چکیده:
امنیت یکی از شاخصهای مؤثر بر ارتقای پایداری سکونتگاهها و از جمله زیرساختهای لازم جهت رونق اجتماعی، اقتصادی و کالبدی در شهرها و به ویژه بافتهای تاریخی است. در این پژوهش سعی گردیده رابطه مؤلفههای کالبدی مؤثر بر امنیت با میزان پایداری بافت تاریخی شهری یزد، در قالب مؤلفههای ششگانه و به واسطه 24 شاخص بررسی گردد. در این پژوهش از روش پژوهش پیمایشی و همبستگی استفاده شده است. به منظور سنجش و ارزیابی رابطه امنیت با میزان پایداری در بافت تاریخی شهر یزد، ابتدا شاخصهای سنجش میزان پایداری در ابعاد پنجگانه تعیین و به کمک پرسشنامه و برداشت کالبدی، میزان عددی شاخصها سنجش و سپس با استفاده از تکنیک AHP و به کمک نرمافزار GIS وزن نهایی شاخصها اعمال و نقشههای میزان پایداری و در نهایت نقشه پایداری کل استخراج شد. به منظور سنجش رابطه متغیرهای مستقل و وابسته از آزمونهای آماری رگرسیون خطی چندگانه و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. همچنین از آزمون دوربین واتسون جهت بررسی هم خطی متغیرها و از آزمون آماری کولموگراف - اسمیرنف جهت تشخیص نرمال بودن توزیع دادههای پژوهش و جهت تبیین معنیداری مدل رگرسیونی چندگانه از روش تحلیل واریانس ANOVA استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در مجموع بافت تاریخی شهر یزد نسبتا ناپایدار است و مؤلفههای «نور و روشنایی» با بتای0.576 و «نظارت اجتماعی» با بتای 0.502بیشترین رابطه مستقیم و معنیدار را با ارتقای میزان پایداری در این بافت دارند. همچنین مؤلفه «خوانایی» با بتای 0.352 کمترین میزان همبستگی را با ارتقای میزان پایداری دارد.
Security is one of the effective indicators for promoting the sustainability of settlements, especially the infrastructure needed for social, economic and physical prosperity in cities. This study tries to investigate the relationship between physical components affecting security and the sustainability of urban contexts, in the form of 6 components and 24 indicators. This is an applied research using survey method and correlation analyses. In order to analyze the relationship between security and the sustainability of historical contexts of the city of Yazd, the indicators of sustainability measurement were determined in 5 dimensions and then, using a questionnaire and physical data collection, the numerical value of the indicators was measured and then using the AHP technique and GIS software, the final weight of the indicators was determined and the sustainability maps were prepared. Multiple linear regression and Pearson correlation tests were to measure the relationship between the independent and dependent variables. Furthermore, the Durbin–Watson test was used to examine the auto-correlation of variables and the Kolmogorov-Smirnov statistical test was used to determine the normal distribution of research data. Additionally, ANOVA was utilized to determine the significance of the multiple regression models. Research results indicate that, overall, the historic area of Yazd is relatively resilient, and the light indicator with Beta=0.576 and social supervision with Beta=0.502 have the highest direct and meaningful relationships with the escalation of sustainability in the historical area of Yazd. Also, the indicator of comprehensibility with Beta=0.352 has the lowest correlation with sustainability in the area.
خلاصه ماشینی:
ارزیابی و سنجش رابطه مؤلفههای کالبدی مؤثر بر امنیت با میزان پایداری بافتهای تاریخی (مطالعه موردی: بافت تاریخی شهر یزد) مجتبی شریف نژاد 1 و مهدی منتظرالحجه 2 امنیت یکی از شاخصهای مؤثر بر ارتقای پایداری سکونتگاهها و از جمله زیرساختهای لازم جهت رونق اجتماعی، اقتصادی و کالبدی در شهرها و به ویژه بافتهای تاریخی است.
در این پژوهش سعی شد رابطه مؤلفههای کالبدی مؤثر بر امنیت با میزان پایداری بافت تاریخی شهری یزد، در قالب مؤلفههای ششگانه و به واسطه 24 شاخص بررسی شود.
به منظور سنجش و ارزیابی رابطه امنیت با میزان پایداری در بافت تاریخی شهر یزد، ابتدا شاخصهای سنجش میزان پایداری در ابعاد پنجگانه تعیین و به کمک پرسشنامه و برداشت کالبدی، میزان عددی شاخصها سنجش و سپس با استفاده از تکنیک AHP و به کمک نرمافزار GIS وزن نهایی شاخصها اعمال و نقشههای میزان پایداری و در نهایت نقشه پایداری کل استخراج شد.
-2-2 ابعاد و شاخصهای پژوهش بر اساس مبانی نظری و با توجه به شناخت و مطالعات صورت گرفته در بافت تاریخی یزد میتوان شاخصهایی را جهت ارزیابی میزان پایداری بافت مطابق جدول (3) تعیین نمود.
بر این اساس و به واسطه سنجش مؤلفههای مرتبط با بعد کالبدی امنیت، رابطه امنیت با میزان پایداری (متغیر وابسته) محیط ارزیابی میگردد.
[In Persian] توسعه پایدار شهری و امنیت اجتماعی است (SafarPour, 2015).
سایر نتایج این پژوهش نشان میدهد بین مؤلفههای ششگانه بعد کالبدی امنیت و میزان پایداری در بافت تاریخی شهر یزد رابطه مستقیم و معنیدار وجود دارد.