چکیده:
صنعت گردشگری، بهعنوان گستردهترین صنعت خدماتی جهان، از منابع مهم رونق اقتصادی (اشتغالزایی، کسب درآمدهای ارزی، کاهش فقر و غیره) و افزایش تبادل و تعامل اجتماعی و تجارت و بازرگانی و... محسوب میشود. ازاینرو، مناطقی چون جزایر و بندرها مرزی که از ظرفیتهای گردشگری مناسبی برخوردار هستند، باید راهبردهای مناسبی انتخاب کنند تا از مزایا و فواید اقتصادی و اجتماعی - فرهنگی صنعت مذکور برخوردار شوند. هدف این تحقیق شناسایی راهبردهای مناسب برای توسعه گردشگری منطقه آزاد تجاری قشم در راستای افزایش گردشگر و بهتبع آن توسعه همهجانبه، رفع محرومیت ساکنان بومی، ایجاد امنیت مرزی و درآمد پایدار میباشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و جامعه آماری گروه خبرگان، مسئولین و گردشگران میباشند. در این پژوهش با استفاده از تکنیک SOAR و با استفاده از مدل تصمیمگیری چند معیاره SWARA به اولویتسنجی و رتبهبندی عوامل شناساییشده و تعیین ارزش نهایی مجموعه عوامل داخلی و خارجی جهت اولویتبندی و اتخاذ بهترین راهبرد پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان داد بین راهبردهای SA راهبرد بهرهگیری از جاذبههای فرهنگی، دریایی و طبیعی جهت تبدیلشدن به قطب گردشگری منطقه، در بین راهبرد SR راهبرد گسترش دفاتر گردشگری، راهاندازی مرکز اطلاعات و ایجاد سرویسهای اینترنتی در منطقه جهت معرفی و تبلیغ مراکز گردشگری، در بین راهبردهای OA راهبرد بهرهگیری از موقعیت استراتژیکی، ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی منطقه بهمنظور توسعه گردشگری و معرفی آن بهعنوان قطب گردشگری در خاورمیانه و در بین راهبردهای OR راهبرد ایجاد بازارچههای هفتگی و برگزاری نمایشگاههای فرا منطقهای بهمنظور معرفی محصولات و تولیدات محلی و بومی منطقه بهعنوان مهمترین راهبردهای توسعه صنعت گردشگری برای منطقه آزاد قشم محسوب میشوند.
The tourism industry, as the largest service industry in the world, is one of the important sources
of economic prosperity (job creation, earning foreign exchange incomes, poverty reduction,
etc.) and increasing social interaction and trade, etc. Therefore, areas such as islands and border
ports that have good tourism potential, should choose the appropriate strategies to achieve the
economic and socio-cultural benefits of the industry. The purpose of this study is to identify
appropriate strategies for tourism development of Qeshm Free Trade Zone in order to increase
tourists and consequently comprehensive development, elimination of deprivation of indigenous
peoples and creating border security and sustainable income. The research method is
descriptive-analytical and the statistical population is a group of experts, officials and tourists.
In this study, the identified factors were prioritized and ranked by using of the SOAR technique
and the SWARA multi-criteria decision-making model and the final value of a set of internal
and external factors was determined to prioritize and adopt the best strategy. The results showed
that among the SA strategies, the strategy of using cultural, marine and natural attractions to
become the tourism hub of the region; among the SR strategy, the strategy of expanding tourist
offices, setting up an information center and creating internet services in the region to introduce
and promote tourism centers; among the OA strategies, the strategy of utilizing the strategic,
geopolitical and geo-economics position of the region in order to develop tourism and introduce
it as a tourism hub in the Middle East and among the OR strategies, the strategy of creating
weekly markets and holding trans-regional exhibitions in order to introduce local and
indigenous products and products of the region are considered as the most important strategies
for the development of the tourism industry for the Qeshm Free Zone.
خلاصه ماشینی:
- جذب حداقل ٥٠ درصد از گردشگران ورودي به منطقه - توسعه گردشگري پايدار- توان رقابت با رقباي قدرتمند در منطقه -ارتقاي کيفيت زيرساخت ها و امکانات شهر و رساندن آن ها به استاندارد خليج فارس جهاني - ايجاد کمپ هاي متعدد گردشگري - کاهش مهاجرت و فرار مغزها با ايجاد اشتغال سالم - برگزاري نمايشگاه ها و همايش هاي بزرگ بين المللي - حضور فعال در بازارهاي جهاني – منطقه اي - ارائه خدمات عمومي - رشد و توسعه پايدار اقتصادي در اين بخش از پژوهش با استفاده از عوامل شناساييشده به تعيين و شناسايي راهبردهاي اجـراي و برنامـه هاي توسـعه گردشگري براي منطقه آزاد تجاري قشم به منظور دست يابي به توسعه پايدار گردشگري پرداخته ميشـود و درنهايـت بـا استفاده از روش swara راهبردهاي به دست آمده وزن دهي ميشوند تا بهترين و مهم ترين راهبردها تعيين ميشوند.
در پژوهش حاضر نيز با بهره گيـري از روش SOAR و استفاده ازنظر خبرگان و مسئولين و گردشگران راهبردهاي براي توسعه گردشگري اين منطقه ارائه شـد که با توجه به تحليل ها و بررسيهاي صورت گرفته در مورد عناصـر و قابليت هـاي گردشـگري در منطقـه آزاد قشـم بـر اساس نظرات گروه مشارکت کنندگان چنين استنباط ميشود که منطقـه آزاد و مـرزي قشـم داراي پتانسـيل هاي زيـاد و مناسب توسعه گردشگري ميباشد که ميتواند با برنامه ريزي منسجم به قطب گردشگري در سطح منطقه ، ملي و فراملي نيازمند در سطح منطقه و فرا منطقه اي تبديل شود.