چکیده:
این مطالعه با هدف آگاهی از دیدگاههای نوجوانان خودجرح در باب احساس گناه و شرم انتقالیافته از والدینشان انجام یافت تا زمینۀ شناخت ماهیت این موضوع فراهم شود. این پژوهش از نوع کیفی و جامعۀ آماری آن شامل همۀ دبیرستانهای شهر بانه بود که به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای سه مدرسه انتخاب و بعد از غربالگری با 7 نفر از دانشآموزان نوجوان پسری که خودزنی کرده بودند مصاحبه شد. روش اصلی جمعآوری دادهها، مصاحبههای نیمهساختارمند بود و دادهها با روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی تجزیه وتحلیل شدند. صحت و اعتبار این مطالعه، ریشه در چهار محور «باورپذیری، انتقالپذیری، تصدیق پذیری و اطمینانپذیری» داشت. بعد از مشخص کردن کدهای مفهومی، 6 درونمایه استخراج شد که در قالب سه مقولۀ اصلی شامل نوع احساس گناه و شرم، منابع انتقال احساس گناه و شرم و پیامدهای انتقال احساس گناه و شرم دستهبندی شدند. افکار (انتظارات) و رفتار منفی والدین دربارۀ نوجوانان دارای رفتار خودجرحی این مطالعه، در شکلگیری احساسات منفی از قبیل گناه و شرم و گرایش آنها به سمت خودزنی نقش اساسی داشت.
This study was conducted with the aim of knowing the views of Self-injury adolescents about the feelings of guilt and shame transmitted from their parents to make them aware of the nature of this subject. This study was a qualitative one and statistical population was whole high schools of Baneh' city that selected three schools by cluster random sampling method. After screening, 7 male teenage students with self-harming behavior were interviewed.The main method of data collection was semi-structured interviews and data were analyzed by inductive qualitative content analysis method. The validity of this study was rooted in four pillars: "Credibility, Transmissibility, Confidentiality and Confidence." The six of intrinsic were extracted and in the three main categories, including the type of guilty and shameful feelings, the sources of transferring feelings of guilt and shame and the consequences of the transfer of feeling guilty and shame were categorized. The Kind of thoughts (expectations) and negative behaviors of parents played a key role in the formation of negative emotions such as guilt and shame of adolescents and their tendency towards Self-mutilation behavior.
خلاصه ماشینی:
کلیدواژهها: خودزنی، نوجوانان، احساس گناه، احساس شرم، والدین، تحلیل محتوا The qualitative study of transmitted shame and guilt feeling from parents in male adolescents with history of Self- injury Ali Gharadaghi, Ph. D Assistant professor of education sciences, faculty of education sciences and psychology, University of Tabriz, Tabriz, East Azarbaijan, Iran.
Keywords: self-injury, male adolescents, guilty feelings, shame, parents, content analysis مقدمه خودجرحی یا خودزنی (Self-mutilation) یکی از پیچیدهترین پدیدههای بالینی رفتاری است که طی آن شخص عمداً به خود آسیب میزند و اقداماتی از قبیل بریدن و سوزاندن قسمتهایی از بدن، کوبیدن محکم سر، خوردن مواد سمّی، فروب ردن اشیاء، ایجاد اختلال در فرآیند بهبودی زخمها را شامل میشود(sepowiz, 2007).
زمینهیابیها شیوع خودزنی در بین دانشجویان فارغالتحصیل را از 14 تا 38% (Favazza, 1992؛Gratz, Conrad & Roemer, 2002 ) در بین نوجوانان 1/5 تا 9/6% (Patton, Harris, Carlin, Hibbert, Coffey & Schwartz et al,1997 ؛Rodham, Hawton & Evans, 2004 ) نشان داده است.
نتایج پژوهش باستیان، جتن، فاسولی (Bastian, Jetten & Fasoli, 2011) نشان داد که تجربۀ درد جسمانی، احساس گناه مرتبط با رفتار غیراخلاقی را تسکین میدهد؛ از این رو رفتارهای خودآسیبرسان معمولاً از دوران نوجوانی شروعشده و با مشکلاتی در رابطه با اعضای خانواده و همسالان همراه است.
طبق یافتهها، شمردن نکات منفی فرزندان، روابط ضعیف والد-فرزند و تعداد بیشتر نظرات انتقادی والدین در مورد نوجوانان، با رفتارهای خودآسیبرسان غیرکشندۀ نوجوانان مرتبط است (Daly & Willoughby, 2019)؛ بنابراین هدف این پژوهش آگاهی از تجربیات و دیدگاههای نوجوانان دچار رفتار خودجرحی در باب احساس گناه و شرم انتقالیافته از والدینشان بود تا ماهیت آن مشخص شود.