چکیده:
ترکیه و ایران هردو از دیرباز جزو بازیگران قدرتمند منطقه ای هستند که تلاش می کنند قدرت و نفوذ خود را در آسیای غربی افزایش دهند. با به قدرت رسیدن اسلام گرایان ترکیه در سال 2002 و پیروزی حزب عدالت و توسعه، الگویی ازسیاست گذاری خارجی توسط رهبران سیاسی این کشور تحت عنوان "نوعثمانی گری" شکل گرفت. هدف نوعثمانی گری ترکیه احیای نفوذ فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی این کشور در مناطقی بود که در گذشته تاریخی نه چندان دور جزوامپراطوری عثمانی محسوب می شدند. اتخاذ و پیگیری این سیاست مسائل اساسی در روابط ایران و ترکیه بوجود آورد. بررسی چرایی وچگونگی این برخورد منافع که بیشتر متأثر از سیاست خارجی نوعثمانی گری ترکیه نتیجه می شود، هدف این مقاله است. یافته های تحقیق در چارچوب نظریه سازه انگاری که به روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی بدست آمده، گویای آن است که هویت و هنجارهای سیاست گذاران دولت اسلام گرای ترکیه با سیاست گذاران ایرانی در تضاد است؛ لذا مشاهده می شود که نوعثمانی گری ترکیه موجب برخورد منافع دو کشور در منطقه خاورمیانه را ایجاد کرده است . از سوی دیگر، فرصت های امینتی، همکاری های اقتصادی و همکاری در حل تعارضات منطقه ای همگرایی دو کشور را اجتناب ناپذیر کرده است.
Turkey and Iran have long been powerful regional players trying to increase their power and influence in West Asia. The history of the two countries goes back to the Ottoman period and the differences between Iran and the Ottomans on religious and border issues. But in recent decades, and especially during Erdogan's tenure, Turkey has sought to strike a new and balanced strategic balance for all of its neighbors, from the Balkans and the Black Sea to Central Asia and even the Far East and South Africa. In this regard, Iran's foreign relations with Turkey have been affected in recent years by factors such as terrorism, the Arab Spring, Middle East peace, trade, energy, and regional developments, including Iraq and Syria. In this article, using descriptive-analytical method, we seek to examine the issue of what factors affect Iran's foreign relations with Turkey during Erdogan's presidency and what effect does it have on the future relations between the two countries? And using the theoretical framework of constructivism, we have proved the hypothesis that in Iran's foreign relations with Turkey, which is the main challenge of internal currents and political developments in Syria and Iraq and terrorist groups and relations with Israel and NATO, It also includes security opportunities, economic cooperation and cooperation in resolving regional conflicts.
خلاصه ماشینی:
يافته هاي تحقيق در چارچوب نظريه سازه انگاري که به روش توصيفي - تحليلي و با استفاده از منابع کتابخانه اي و اسنادي بدست آمده ، گوياي آن است که هويت و هنجارهاي سياست گذاران دولت اسلام گراي ترکيه با سياست گذاران ايراني در تضاد است ؛ لذا مشاهده مي شود که نوعثماني گري ترکيه موجب برخورد منافع دو کشور در منطقه خاورميانه را ايجاد کرده است .
با اين پيش فرض يکي از مسائلي که نمي توان ساده به آن نگاه کرد و نيازمند بررسي جامع و تخصصي است ، روابط دو طرفه کشورهاي قدرتمند منطقه علي الخصوص کشورهاي تاثير گذاري مانند ايران و ترکيه ١٨٠ خواهد بود که همگرايي بين دو کشور، بعد از به قدرت رسيدن حزب عدالت و توسعه در ترکيه و در دوران اردوغان يک روند مطلوب را تجربه کرد.
«سازه انگاري بر ساخت اجتماعي واقعيت تأکيد مي کند، که همه کنش هاي انساني در فضايي اجتماعي شکل مي گيرد و معنا پيدا مي کند و اين معناسازي است که به واقعيات جهاني شکل مي دهد (Zehfuss, ۲۰۰۲: ۱۵۷)١٨١ تا پيش از تحولات اساسي بين المللي در اواخر سده گذشته ، توجه به قدرت ، منافع ، ساختار و نهاد براي مطالعه سياست خارجي کشورها رواج بسياري داشت .
آيا دولت ترکيه انتظار داشت که جمهوري اسلامي ايران منافع ملي و امنيت سرزمينش را ناديده گرفته و اجازه دهد دشمنان خارجي تا مرزهاي کشور نفوذ کنند؟ عمق استراتژيکي که داود اوغلو در آسياي غربي و شمال آفريقا در جست وجوي آن است آينده ١٨٩ روشني ندارد و امروز کشورهاي مدنظر از شام تا شمال آفريقا به ويژه کشور شاخص منطقه يعني مصر به اين سياست ها ظنين شده اند.
(
, 
, 
)
