چکیده:
چکیده رشد سریع شهرنشینی در دهههای اخیر و بیتوجهی به ابعاد کیفیت زندگی انسان، پیامدهای نامطلوب بر سطح سلامت فردی و اجتماعی شهرها را به دنبال داشته است. همچنین باعث چرخهی نامطلوبی از عدم تعادلهای اجتماعی- اقتصادی و زیست محیطی و در مجموع نزول کیفیت زندگی شهری شده است. کیفیت زندگی عنصر کلیدی شهرها و مناطق جذاب و رقابتی است چراکه نشان دهندة عامل جذب و نگهداشت افراد، شرکتهای جدید و نیز جمعیتهای ساکن میباشد. لذا ضرورت اندازهگیری کیفیت زندگی بشکل فزایندهای اهمیت یافته است. هدف پژوهش حاضر تحلیل و سنجش میزان کیفیت زندگی در نواحی شهر گرگان با استفاده از مدلهای کمی و تصمیمگیری چند معیاره WASPAS و وزن دهی آنتروپی شانون و سیستم اطلاعات جغرافیایی Arc Gisاستفاده شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری دادهها اسنادی میباشد. نتایج پژوهش نشان میدهد شاخصهای کیفیت زندگی شهری در نواحی هشتگانه گرگان به صورت نرمال و متعادل نیست. نواحی شهر گرگان در سطوح مختلف برخورداری قرار گرفتهاند که از بین 8 ناحیه شهری، ناحیه یک با ضریب اولویت (657/0) در رتبه نخست، ناحیه دو با ضریب اولویت (574/0) در مرتبه دوم، ناحیه هشت با ضریب اولویت (428/0) در مرتبه سوم، ناحیه چهار با ضریب اولویت (411/0) در مرتبه چهارم، ناحیه پنج با ضریب اولویت (397/0) در مرتبه پنجم، ناحیه شش با ضریب اولویت (378/0) در مرتبه ششم، ناحیه هفت با ضریب اولویت (358/0) در مرتبه هفتم و ناحیه سه با ضریب اولویت (315/0) در مرتبه هشتم و محرومترین ناحیه شهر گرگان شناخته شده است، که این بیانگر وضعیت نامناسب شهر گرگان از لحاظ برخورداری از شاخصهای عینی کیفیت زندگی است. واژگان کلیدی: کیفیت زندگی شهری، مدل تصمیمگیری WASPAS، شهرگرگان
abstract The rapid growth of urbanization in recent decades and the disregard for the dimensions of human quality of life, has had adverse consequences on the level of individual and social health of cities. It has also caused an unfavorable cycle of socio-economic and environmental imbalances and a general decline in the quality of urban life. Quality of life is a key element of attractive and competitive cities and regions because it represents the factor of attracting and retaining people, new companies as well as resident populations. Therefore, the need to measure the quality of life has become increasingly important. The present research is documentary in terms of applied purpose and in terms of descriptive-analytical method and data collection method. The results show that the indicators of quality of urban life in the eight districts of Gorgan are not normal and balanced. Areas of Gorgan are at different levels, of which out of 8 urban areas, district one with priority coefficient (0.657) in the first place, district two with priority coefficient (0.574) in the second place, district eight with coefficient Priority (0.428) in the third order, District 4 with priority coefficient (0.411) in the fourth rank, District five with priority coefficient (0.397) in the fifth rank, District six with priority coefficient (0.378) in the rank Sixth, District 7 with priority coefficient (0.358) in the seventh rank and District Three with priority coefficient (0.315) in the eighth rank and the most deprived district of Gorgan, which indicates the poor condition of Gorgan in terms of enjoyment One of the objective indicators is the quality of life. Key Words: Quality of urban life, WASPAS decision-making model, Gorgan
خلاصه ماشینی:
تحليل و ارزيابي کيفيت زندگي شهري با استفاده از تکنيک هاي تصميم گيري چند معياره (مطالعه موردي: نواحي شهر گرگان ) شرف آذر آئين دانشگاه گلستان ، دانشکده علوم انساني، گروه جغرافيا، گرگان ، ايران h.
هدف پژوهش حاضر تحليل و سنجش ميزان کيفيت زندگي در نواحي شهر گرگان با استفاده از مدل هاي کمي و تصميم گيري چند معياره WASPAS و وزن دهي آنتروپي شانون و سيستم اطلاعات جغرافيايي Arc Gisاستفاده شده است .
نواحي شهر گرگان در سطوح مختلف برخورداري قرار گرفته اند که از بين ٨ ناحيه شهري، ناحيه يک با ضريب اولويت (٠/٦٥٧) در رتبه نخست ، ناحيه دو با ضريب اولويت (٠/٥٧٤) در مرتبه دوم ، ناحيه هشت با ضريب اولويت (٠/٤٢٨) در مرتبه سوم ، ناحيه چهار با ضريب اولويت (٠/٤١١) در مرتبه چهارم ، ناحيه پنج با ضريب اولويت (٠/٣٩٧) در مرتبه پنجم ، ناحيه شش با ضريب اولويت (٠/٣٧٨) در مرتبه ششم ، ناحيه هفت با ضريب اولويت (٠/٣٥٨) در مرتبه هفتم و ناحيه سه با ضريب اولويت (٠/٣١٥) در مرتبه هشتم و محروم ترين ناحيه شهر گرگان شناخته شده است ، که اين بيانگر وضعيت نامناسب شهر گرگان از لحاظ برخورداري از شاخص هاي عيني کيفيت زندگي است .
به تازگي کيفيت زندگي در پيشينه نظري توسعه پايدار، برنامه ريزي توسعه اجتماعي و مباحث اقتصاد نوين مطرح شده و جايگاه ويژه اي يافته است ، به طوري که مؤسسات مختلف و همچنين دولتها در سطح ملي و محلي، به سنجش و شاخص سازي آن پرداخته اند (فرجي ملائي و همکاران ، ١٣٨٩: ٢).
اين مقاله بر آن است تا کيفيت زندگي در شهر گرگان را با استفاده از شاخص هاي عيني کيفيت زندگي مورد ارزيابي قرار دهد.