چکیده:
کشورهای جنوب غرب آسیا دارای چالش های سیاسی، فرهنگی، مذهبی، اقتصادی و ایدئولوژیکی متعددی می باشند که از سوی دیگر فاقد ساختار منطقه ای فراگیر هستند تا بتوانند در راستای حل و فصل منازعات و چالش های شکل گرفته گام بردارند و از این رو در مقاله حاضر، با توجه به واگرایی منطقه ای در جنوب غرب آسیا پرسش اساسی این است که«عوامل تأثیرگذار بر واگرایی در منطقه جنوب غرب آسیا کدامند؟ داده های مورد نیاز تحقیق به روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است و روش تجزیه و تحلیل در بخش کتابخانه ای توصیفی و تحلیلی است و در بخش میدانی نیز از آزمون t تک نمونه ای استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که عواملی از قبیل حمایت کشورهای غربی از تهاجم عربستان به یمن و ارتکاب جنایات جنگی توسط این رژیم، تلاش قدرت های فرامنطقه ای برای ترویج پروژه ایران هراسی، رواج ناسیونالیسم افراطی در بین اعراب، کردها و... با هدف تقویت روحیه جدایی طلبی، برداشت های متفاوت از مفاهیمی مانند جهاد در جهان اسلام، منازعات پیرامون حق بهره برداری از رودخانه های مرزی و منابع آب مشترک و... از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر واگرایی در منطقه جنوب غرب آسیا می باشد.
South west Asia countries encompasses multifarious political, cultural, religious, economical and ideological challenges which they lack pervasive regional structure in order to pace in terms of dealing with the problems and existent challenges and thus in this current paper, in respect of regional divergence in south west Asia, substantial question will be arisen that " which influential factors are there on the divergence in south west area of the Asia?"The required data of the investigation are collected through field and library method and statistical analysis methods in the library part are descriptive and statistical and in the part of field method, one sample run t test is used.The findings indicate that the factors as backing of Saudi Arabia invasion to Yaman by western countries and committing war crimes by this regime, the efforts of trans-regional powers to promote Iran's terrorism project, the spread of radical nationalism among the Arabs, Kurds, …and aimed at strengthening the separatism spirit, different conceptions like: jihad in the Islamic world, controversy over the right to exploit border rivers and common water resources,…are the most considerable factors on divergence in south west area of the Asia.
خلاصه ماشینی:
يافته هاي تحقيق حاکي از آن است که عواملي از قبيل حمايت کشورهاي غربي از تهاجم عربستان به يمن و ارتکاب جنايات جنگي توسط اين رژيم ، تلاش قدرت هاي فرامنطقه اي براي ترويج پروژه ايران هراسي ، رواج ناسيوناليسم افراطي در بين اعراب ، کردها؛ با هدف تقويت روحيه جدايي طلبي ، برداشت هاي متفاوت از مفاهيمي مانند جهاد در جهان اسلام ، منازعات پيرامون حق بهره برداري از رودخانه هاي مرزي و منابع آب مشترک از مهمترين عوامل تاثيرگذار بر واگرايي در منطقه جنوب غرب آسيا ميباشد.
(235 :1370 شکل ١- نمودار فرايندهاي همگرايي و واگرايي فرايند همگرايي فرآيند واگرايي ادراک اهداف و منافع مشترک ادراک اهداف و منافع متعارض اراده سياسي توسعه روابط اراده سياسي کاهش و سردي روابط تقويت نيروهاي متحد کننده و تقويت نيروهاي تجزيه گر و تضعيف تضعيف نيروهاي تجزيه گر نيروهاي متحد کننده کمال انديشه همگرايي افول انديشه همگرايي نهاد سازي و تشکيل سازمان ، همراه توسعه تضادها و تنش ها و تکرويها با تعويض قدرت عملکردي فقدان عملکردهاي جمعي و نهادي توسعه و تحکيم کارکرد نهادها يکپارچه سازي فروپاشي و تجزيه منبع (حافظ نيا، ١٣٨٥: ٣٧٤) ٤- موقعيت جغرافيايي منطقه مورد مطالعه ٤-١- جنوب غرب آسيا اين منطقه ژئوپلتيکي ١٩ کشور مستقل را شامل مي شود که عبارت از ايران ، ترکيه ، سوريه ، عراق ، اردن ، لبنان ، فلسطين اشغالي، عربستان ، يمن ، عمان ، امارا متحده عربي، قطر، بحرين ، کويت ، پاکستان ، افغانستان ، آذربايجان ، ارمنستان و گرجستان مي باشد(براساس نظر جمعي از اعضاي هيأت مديره انجمن ژئوپليتيک ايران در جلسه مورخ ١٣٨٧/٤/١٥) (نعمتي، رحيمي، ١٣٩٢: ٣).