چکیده:
كتاب خاطرات شازدهی حمام اثر روايي محمدحسين پاپلي يزدي استاد جغرافياي انساني است. نويسنده در اين كتاب نمايی واقعي از اوضاع اجتماعي و ویژگیهای فرهنگی شهر يزد در خلال دههی سی تا چهل شمسي را با نگاهي مردمشناسانه نشان ميدهد. وي با استفاده از مشاهدهها و تجربههاي عيني خود به بازتاب واقعيتها پرداخته است. در اين جستار سعی بر آن شده است تا به شیوهی توصیفی و تحليل محتوایی به اصلیترین شاخصههاي رئاليستي و توصیفهای جزئی اين کتاب همچون اوضاع اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، مکان، زمان، شخصیتها، خصوصیات اخلاقی، زبان و لهجه، وضعیت اقتصادی و فاصلهی طبقاتی و ... پرداخته شود. شخصيتهاي داستانهاي كوتاه او زنده، واقعي، متنوع و گوناگون هستند. در حقيقت آنچه مينويسد با آنها زندگي كرده است و بدينگونه با بیان جزئيات، حس همدردي و توصيف دقيق رويدادها، روابط بين انسانها، هنجارهای اخلاقی و موقعيتهای اجتماعي، بر رئاليستي بودن كتاب مهر تاييد زده است. در داستانهاي پاپلي ويژگيهاي رئاليستي بسامد بالايي دارد كه از مهمترين آنها بيان وقايع اجتماعي است. نويسنده در تحليل روابط موجود در جامعه از توصيف جزئيات زندگي غفلت نكرده است. پاپلی با پیگیری سير حوادث اجتماعي شهر يزد در دههی سی تا چهل به داستانهايش ارزش تاريخي نیز بخشيده است.
The book of “Memories of Shazdeye Hamam” (Memories of the Lord of the Bath), is written by dr. Mohammad-Hosein Papoli Yazdi, who is a human geography professor. In this book, the author presents an actual view of the social and cultural features of Yazd during the 1330s with an anthropological point of view. He has reflected the realities by using his observations and experiences. In this article, the authors try to describe the main realistic features and the detailed descriptions of this book, such as social, cultural and political conditions, locations, epochs, characters, moral characteristics, language and accent, economic conditions and the social gaps, in a descriptive and content analysis method. In the short stories of this book, the characters are alive, real, diverse and multifarious. In fact, he has lived what he has written, and through this way, he affirms the realism in his book by expressing the details, having the sense of sympathy and describing the events, relationships between humans, ethical norms and social situations. In papoli’s stories, realistic features are very repetitive, and one of the most important of this realistic features is the expression of social events. He did not neglected the description of details of everyday life, during the analysis of relations in society. Also, by reviewing the social events of Yazd in 1330s, Papoli has given a historical value to his stories.
خلاصه ماشینی:
در اين جستار سعي بر آن شده است تا به شيوه ي توصيفي و تحليل محتوايي به اصلي ترين شاخصه هاي رئاليستي و توصيف هاي جزئي اين کتاب هم چون اوضاع اجتماعي ، فرهنگي و سياسي ، مکان ، زمان ، شخصيت ها، خصوصيات اخلاقي ، زبان و لهجه ، وضعيت اقتصادي و فاصله ي طبقاتي و ...
«هم چنين با به وجود آمدن طبقه ي کارمندان در دوره ي رضاشاه ، نويسندگاني زندگي آن ها را موضوع داستان هايشان قرار دادند و به شيوه ي رئاليستي به توصيف اين نوع زندگي پرداختند که همه ي سعي اين نويسندگان در جهت بازتاب واقعيت هاي جامعه با زبان زنده ي مردم و هم چنين توصيف هاي دقيق و عيني موقعيت هاي گوناگون بود که همين امر زمينه را براي ورود رئاليسم در داستان نويسي ايران فراهم کرد» (سپانلو، ١٣٨١: .
توجه به واقعيت از ويژگي هاي رئاليسم است براي همين او نام اشخاص و نسبت هاي خانوادگي و پيوندهاي اجتماعي افراد را با دقت بيان مي کند و در بسياري از موارد سرنوشت چهره هاي درخشاني را که از ميان همان طبقه ي محروم سر درآوردند و بعدها صاحب نام و نشان شدند پيگيري مي کند مي توان گفت قهرمان داستان هايش از طبقات محروم جامعه اند.
عمده ترين پديده در ادبيات رئاليستي توجه به تاريخ و جامعه است اين کتاب وضعيت اجتماعي شهر يزد، روابط بين انسان ها، هنجارهاي اجتماعي موجود در آن و موقعيت نقش هاي اجتماعي را در يزد آن زمان به تصوير مي کشد.