چکیده:
این پژوهش، با هدف شناسایی خداانگارههای نادرست انجام شده است. پژوهش حاضر مطالعهای کیفی از نوع تحلیل محتواست که اطلاعات آن، از طریق نمونهگیری مبتنی بر هدف و مصاحبه نیمهساختاریافته، با 22 نفر از دانشجویان دختر مقطع لیسانس دانشگاه میبد، با حداکثر تنوع جمعآوری شده است. دادهها پس از 18 مصاحبه، به نقطه اشباع رسید، ولی برای حصول اطمینان تا 22 نفر ادامه یافت. پس از پیاده کردن مصاحبههای ضبطشده، به تحلیل دادهها، به روش تفسیری پرداخته شد و کدهای اولیه استخراج گردید. این کدها، براساس شباهتها دستهبندی و طبقهبندیشده و در قالب مقولات شکل گرفتند. براساس یافتههای پژوهش، 108 مفهوم در کدگذاری اولیه و 68 مقوله در کدگذاری باز به دست آمد که با حذف موارد تکراری، به 62 مفهوم و 18 مقوله تقلیل یافت. برخی از این کدها، عبارتند از: فهم استعارهای از خداوند و صفات او، داشتن حس طلبکارانه نسبت به خداوند، خشمگین شدن خدا در برابر اعتراض به ناملایمات زندگی و... .
This study research which seeks to identify the incorrect ideas about God is a qualitative study that is categorized as content analysis. The information was collected with a maximum diversity through a goal-based sampling and a semi-structured interview with 22 undergraduate female students of Meybod University. The data reached saturation point after 18 interviews, but more interviews were conducted to ensure reliability and so 22 people were interviewed. The data were analyzed by using an interpretive method and the initial codes were extracted after conducting the interviews. These codes were classified and categorized according to their similarities and arrange into categories. According to the research findings, 108 concepts were identified in the initial coding and 68 categories in the open coding, and after omitting the repetitive, with the removal of duplicate cases only, 97 concepts and 30 categories were reduced with the removal of duplicate cases, 97 concepts and 30 categories were reduced. Some of them are: understanding the metaphor of God and His attributes, having a sense of owing with God, God's anger at protesting against the hardships of life, and so on.
خلاصه ماشینی:
نتایج تحقیقات بررسی رابطه درک از خدا و رضایت از زندگی، در دانشجویان دانشگاه شیراز (حسین ثابت و رادی، 1394)، مقایسه کیفیت تصور از خدا در بیماران افسرده و افراد سالم (برآبادی، 1394)، پیشبینی سلامت عمومی براساس تصور مثبت و منفی از خدا، در دانشجویان (پرزور و همكاران، 1394)، ارتباط تصور از خدا با ﺟﻨﺴﯿﺖ، ﺳﻦ، ﺗﺤﺼﯿﻼت، ﻧﻮع رابطة ﺑﺎ واﻟﺪﯾﻦ و سایر اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮاده (علیانسب، 1390)، بررسي رابطه بين تصور از خدا و افسردگي در دانشجويان دختر و پسر (زارعی، 1388)، بررسي رابطۀ تصور از خدا با تصور از والدين، خود و ديگران مهم در دختران و پسران دانشجو (صادقی و همكاران، 1387)، بیانگر ارتباط روانشناختی بین خداانگاره، با ساير متغيرهاي روانشناختي است.
برخی نیز عقل و فهم شخصی خود را بر نظر خداوند ترجیح داده و گفتند: «اگر یقین حاصل کنم که نظر خداوند در انجام کاری است که در ظاهر به ضرر من است، نظر خودم را انجام میدهم؛ چون نظر خودم برایم مهمتر است و فکر میکنم بیشتر به نفعم است» (شرکتکننده 14).
ازآنجاکه براساس آموزههای اسلامی، میان انگاره ذهنی افراد از خداوند و نوع احساس و عملکرد آنها ارتباط وجود دارد (مجلسى، 1403ق، ج2، ص4)، چگونگی انگاره ذهنی ما از خداوند، به شدت در رفتار و تعامل ما با خدا و ساير انسان ها اثر میگذارد.
این موارد، نتیجۀ تحلیل محتوای گزارههایی است که در مصاحبه با دانشجویان دانشگاه میبد به دست آمد و تمامی مراحل، اعم از روش تحلیل، شناسایی انگارههای ذهنی درست از نادرست و نامگذاری مفاهیم و مقولهها، توسط دو تن از استادان در حوزه روانشناسی و مشاوره و چهار تن از کارشناسان علوم قرآن و حدیث، مورد بازبینی و در نهایت تأیید قرار گرفت.