چکیده:
پژوهش حاضر درصدد است تا دیدگاه مولفان دوره اسلامی را درباره فره ایزدی با تاکید بر آثار منثور این دوره تحلیل نماید. بنابراین، این آثار؛ به سه حوزه تاریخی، حکمت اشراقی و اندرزنامه ای دسته بندی و مورد بررسی قرار گرفته و با تحلیل داده های آثار منتخب این سه حوزه، سعی دارد به این پرسش ها پاسخ دهد که قرائت اندرزنامه نویسان، مورخان و حکیم اشراق، از این مفهوم باستانی چگونه است و با اصل آن چه نسبتی برقرار می سازد؟ نتایج پژوهش مشخص می کند که شاخصه های فره ایزدی در حکمت خسروانی شیخ شهاب الدین سهروردی، عرفانی ترین تفسیر را از این مفهوم ارائه کرده، و بیشترین شباهت ماهوی و ظاهری را با نمونه اصلی آن داراست. مولفان آثار تاریخی نیز نزدیک به مولفه های الگوی باستانی و از منظر قدسی آن را به نگارش درآورده اند. در حالی که در خوانش اندرزنامه نویسان دوره اسلامی، تمایز مهمی نسبت به این مفهوم وجود دارد که کاربرد آن را با نمونه واقعی آن متفاوت می سازد. در واقع تصویری که اندرزنامه نویسان، از فره ایزدی ترسیم کرده اند، نه بر اساس شاخصه های نمونه اصلی؛ بلکه برپایه قرائتی است که آنان از مفاهیم دوره باستان، در حوزه سیاسی، خطاب به حاکمان خود نیاز داشته اند. این پژوهش با استناد به منابع کتابخانه ای و به روش توصیفی تحلیلی به بیان این تمایز پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
بنابراين ، اين آثار؛ به سه حوزة تاريخي، حکمت اشراقي و اندرزنامه اي دسته بندي و مورد بررسي قرار گرفته و با تحليل داده هاي آثار منتخب اين سه حوزه ، سعي دارد به اين پرسش ها پاسخ دهد که قرائت اندرزنامه نويسان ، مورخان و حکيم اشراق ، از اين مفهوم باستاني چگونه است و با اصل آن چه نسبتي برقرار ميسازد؟ نتايج پژوهش مشخص مي کند که شاخصه هاي فره ايزدي در حکمت خسرواني شيخ شهاب الدين سهروردي، عرفاني ترين تفسير را از اين مفهوم ارائه کرده ،و بيشترين شباهت ماهوي و ظاهري را با نمونۀ اصلي آن داراست .
پژوهش حاضر با تحليل داده هاي آثار منتخب اين سه حوزه ، سعي دارد به اين پرسش ها پاسخ دهد که قرائت اندرزنامه نويسان ، مورخان و حکيم اشراق ، از اين مفهوم باستاني چگونه است و با اصل آن چه نسبتي را برقرار ميسازد؟در پاسخ مي توان گفت فر در متون مورد استناد در حوزة تاريخي و حکمت خسرواني شيخ اشراق ، در بسياري از موارد تقريبا همان مفهوم دوره ي باستان را در بردارد که نمونه اشراقي آن عرفانيترين تفسير را از اين مفهوم ارائه کرده است ، اما در برداشت اندرزنامه نويسان ، تفاوت ها و تمايزات مهمي نسبت به دو حوزة ديگر وجود دارد.