چکیده:
مراسم راهپیمایی اربعین بهعنوان یکی از مهمترین مراسم اجتماعی_سیاسی_مذهبی جهان تشیع اهمیت بسیاری دارد؛ در راستای توسعه و ترویج این سنت حسنه شناخت خلاها و رفع نیازهای بانوان که نیمی از جمعیت این راهپیمایی را به خود اختصاص میدهند یک ضرورت حساب میشود. در این پژوهش از میان روشهای تحقیق کیفی برای شناسایی موانع این حضور پدیدارشناسی توصیفی به کار گرفته شد. در جمعآوری دادهها از طریق مصاحبه که با تکنیک نیمه ساختاریافته صورت گرفت، 23 نفر از زنانی که بیش از یکبار در مراسم شرکت کرده بودند با روش تصادفی انتخاب شدند و مصاحبه تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. در پایان برای کاربردی شدن موضوع از مصاحبهشوندگان خواسته شد برای این موانع و مشکلات راهحلهای پیشنهادی خود را ارائه دهند پس از جمعآوری اطلاعات و توصیفهای تحلیلی، ادراکی و طبقهبندیشده به تبیین و تجزیه تحلیل موضوعات پرداخته شد. یافتهها حاکی از آن است که موانع و مشکلات زنان جهت حضور در مراسم اربعین در سه بعد "چالشهای مدیریتی"، "چالشهای فرهنگی" و "چالشهای زیرساختی" و تحت مقوله اصلی «عدم آمادگی زیرساختها در حضور حداکثری بانوان» قابلشناسایی هستند. یافتهها و پیشنهادات این مطالعه میتواند بهعنوان یک راهنما برای مدیران و سیاستگذاران درجهت اولویتبندی مسائل و برای محققان درشناسایی محورها و تامین دادههای موردنیاز در رفع موانع حضور زنان در پیادهروی اربعین به کار رود.
خلاصه ماشینی:
دلایل قول به جواز عبارتنداز دلالت روایات بر جواز حضور زنان (حمیری، ١٤١٣: ١٠٠؛ عاملی (شهید اول )، ١٤١٩: ١٦١)، دلالت سنت بر جواز حضور زنان (طوسی ، ١٤٠٧: ٢٨٧؛ هلالی، ١٤١٨)، دلالت سیره متشرعه بر جواز حضور زنان (فیض کاشانی: ٣٧٤ ؛ موسوی عاملی، ١٤١١: ٣١١ ؛ نراقی، ١٤١٥ : ١٢٤ ؛ حبلی(ابن زهره )، ١٤١٧: ١٩٣)، دلالت اصل و قاعده بر جواز حضور زنان : اصل جواز و قاعده اباحه (کاشانی، ١٤٠٤: ٩٩؛ محقق ثانی، ١٤١٤: ٥٢ ؛محقق حلی، ١٤٠٣: ٢٠٥ ؛ انصاری، ١٤١٤: ٢٨٧ ؛ اردبیلی: ٦١٦) ، قاعده اشتراک زن و مرد در احکام و کمالات فطری (موسوی بجنوردی، ١٤١٩: ٥٣ ؛ کابلی، ١٤٢٦: ٢٤٨ ؛ شیرازی، ١٤١٣: ١٣٣)، دلالت حق طبیعی و بشری زنان بر جواز حضور.
) : ١- تنقیح مناط از روایات دال بر وجوب زیارت سیدالشهدا بر زنان (نوری، ١٤٠٨ : ٢٦٠ ؛ اصفهانی(مجلسی اول )، ١٤١٠: ٣٦ ؛ حرعاملی، ١٤٠٩: ٤٣٧) ٢- لزوم شرکت در پیاده روی اربعین به قیاس اولویت از لزوم زیارت امام حسین ع ٣- قاعده وجوب حفظ عزت مسلمانان و جامعه مسلمین (منتظری نجف آبادی، ١٤٠٩) ، ٤-حضور زنان مقتضای لزوم تجمع هرچه عظیم تر شیعیان جهان ٥-زمینه سازی صلح جهانی ٦- تمرین سبک زندگی اسلامی برای زنان ٧- تربیت هرچه مطلوب تر نسل آینده شیعه ٨-بهترین راه جهت ارائه جایگاه زن شیعه در اسلام و ایران ٨-بهره وری از مزایای اخروی ٩- دلیل فرهیختگی و تربیت زنان بر اساس و پایه های صحیح اسلامی ١٠-نشان دهنده التزام آنان به احکام شرع .
/ یافته ها بررسیهای انجام شده نمایانگر دودسته از مشکلات برای حضور بانوان در پیاده روی اربعین است : دسته اول مواردی هستند که به صورت مشترک بین زنان و مردان وجود دارد و میتوان آن ها را در گروه های زیرساختی، خدمات رسانی و تجهیزات ، موانع شخصی تقسیم بندی کرد.