چکیده:
از جمله مهمترین مخاطرات سیاسی و اقتصادی بحث تحریمهای اعمال شده علیه جمهوری اسلامی ایران است. داشتن بینش وسیع نسبت به این تحریمها و اولویتبندی رسیدگی به آنها در جهت یافتن بهترین راهبرد امری ضروری به شمار میرود. در این مقاله با مطالعه گسترده در زمینه تحریمهای اعمال شده علیه حمهوری اسلامی ایران، رتبهبندی مناسبی از انواع تحریمها انجام شد تا با توجه به درجه اثرگذاری آنها اقدامات مناسبی اتخاذ شود. تاریخ مطالعه این تحریمها از زمان انقلاب اسلامی تا حال حاضر است و شامل تحریمهای ایالات متحده آمریکا، تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد و تحریمهای اتحادیه اروپاست. با تدوین پرسشنامه و مراجعه به پانزده نفر از صاحبنظران و خبرگان اقتصاد تحریم، هشت معیار کلی و 48 زیرمعیار متناسب با تحریمهای اعمال شده علیه جمهوری اسلامی ایران تدوین شد. به منظور رتبهبندی و حصول نتایج از روش تحلیل سلسلهمراتبی فازی مثلثی در فضای نرمافزارMATLAB استفاده شد. نتایج مقاله حاضر نشان داد که از بین هشت معیار اصلی؛ تحریم نفت، گاز و پتروشیمی و تحریم مالی و بانکی بیشترین پیامدهای اقتصادی را داشتند و از بین 48 زیرمعیار مشخص شده، ممنوعیت خرید نفت و گاز ایران توسط اتحادیه اروپا در سال 2012 و منع ارائه خدمات مالی سازمانها و بانکهای بینالمللی نظیر سوئیفت توسط اتحادیه اروپا در سال 2012 نسبت به سایرین از اولویت بالاتری در اثرگذاری برخوردار است. بنابراین ضروری است متناسب با این رتبهبندی سیاستهای مناسب اقتصادی و سیاسی اتخاذ شود.