چکیده:
نسخة مستقل تسیر مجاهد به شمارة ۱۰۷۵ در دارالکتب قاهره از جنبههای مختلف مانند
ویژگیهای سندی و متنی» پیوند با طرق گوناگون نقل آرای تفسیری مجاهد در تفاسیر
متاخرتر از جمله جامعلبیان» شیوههای نقل و امکان بازسازی شکل اصلی تفسیر مجاهد
مورد بررسی قرار گرفته است. اشتاوت» ونزبری لیمهاوس و ورستیخ در پژوهشهای
مختلف به همه یا برخی از این مواردء به تفصیل یا به اشاره پرداختهاند. در این مقاله
دیدگاههای این خاورشناسان تبیین و سپس ارزیابی شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد
که نقطة عزیمت همة مطالعات غربیان در اینباره نظریة سزگین مبنی بر «مکتوببودن منابع
اثار روایی» و روش او برای «بازیابی منابع این آثار) و «بازسازی اثار از دسترفته براساس
نقلهای موجود در منابع متااخر» و اشاراتی است که وی در این موارد به این نسخه و
روایات مجاهد در تفسیر طبری داشته است. این نسخه بیشترین پیوند را با طریی
عیسی بن میمون از روایات مجاهد در جامملبیان دارد و قطعا منبع طبری نبوده و همچنین
گلچینی از تفسیر طبری هم نیست. بازسازی آموزههای تفسیری مجاهد هم با توجه به
نظریة سزگین و نظریة شولر ممکن است.
MS. 1075 Tafsir of the Cairene Dar-al-Kutub has been studied from different aspects such as: features of Isnad and Matn, its relation to different ways of transmission in the later tafsirs for example Jami' al-bayan, oral or written transmission, and the possibility of reconstruction the original tafsir of Mujahid. Stauth, Leemhuis, Wansbrough and Versteegh have dealt with all or some of these issues in different works in detail or briefly. In this article these orientalist’s views have been explained and evaluated. The results of the research show that the point of departure for all Western studies in this regard is Sezgin's theory that the authors of narrative works used written sources and also Sezgin’s method to single out the sources of a collector and to reconstruct the early lost works using quotations in later narrative works and his references to this manuscript and transmissions from Mujahid found in al-Tabari's Tafsir. This manuscript is most relateded with I'sa ibn Maymun transmission and indeed this manuscript is not one of the sources of the Jami' al-bayan and is not an extraction from Jami' al-bayan.
خلاصه ماشینی:
تحليل انتقادي ديدگاه هاي خاورشناسان دربارة نسخۀ خطي ١٠٧٥ دارالکتب قاهره و آراي تفسيري مجاهد الهام زرين کلاه * نصرت نيل ساز ** چکيده نسخۀ مستقل تفسير مجاهد به شمارة ١٠٧٥ در دارالکتب قاهره از جنبه هـاي مختلـف ماننـد ويژگيهاي سندي و متني، پيوند با طرق گونـاگون نقـل آراي تفسـيري مجاهـد در تفاسـير متأخرتر از جمله جامع البيان ، شيوه هاي نقل و امکان بازسازي شـکل اصـلي تفسـير مجاهـد مورد بررسي قرار گرفته اسـت .
نتايج پژوهش نشان ميدهـد که نقطۀ عزيمت همۀ مطالعات غربيان در اين باره نظريۀ سزگين مبني بر «مکتوب بودن منـابع آثار روايي» و روش او براي «بازيابي منابع اين آثار» و «بازسازي آثار از دست رفتـه براسـاس نقل هاي موجود در منابع متأخر» و اشاراتي است کـه وي در ايـن مـوارد بـه ايـن نسـخه و روايات مجاهد در تفسير طبري داشـته اسـت .
ق از دنيا رفتـه ، اشـتاوت بـا مقايسـه دو طريقي که در ورقاء و ابن ابينجيح شريک اند، ميخواسـت مشـخص سـازد کـه آيـا ايـن تفسير از سال ١٥٠ دچار تغيير و تحول شده است يا نه ؟ وي همچنين با استناد به خبري کـه ابـن حجـر آورده مبنـي بـر ايـن کـه قاسـم بـن ابـي بـزه (م ١٢٤) کتـابي مشـتمل بـر همـۀ تفسير مجاهد نگاشت که تمام نقل هاي تفسير مجاهد از آن نشـأت گرفتـه اسـت ٦ بـه دنبـال کشف اين نکته بود که به فرض وجود اين منبع مکتـوب ، نقـل هـاي تفسـير مجاهـد بعـد از سال ١٢٠ چه تغييراتي کرده اند؟ اشتاوت با بررسي نقل هاي مختلف تفسير مجاهد در تفاسير طبـري، ثـوري و صـنعاني و نيز نسخۀ مستقل تفسير مجاهد، دريافت که محتواي روايات مشابه بوده و تفـاوت اساسـي و بنيادين ندارند.