چکیده:
رژيم کتوژنيک (Ketogenic Diet) يک رژيم غذايي پرچرب و بسيار کم کربوهيدرات است که در درمان بيماريهاي مختلفي از
جمله ديابت ، صرع ، سرطان ، سندرم متابوليک ، چاقي، آلزايمر، پارکينسون ، اوتيسم و بيماريهاي غدد درون ريز استفاده
ميشود. بررسيهاي متعدد نشان داده است که اين رژيم غذايي در درمان بيماريهاي کودکان و ساير جمعيت هاي هدف به
طور فزاينده اي مورد بحث قرار ميگيرد. سندرم تخمدان پلي کيستيک (Poly Cystic Ovary Syndrome) شايع ترين اختلال
غدد درون ريز در زنان در سنين باروري است که در ٥ تا ١٥ از جمعيت زنان شايع است . از نظر باليني با هيرسوتيسم ،
تخمک گذاري يا عدم تخمک گذاري، هيپرآندروژنيسم و وجود تخمدان پلي کيستيک مشخص ميشود. اين بيماري که اغلب با ١
مقاومت به انسولين ، ديس ليپيدمي و چاقي همراه است ، خطر قابل توجهي براي ايجاد عواقب قلبي عروقي و متابوليک از جمله
ديابت نوع ٢ و سندرم متابوليک دارد. مرور تحقيقات انجام شده درمان بيماري سندرم تخمدان پلي کيستيک (PCOS) بوسيله
رژيم کتوژنيک را اثبات نموده است . تجزيه و تحليل مطالعات انجام شده ، نشان داد که KD در بيماران سندرم تخمدان داراي
نتايج مثبتي علاوه بر بهبود چرخه قاعدگي، بهبود پارمترهاي تن سنجي، کاهش قند خون و وزن بدن ، کاهش قابل توجه توده
چربي (FBM)، کاهش کم توده بدون چربي(LBM)، کاهش قابل توجهي در سطح گلوکز و انسولين خون همراه با بهبود قابل
توجه HOMA-IR، کاهش معنيدار تريگليسيريد، کلسترول تام ، کاهش LDL همراه با افزايش سطح HDL دارد. هم چنين
بهبود عملکرد کبد و درمان کبد چرب در مقايسه با درمان دارويي سنتي در زنان مبتلا به PCOS و اختلال عملکرد کبدي
افراد چاق مشاهده شده است . شروع PCOS با چندين عامل ارثي و محيطي مرتبط است ، اما مقاومت به انسولين نقش مهمي
در بيماري زايي دارد. از ديگر نتايج مطالعات تأثير KD، کاهش نسبت LH/FSH، تستوسترون تام و آزاد LH و کاهش قابل
توجه سطح خوني DHEAS ميباشد. هم چنين افزايش استراديول ، پروژسترون و SHBG را به همراه دارد. نتايج نشان ميدهد
که KD ممکن است به عنوان يک درمان غير دارويي ارزشمند براي PCOS در نظر گرفته شود. مطالعات نشان داد که زنان
مبتلا به سندرم تخمدان پلي کيستيک ، در رژيم غذائي خود داراي مصرف کمي روغن زيتون ، حبوبات ، ماهي و آجيل خالص
بودند و کربوهيدرات هاي ساده ، اسيدهاي چرب اشباع ، چربي کل ، اسيدهاي چرب غيراشباع چندگانه (PUFAs) و PUFA 6-n
ها را بيشتر مصرف نموده بودند. طيف وسيعي از الگوهاي غذايي از جمله رژيم مديترانه اي و رژيم کتوژنيک ، بر کاهش وزن و
مقاومت به انسولين (IR) تأثير ميگذارد و عملکرد توليد مثل را بهبود ميبخشد. بنابراين مهم ترين روش درمان زنان مبتلا
به PCOS تغييرات و اصلاح سبک زندگي، مانند رژيم غذايي و ورزش ، ميباشد و درمان هاي دارويي، اختلالات هورموني و
متابوليک مرتبط با اين بيماري مانند مقاومت به انسولين ، عدم تخمک گذاري، هيرسوتيسم و بي نظميهاي قاعدگي را هدف
قرار ميدهند. درمان با متفورمين در سندرم تخمدان پلي کيستيک ، هيپرانسولينمي، مقاومت به انسولين ، هيپرآندروژنمي و
فشار خون سيستوليک را کاهش ميدهد، در حالي که قاعدگي و بارداري طبيعي را تسهيل ميکند. نتيجه آن که زنان مبتلا به
PCOS بايد از زمان تشخيص بيماري تحت راهنمايي مشترک متخصصان تغذيه ، متخصصان زنان ، متخصصان باروري و غدد
درون ريز باشند تا از طريق روش هاي غير دارويي، بهبود و مديريت رژيم غذايي و هم چنين تغيير سبک زندگي نسبت به درمان
اين بيماري اقدام نمايند.