چکیده:
امروزه نیروی کارامد انسانی از مهمترین منابع راهبردی سازمانها به حساب میآیند. اولین اقدام در حوزه مدیریت منابع انسانی، استخدام و تامین نیروی انسانی است که اگر این مرحله به درستی انجام نشود حضور افراد نامناسب در سازمان باعث ایجاد مشکلات آشکار و نهان میگردد که فرسودگی شغلی یکی از این مشکلات است. فرسودگی شغلی عبارتست از کاهش قدرت سازگاری فرد در مقابل عوامل تنیدگیزا و سندرمی مرکب از خستگی عاطفی، مسخ شخصیت و کاهش موفقیت فردی که میتواند در میان افرادی که به نوعی خدمات انسانی انجام میدهند اتفاق افتد. سنجش فرسودگی شغلی و عوامل موثر بر آن از جمله مسایل عمدهای هستند که توجه محققان مختلف را به خود جلب کردهاند یکی از عواملی که در فرسودگی شغلی معلمان تاثیر دارد ویژگیها شخصیتی میباشد. در برنامهریزیهای توسعه، نیروی انسانی مهمترین عامل در جهت تحقق اهداف تلقی میگردد و در این راستا، این سئوال که چرا خلائق مختلفاند، برای درک رفتار انسان ضرورت اساسی دارد. بدیهی است اختلافات فردی باعث بسیاری از تفاوتهای رفتار انسانی است و نخستین سرچشمه این امتیازات، شخصیت آدمی است. لذا شناخت خصلتها، توانمندیها و ناتواناییها، نگرشها و احساسات انسان و نیز درک و فهم علل رفتارهای او و پیشبینی عملکردها و کنشهایش از دیرباز مورد توجّه و علاقه اندیشمندان علوم اجتماعی مانند روانشناسان، مردمشناسان، متفکران تعلیم و تربیت و جامعهشناسان بوده است. توجه به فرسودگی شغلی نیز موضوع تازهای نیست و پژوهشهای فراوانی در این زمنیه در دهههای اخیر انجام شده است. با توجه به نقش حساس و با اهمیت ویژگیهای شخصیتی در فرسودکگی شغلی این مطالعه به بررسی مفاهیم و مطالعات مرتبط با این متغیرها خواهد پرداخت.
خلاصه ماشینی:
همچنین شرایط نامناسب کاری، احساس ناکارآمدی سازمانی، احساس عدم پیشرفت فردی، فرصتهای کم برای ارتقاء و وجود قوانین و مقررات خشک و دست و پا گیر در نظام سازمان از دیگر عوامل مؤثر در ایجاد و گسترش فرسودگی شغلی هستند (علوی، 1381) 4- ماهیت و اهمیت ویژگی های شخصیتی روانشناسی علمی است که رفتارهای انسانی را توصیف و تبیین میکند و شخصیت یکی از محورهای اساسی و اصلی آن است (جامهبزرگ، 1376).
جامعه مورد مطالعه شامل تمامی دبیران دوره دوم متوسطه ناحیه ۲ شهر شیراز به تعداد ۱۰۳۴ معلم است به منظور انتخاب گروه نمونه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله از میان مدارس تعداد ۲۰ مدرسه انتخاب و تمامی دبیران مدارس به عنوان نمونه انتخاب شدند ابزار پژوهش شامل سه پرسشنامه رضایت از زندگی داینر و همکاران (۱۹۸۵) فرسودگی شغلی توسط مسلش و جکسون (۱۹۸۱) بهزیستی معنوی پولوتزین و الیسون بوده است که روایی و پایایی آنها نیز مورد تأیید قرار گرفته به منظور تجزیهوتحلیل دادهها از شاخصهای آمار توصیفی میانگین و انحراف معیار و از روشهای آمار استنباطی ضریب همبستگی پیرسون و آزمون مدل مفروض با استفاده از روش تحلیل مسیر با استفاده از روش بارون و کنی استفاده شده است تمامی ویژگیهای شخصیتی به جز انعطافپذیری با بهزیستی معنوی رابطه مستقیم معنادار داشتند.