چکیده:
یکی از مهمترین مسائل مناقشهبرانگیز در چند دهه اخیر، مداخلات نظامی نامشروعی است که در ابعاد منطقهای و بینالمللی رخ داده است. شیعه و سنی، حکومت پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم را به دلیل نصب الهی مشروع میدانند؛ اما بعد از پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم بین ایشان اختلاف نظر وجود دارد. شیعیان معتقدند که امامان معصوم علیه السّلام از سوی خداوند متعال نصب شدهاند؛ ولی اهلسنت معتقدند که بعد از پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم حکومت با رای و بیعت مشروعیت مییابد. در حقوق بینالملل نیز مشروعیت حاکمان از طریق رضایت مردمی است. حال پرسشی که مطرح میشود این است که: مشروعیت حکومت در اسلام و حقوق بینالملل چگونه است و مشروعیت و صلاحیت مقام دعوتکننده چگونه قابل تشخیص است؟ برای پاسخ به این سوال با روش توصیفی و تحلیلی میتوان گفت که: مشروعیت حکومت به این است که کسی حق حاکمیت و در دست گرفتن قدرت و حکومت را داشته باشد؛ اگر مقام دعوتکننده صلاحیت قانونی و مشروعیت مردمی نداشته باشد، به منزله عدم مشروعیت مقام دعوتکننده و عدم مشروعیت مداخلهکننده است که اخیرا از سوی تعدادی از کشورها صورت گرفته است.
خلاصه ماشینی:
پیشینه کتب و مقالات زیادی در زمینه مشروعیت حکومت و مشروعیت مداخلـه نظـامی نگاشته شده است که برخی از آنها عبارتاند از: کتاب اصل عدم مداخله در اسـلام و حقوق بین الملل اثر سیدمصطفی میرمحمدی ، مقاله «بررسی آراء فقهـای متقـدم در نسبت خواست مردم و مشروعیت حکومت » اثر علی رضائیان، مقاله «بررسی دلالت حدیث غدیر بر مشروعیت سیاسی الهی در نظام امامت » اثر غلامرضا بهروزیلـک و عباس مقدادی داودی، مقاله «بررسی و نقـد مبـانی مشـروعیت حکومـت از دیـدگاه اهل سنت » اثر محمدرضا حاتمی ، مقاله «تأثیر جهـانی حقـوق بشـر بـر اصـل عـدم مداخله با تأکید بر بحران سوریه » اثر لیلا رئیسی دزکی و محمد کفاش، مقاله «نسبت اصل عدم مداخله در حقوق بـین الملـل معاصـر و اصـل حمایـت از مستضـعفین در حقوق اسلام» اثر محمدجواد جاوید، مقاله «شورای امنیت و مداخله نظامی در لیبی حمایت از نظامیان و ایجاد منطقه پرواز» اثر سـیداحمد طباطبـایی ، مقالـه «مداخلـه روسیه در بحران سوریه و اصل منع مداخله در جنگ های داخلی » اثر مسعود علیزاده ، مقاله «مداخلۀ نظامی در یمن از منظر حقوق بین الملل » اثر مصطفی فضائلی و مقاله «مداخله نظامی خارجی در مخاصمات مسلحانه غیربین المللی از منظر حقوق بـین - الملل : بررسی وضعیت عراق، سوریه ، یمن و بحرین » اثر سیدیاسر ضـیایی و محسـن یدائی امناب.