چکیده:
ادبیات داستانی کُردی در دو بخش کلاسیک و مدرن، واجد عناصر روایی و سازههای داستانی است. این مقاله میکوشد در چارچوب نظریههای داستانی از طریق تبیین این عناصر، تحوّل مهمّی را که در حوزهی ادبیات داستانی روی داده است، توضیح دهد. در پژوهش حاضر به ردهبندی سازههای قصهی کُردی و بررسی سازههای آن پرداخته میشود تا علاوه بر توصیف ویژگیهای این نوع روایی و ادبی، ضمن توصیف قصه و ویژگیهای آن، عمدهترین تفاوت این نوع روایی از حیث تکنیکی با ادبیات داستانی مدرن آشکار شود و از این طریق تحوّل مهمّی که ادبیات داستانی کُردی تجربه کرده است، مورد توجه قرار گیرد. شناخت زمینههای تاریخی و فرهنگی ادبیات داستانی مدرن از طریق بررسی پیشینهی فرهنگی، زبانی، تاریخی و عناصر روایی آن در قصههای کُردی و از سویی شناخت شاخصهها و مؤلفههای مدرن آن، زمینه را برای داستاننویسان کُرد، جهت تولید آثار بومی با هویت فرهنگی و تاریخی و متناسب با ذائقهی زیباشناختی و ضرورتهای تکنیکی عصر حاضر فراهم خواهد ساخت.
Classical and Modern Kurdish fiction has its own elements each. This paper is an attempt to explain the important movement from classical narratives to modern story-writing in the light of recent narrative theories. The study provides an analytical classification of classical Kurdish tales in order to define their characteristic features and determine their differences from the narrative techniques applied in modern stories. By doing so, the important shift from classical to modern story-writing is explained. Identifying the cultural, linguistic, historical and narrative traces of Kurdish tales in modern Kurdish fiction, on the on hand, and identifying its modern elements, on the other hand, will help Kurdish authors to produce works which have a firm root in Kurdish history and culture and, at the same time, appeal to modern audiences.