چکیده:
این مقاله به بررسی نقش دولت ایران در مقاطع مختلف دوران دفاع مقدس میپردازد. در این مقاله از شیوه و روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است و دادهها به روش کتابخانهای و با مطالعه اسناد و مدارک آشکار و نیز مصاحبه شفاهی با بعضی از افراد دستاندرکار آن دوره جمعآوری گردیدهاند. هدف و نوع تحقیق نیز کاربردی میباشد. مقاله در پی پاسخ به این سوال است که دولت در چه حوزههایی و چگونه از جبههها و رزمندگان پشتیبانی میکرده است. اهمیت بررسی این موضوع در آن است که بدون در نظر گرفتن فعالیتهای دولت، تصور حفظ تمامیت ارضی کشور غیرواقعی است. یافتههای این تحقیق حاکی از آن است که دولت در تأمین حداقل معیشت مردم و کنترل نرخ تورم، کارنامهای قابل قبول داشته و در تأمین بودجه و اعتبارات نیروهای مسلح و نیز رسیدگی به خانواده شهدا و جانبازان و اسرا و مفقودین و سَر و سامان دادن به مهاجرین جنگی و جنگزدگان و همچنین پشتیبانیهای پزشکی، صنعتی، مهندسی از جبههها نقش خوبی ایفا کرده است. اما در بکارگیری ظرفیتهای دیپلماسی جهت پایان دادن هرچه سریعتر به جنگ و نیز محدودسازی دامنه مخاصمات و نیل به مصالحه، عملکرد مطلوبی نداشته است.
خلاصه ماشینی:
با این توصیف «دولت ایران با کمک سایر قوا وظایف زیر را برعهده داشته است: 1- تأمین بودجه و اعتبارات نیروهای مسلح و پرداخت هزینههای داوطلبهای مردمی 2- اداره اقتصاد کشور و تأمین معیشت مردم به منظور حفظ آرامش در پشت جبهه 3- بکارگیری ظرفیتها و توانمندیهای وزارتخانهها و دستگاههای دولتی و قدرتملی در پشتیبانی از رزمندگان 4- برقراری و حفظ امنیت داخلی و مقابله با گروههای تروریستی 5- اقدامات دیپلماتیک و بهرهگیری از دستگاه سیاست خارجی به منظور جلوگیری از بروز جنگ و مشروعیت بخشی به دفاع در عرصه جهانی 6- افشای رفتارهای غیرقانونی دولت متخاصم از قبیل بکارگیری تسلیحات شیمیایی، حمله به غیرنظامیان و مناطق مسکونی، ناامنسازی خطوط کشتیرانی و بدرفتاری با اسرا در مجامع دیپلماتیک 7- بررسی راهکارهای سیاسی جهت بهرهگیری از ظرفیتهای منطقهای و بینالمللی به منظور خاتمه دادن به جنگ بنابراین دولت باید بودجه ریالی و ارزی جنگ را تأمین میکرد و زندگی مردم را به گونهای سامان میداد که پشت جبهه، محکم و استوار باشد.
4- بررسی نقش دولت در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در طول دوره جنگ دولت اقدامات زیر را برای اداره جبههها و نیز پشتیبانی از رزمندگان انجام داده است: 4-1- تأمین بودجه و اعتبارات با شروع جنگ، ساختار اداری استانهای همجوار با عراق به شدت تحت تأثیر جنگ قرار گرفت و سازماندهی دولت در این استانها تا حد زیادی در هم ریخت.