چکیده:
زمینه و هدف
امروزه صنعت جهانگردی به عنوان یکی از ابزارهای مهم در شناساندن هویت ملی و فرهنگی، تحصیلی، درآمد و رشد و پویایی اقتصاد شمرده می شود و شناسایی نقاط ضعف، قوت، تهدیدها و فرصت های مناطق گردشگری به عنوان رمز توسعه محسوب می شود. در این راستا منطقه سیستان با توجه به ویژگی های محیطی، جاذبه های فرهنگی و انسانی، آثار تاریخی و باستانی بی نظیر، می تواند با مدیریت و برنامه ریزی علمی به یکی از محورهای مهم گردشگری در سطح منطقه تبدیل گردد. هدف از این مقاله شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای گردشگری در منطقه سیستان می باشد.
روش
این پژوهش، پیمایشی، توصیفی و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل اساتید دانشگاه، کارشناسان مرتبط با امور گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان، دانشجویان کارشناسی ارشد رشته توریسم، مردم و گردشگران منطقه به تعداد ۴۰ نفر می باشند، این افراد با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شده اند. داده های حاصل در چارچوب مدل SWOT تحلیل شده اند.
یافته ها و نتایج
تحلیل های حاصل از این مدل نشان می دهد که وضعیت گردشگری منطقه سیستان در موقعیت تنوع(SO) قرار دارد؛ نتایج نشان می دهد که عدم وجود امکانات لازم برای پذیرایی از گردشگران، فقدان امکانات رفاهی و تفریحی، عدم تبلیغات موثر و اطلاع رسانی صحیح، از موانع اساسی بر سر راه توسعه گردشگری منطقه سیستان به حساب می آید. در نهایت با در نظر گرفتن عوامل تاثیرگذار در منطقه، راهکارهای مناسب جهت کاهش نقاط ضعف و محدودیت ها و بهره گیری از نقاط قوت و فرصت های موجود ارائه گردید.
خلاصه ماشینی:
گردشگري در مرز تحليلي بر عوامل موثر در صنعت گردشگري منطقه مرزي سيستان با استفاده از روش SWOT تاريخ دريافت : ٩٢/٠٦/٢٥ تاريخ پذيرش :٩٢/١٠/٢٣ چکيده زمينه و هدف : امروزه صنعت جهانگردي به عنوان يکي از ابزارهاي مهم در شناساندن هويت ملي و فرهنگي، تحصيلي، درآمد و رشد و پويايي اقتصاد شمرده مي شود و شناسايي نقاط ضعف ، قوت ، تهديدها و فرصت هاي مناطق گردشگري به عنوان رمز توسعه محسوب مي شود.
جدول ١:عوامل داخلي مؤثر بر توسعه گردشگري منطقه مرزي سيستان قوت ها ضعف ها -وجود آثار و محوطه هاي تاريخي و باستاني در منطقه -عدم تمايل مردم منطقه جهت سرمايه گذاري در (شهر سوخته ، دهانه غلامان ، کوه خواجه ، روستاي تاريخي بخش گردشگري به دلايل مختلف از جمله آب و قلعه نو و موزه مردم شناسي ) هواي نامناسب ، خشکسالي هاي پي در پي، طوفان هاي -وجود درياچه هامون به عنوان پناهگاه حيات وحش شن و بادهاي ١٢٠ روزه وعدم آشنايي به صنعت -وجود دانشگاه به عنوان بزرگترين و مهم ترين کانون توريسم فعاليت علمي – پژوهشي -عدم وجود برنامه ريزي و سرمايه گ ذاريهاي دولتي -وجود جاذبه هاي زيباي آبي درياچه هامون و چاه نيمه ها در اين منطقه -وجود اقوام و فرهنگ هاي شهري ، روستايي و عشايري اطلاع رساني و تبليغات ضعيف -وجود مجتمع تفريحي چاه نيمه ، سد کهک ، جنگل -نبود حداقل امکانات رفاهي در سايت هاي جزينک و جنگل نياتک گردشگري -مناسب بودن آب و هوا براي جذب توريسم در فصل -تناوب دوره هاي خشکسالي و پيامدهاي زيانبار بهار و پاييز زيست محيطي -وجود نهادهاي اقتصادي و توسعه اي مانند بازارچه هاي -نامناسب بودن تسهيلات خدماتي و بهداشتي مرزي -عدم وجود ساماندهي مطلوب و مناسب صنايع دستي تنوع محصولات و صنايع دستي و محصولات هنري مختلف - اعياد و مراسم مختلف مردم در ابعاد ملي و محلي -فقدان نيروي متخصص در بخش گردشگري -تبليغات منفي و عدم وجود احساس امنيت براي گردشگران -کمبود واحدهاي اقامتي و خدماتي شناسايي عوامل خارجي مؤثر بر توسعه گردشگري منطقه مرزي سيستان : هدف از اين مرحله سنجش محيط خارج از منطقه مرزي سيستان ، براي شناسايي نقاط فرصت ها و تهديدها مي باشد، يعني اين که محيط پيرامون منطقه سيستان در راه دستيابي به اهداف توسعه گردشگري مي تواند نقش فرصت يا تهديدهاي را ايفاء کند که در جدول ٢ ارائه شده است .