چکیده:
پس از به قدرت رسیدن صفویان با ادعای سیادت، نقش سادات و جایگاه سیادت در تاریخ ایران برخلاف ادوار پیشین وارد مرحله جدیدی شد. به این ترتیب دو مفهوم سیادت و سادات در تاریخ‌نگاری دوره صفوی نمود ویژه‌ای پیدا کرد. مسئله اصلی این پژوهش بررسی نقش سادات و جایگاه سیادت در تاریخ‌نگاری عصر صفویه است. می‌باشد. یافته‌های این پژوهش که با روش تاریخی انجام شده، نشان می‌دهد که منابع تاریخ‌نگارانه آن دوره با تاکید بر سه مقوله نسب بنیان‌گزار سلسله صفویه، نقش اساسی سادات کیایی در تاسیس صفویه و نقش سادات سه‌گانه در نبرد چالدران، به مفهوم سیادت توجه ویژه‌ای داشتند. توجه غالب منابع تاریخی به این سه مقوله با تاکید بر کنش‌گری سادات در رویدادهای دوره صفوی و توجه سادات به تاریخ‌نگاری نشانگر تحول جایگاه سیادت و نقش گروه اجتماعی سادات در ایجاد یک گفتمان غالب در تاریخ‌نگاری عصر صفوی است.
By the rise of the Safavid government with the claim of Siyada, the role of Sadat and the position of Siyada in the history of Iran on the contrary to previous periods, entered a new stage. Thus, the two concepts of Sadat and Siyada in the historiography of the Safavid period became special. The main issue of this research is considering the role of Sadat and the position of Siyada in the historiography of the Safavid period. Findings of this research which has been done by historical method indicate that historiographical sources of that period by emphasizing three categories of founder attribution of Safavid dynasty, the main role of Karkiya Sadat in the establishment of the Safavid government, and the role of the triad Sadat in the Battle of Chaldoran paid especial attention to the concept of Siyada. The predominant attention of historical sources to these three categories emphasizing Sadat's actions in the events of the Safavid period and Sadat's attention to the historiography indicates the changes of the Siyada position and the role of Sadat's social group in creating a dominant discourse in the historiography of the Safavid period.
خلاصه ماشینی:
فصل نامه علميپژوهش نامۀتاريخ اسلام سـال دهم ،شماره چهلم ،زمستان ١٣٩٩ مقاله پژوهشي،صفحات ١١٩-١٤٠ جايگاه سيادت و نقش سادات در تاريخ نگاري عصر صفوي 1 حسن الهياري 2 پژمان افخمي عمله قشقايي چکيده پس از به قدرت رسيدن صفويان با ادعاي سيادت ، نقـش سـادات و جايگـاه سـيادت در تاريخ ايران برخلاف ادوار پيشين وارد مرحله جديدي شـد.
يافته هاي اين پژوهش که با روش تاريخي انجام شده ، نشان ميدهد که منابع تاريخ نگارانه آن دوره با تأکيد بر سه مقوله نسب بنيان گزار سلسله صفويه ، نقش اساسي سادات کيايي در تأسيس صفويه و نقش سادات سه گانـه در نبـرد چالـدران ، بـه مفهـوم سيادت توجه ويژه اي داشتند.
توجه غالب منابع تاريخي به اين سه مقولـه بـا تأکيـد بـر کنش گري سادات در رويدادهاي دوره صفوي و توجه سادات بـه تـاريخ نگـاري نشـانگر تحول جايگاه سيادت و نقش گروه اجتماعي سـادات در ايجـاد يـک گفتمـان غالـب در تاريخ نگاري عصر صفوي است .
بااين حال دريک دسته بنديمنطبق باسه مقوله فوق الذکربرخيازمنابع به هـر سه موضوع يعني نسب شاه اسماعيل ،همکاري سادات کياييباشـاه اسـماعيل ونقـش 128 کليدي سـادات سـه گانـه سـيدمحمـدکمونـه ،ميرسـيدشـريف صـدروميرعبـدالباقي نعمت اللهي درنبردچالدران اشاره کرده اند.
همچنـين نتـايج ايـن پـژوهش دربـاب جايگـاه مقولـه سيادت وکنش گريسادات درمنابع تاريخ نگارانه عصرصفويباتکيه برسنجه سه گانه نشان ميدهدکه اولاًدراغلب منابع اين عصربه سيادت صفويان بـه عنـوان يـک اصـل مهم اشاره شده است .
ثالثاًافزون برمواردسـه گانـه ،دربسـيارياز منابع اين عصربخش ويژه ايبه شرح حال سادات اختصاص داده شده است تـابـه ايـن ترتيب کنش گريبرجسته سادات دراين دوره اثبات شود.
(
, 
, 
)
