چکیده:
گردشگری مذهبی نمادی از هویت دینی جوامع است که باعث گسترش تعاملات فرهنگی و دینی میان جوامع میزبان و گردشگران در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی می‌شود. موقعیت ژئوپلیتیکی مناطق شیعی، یکی از عوامل مهم تعیین ارزش امنیتی این مناطق در سطوح ملی و فراملی است. این مناطق از گذشته تاکنون، کانون بحرانها و منشأ چالش‌ها و فرصت‌های فراوان بوده‌اند. خراسان و شهر مشهد به عنوان مکانی که بارگاه مقدس امام رضا(ع) در آنجا قرار دارد، از مهم‌ترین مناطق شیعه‌نشین در دنیا محسوب می‌شود. این منطقه، علاوه بر برخورداری از اهمیت مضاعف ژئوپلیتیکی، از لحاظ گردشگری هم اهمیت داشته و می‌تواند نقش بسزایی در توسعه گردشگری کشور و ایجاد فرصت‌های نوین به خود اختصاص دهد. خراسان، در طول تاریخ پرفراز و نشیب شیعه، آبستن چالش‌ها و فرصت‌های بسیاری در گستره ایران بوده است. اما امروزه آنچه اهمیت فوق‌العاده‌ای یافته، جایگاه خراسان و به ویژه شهر مشهد در توسعه گردشگری مذهبی به عنوان یک منطقه ژئوپلیتیک شیعه‌نشین در خاورمیانه است. با توجه به قرارگیری ایران در محل اتصال سه قاره کهن و موقعیت مرکزی مشهد در ژئوپلیتیک شیعه و مدل مرکز- پیرامون، میتوان به احیاء مجدد جادههای تاریخی- باستانی ابریشم و ادویه که اروپا را از طریق ایران به آسیای مرکزی، شبهقاره و چین متصل میکند، اقدام کرد که سبب توسعه گردشگری و به ویژه گردشگری مذهبی در ایران می‌شود. روش تحقیق مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی است که دادههای آن با استفاده از منابع کتابخانه‌ای گردآوری شده است.
Religious tourism is a symbol of the religious identity of communities that promotes cultural and religious interactions between host communities and tourists at national, regional, and global levels. The geopolitical position of Shiite regions is one of the important determinants of the security value of these areas at national and transnational levels. These areas have long been the focus of crises and the source of many challenges and opportunities. Khorasan and the city of Mashhad, where the holy shrine of Imam Reza (AS) is located, are among the most important Shiite areas in the world. In addition to its geopolitical importance, this region is also important in terms of tourism and can play a significant role in the development of tourism and the creation of new opportunities. Khorasan, during the Shiite ups and downs of history, has been endowed with many challenges and opportunities throughout Iran. But what is of paramount importance today is the position of Khorasan, and especially Mashhad, in the development of religious tourism as a Shiite geopolitical region in the Middle East. Given Iran's location at the junction of the three ancient continents and the central position of Mashhad in the Shiite geopolitics and the center-around model, it is possible to revive the historic-ancient silk and spice roads that Europe via Iran to Central Asia, pseudo- Connecting the continent and China, it has promoted tourism, especially religious tourism in Iran. The research method of this paper is descriptive-analytical whose data are collected using library resources.
(
, 
, 
)
