چکیده:
ظرفیتهای میراث فرهنگی و طبیعی، به عنوان جاذبههای گردشگری نقش مهمی در ارتقاء نظام گردشگری ایفا میکنند. نوار ساحلی مکران در جنوب شرق ایران بعلت برخورداری از ظرفیتهای میراث فرهنگی و طبیعی بعنوان ظرفیتهای گردشگری، نیازمند انجام مطالعات لازم جهت ارائه برنامههای مدون مداخلاتی میباشد. هدف از انجام تحقیق حاضر، مطالعه و توصیف ظرفیتهای گردشگری میراثی سواحل مکران هرمزگان بمنظور تلاش در راستای ارتقاء کیفیت گردشگری میباشد که بر مبنای بررسی ظرفیتهای میراث فرهنگی (ملموس و ناملموس) و طبیعی مرتبط با نظام گردشگری در نوار ساحلی مکران هرمزگان میسر شده است. تحقیق حاضر به شیوه توصیفی و با اتکاء به استقراء در مطالعه و شناسایی ظرفیتهای مواریث فرهنگی و طبیعی صورت پذیرفته است. نتایج حاصل نشان میدهد که نقش ظرفیتهای میراث طبیعی، در نظام گردشگری مکران شایان توجه بوده و پس از آن ظرفیتهای میراث فرهنگی ملموس و سپس میراث فرهنگی ناملموس در برنامههای مداخلاتی مطرح میشوند. بهبود اقتصاد منطقه و تقویت ارتباط گردشگران با طبیعت بکر از مهمترین ویژگیهایی است که از سوی مواریث فرهنگی و طبیعی تامین گردیده است. از مهمترین مصادیق واجد ارزشهای میراث طبیعی جنگلهای مانگرو و تالاب تیاب هستند و مصادیقی چون محوطه کوه مبارک و روستای گیگن در گروه مواریث فرهنگی ملموس و رسوم، بازیها، غذاها و روشهای صید در گروه مواریث فرهنگی ناملموس، جزو مصادیق دارای انطابق غالب با ویژگیهای گردشگری در منطقه میباشند. با توجه به نقش حائز اهمیت ظرفیتهای گردشگری میراث طبیعی در منطقه، در راهبردهای تحرکبخشی به ظرفیتهای گردشگری، استفاده از این ظرفیتها واجد اولویت میباشد.
Capacities of the cultural and natural heritage as tourism attractions have an important role in promoting the tourism related organization of each country. The coastal strip of Makran in the southe of Iran, due to its potential cultural and natural heritage as tourism potential and attractions, requires conducting studies to present Strategic Plans. The aim of this research is to study and describe the Heritage Tourism Capacities of Coastal zone of Makran in Hormozgan in order to improve the quality of tourism by surveying the Capacities of natural and cultural heritage (tangible and intangible) in the coastal zone of Makran. Current study by Descriptive method was done Based on recognition of cultural and natural resources. The results of this study show that the role of natural heritage capacities in the Makran is significant in the tourism system of the region and then the capacities of the tangible cultural heritage and after that intangible cultural heritage are raised In the interventions. Improving the region's economy and strengthening the relationship of tourists with cultural and natural heritages are some of the most important features provided by the values of heritages such as Mangrove forests, Tiab Wetland, Mobarak castle and Geigen Village for tangible heritages. The customs, Games, foods and Traditional methods of fishing are the cases related to intangible heritages that have a dominant adaptation with the tourist attractions in this region.
خلاصه ماشینی:
از مهم ترين مصاديق واجد ارزش هاي ميراث طبيعي جنگل هاي مانگرو، خور يا تالاب تياب ، گل فشان پوراف سرزه ، کوه هاي آهکي و مريخي، غار چله خانۀ سرزه ، تپه هاي ساحلي کوهستک ، سواحل شهري جاسک ، دو درياچۀ نمک کلربند و درياچۀ شيرين بحل ، رودخانۀ ميناب ، چشمه هاي گوگردي سديچ، جزيرة بحل سيريک ، مجموعه گشرهاي منطقه ، صيدگاه گهردو و جانوراني چون شتر است و مصاديقي چون محوطۀ قلعه و کوه مبارک، روستاي گيگن ، پوشش و تزئينات وابسته ، صنايع دستي، صنايع سنگين بومي و پنجشنبه بازار ميناب در گروه مواريث فرهنگي ملموس و آيين ها و رسوم ، بازيها، غذاها و روش هاي صيد سنتي در گروه مواريث فرهنگي ناملموس ، جزو مصاديق داراي انطباق غالب با ويژگيهاي گردشگري در منطقه است .
هدف از انجام اين پژوهش مطالعه و توصيف ظرفيت هاي گردشگري ميراثي سواحل مکران هرمزگان به منظور تلاش براي ارتقاي کيفيت گردشگري است که بر مبناي بررسي ظرفيت هاي ميراث فرهنگي (ملموس و ناملموس ) و طبيعي مرتبط با نظام گردشگري در نوار ساحلي مکران واقع در استان هرمزگان ميسر شده است .
شايان ذکر است در مطالعات پيشين عمدتا ظرفيت هاي طبيعي و فرهنگي ميناب ، سيريک و جاسک به صورت تفکيک شده معرفي شده است ، اما در اين تحقيق با رويکردي يک پارچه مبتني بر مطالعه و طبقه بندي تمامي ظرفيت هاي ميراث فرهنگي و طبيعي و با هدف ارتقاي کيفيت گردشگري ميراثي در کل نوار ساحلي مکران استان هرمزگان به اين مهم پرداخته شده است ، به نحويکه ظرفيت هاي يادشده و شاخص ترين آن ها در محدودة جغرافيايي پژوهش نيز ١.