف بین امکانات و نیاز کاربران توجه بیشتری شود.
In the current era, justice and advancement are deemed as the two wings of sustainable development, with each being worthless without the other. As one of the main service systems in cities, public transportation has an important role in the realization of justice. As a result, the purpose of this article was to analyze and rank the 15 districts of Isfahan metropolis based on justice in accessing public transportation. In order to attain this goal, the required data was collected using document analysis and field study (through observation and questionnaire). The Best-Worst (BWM) and COCOSO methods were used to analyze the data. The results indicated that Districts 1 and 3 had the most and Districts 9, 11, and 14 the least public transportation facilities. Moreover, the need to public transportation – in terms of the number of users – was highest in Districts 8 and 10 and lowest in Districts 2, 9, and 11. The combination of these two factors also showed that Districts 1, 2, 3, and 15 had bigger facility to user ratios, while Districts 8, 10, 11, and 14 had smaller facility to user ratios. In the other districts, the facility to user ratio was mainly moderate. Therefore, it is necessary to pay more attention to this gap between facilities and users’ needs when planning for public transportation in future.
خلاصه ماشینی:
در پژوهش حاضر، با ديدگاهي جامع و با درنظرگيري گروه هـاي مختلـف کـم تـوان مـالي و جسمي و حالت سفر و ساير ويژگي هاي تأثيرگذار بر انتخاب نـوع وسـيلۀ نقليـه بـراي سـفر، بـه ارزيابي و تحليل ميزان عـدالت در دسترسـي بـه حمـل ونقـل عمـومي پرداختـه شـد و سـپس بـا سطح بندي مناطق اولويت هاي پيشنهادي بر اساس امکانات و تسهيلات موجود مشخص شد کـه از اين نظر داراي نوآوري است .
با توجه به اهميت يادشده از يک سو و خلأ مطالعاتي موجـود در ايـن زمينـه از سـوي ديگـر، هدف از اين مطالعه تحليل و سطح بندي مناطق پانزده گانۀ کـلان شـهر اصـفهان بـر مبنـاي عـدالت دسترسي به حمل ونقل عمومي بود تا بدين ترتيب مشـخص شـود امکانـات نظـام حمـل ونقـل در کدام يک از مناطق با نيازهاي آن منطقه تطابق بيشتري دارد و در کدام يـک از منـاطق تطـابق کمتـر است .
بـه ترتيب شکل ٣ و جدول ٣، وضعيت مناطق پانزده گانه به لحاظ سنجه هاي مربوط به امکانات و تسهيلات حمل ونقل عمومي را نشان ميدهد.
وضعيت مناطق پانزده گانۀ شهر اصفهان به لحاظ سنجه هاي مربوط به امکانات و تسهيلات حمل ونقل عمومي امتياز (رجوع شود به تصویر صفحه) در سطرهاي مربوط به رتبه ، عدد ٥ به معناي برخوردار، عدد ٤ به معناي نسـبتا برخـوردار، عـدد ٣ بـه معنـاي برخـورداري متوسط ، عدد ٢ به معناي نسبتا محروم ، و عدد ١ به معناي محروم است .