چکیده:
ایران به لحاظ جغرافیایی جزء 10 کشور نخست بلاخیز دنیاست، از این رو موضوع مدیریت بحران در آن از اهمیت ویژهای برخوردار است و در این میان نقش رسانه ها و تاثیر چشمگیر آن بر این مدیریت، غیرقابل انکار است. در این پژوهش با استفاده از روش ترکیبی پیمایشی – دلفی و در مصاحبه با 30 نفر از خبرگان حوزه رسانه و مدیریت بحران و با توجه به مدل پروان های ارتباطات بحران یک مدل در باب مدیریت ارتباطات بحران طراحی شده است. به صورت خلاصه نتایج این مطالعه نشان می دهد برنامه ریزی و تعامل مناسب با رسانه ها نقش تعیین کنندهای در مدیریت بحران و حتی پیشگیری از ایجاد بحران دارد و کارکرد رسانه ها در بحران تحت تاثیر عوامل مختلفی نظیر پایگاها یدئولوژیکی، میزان استقلال یا وابستگی به حاکمیت، سابقه بحران، ارز ش ها ی خبری و نوع عملکرد رقبا قرار دارد . این کارکردها میتوانند برای تقویت همبستگی و وفاق ملی، جلب کمک های مردمی و مشارکت در حل بحران، کاهش بحران با کارکردهای آموزشی ، فرهنگی و سیاسی پیشگیرانه، توجیه و پذیرش بحران یا تشدید بحران برای دستیابی به مقاصد سیاسی، اجتماعی و غیره به کار بروند.
خلاصه ماشینی:
به صورت خلاصه نتايج اين مطالعه نشان ميدهد برنامه ريزي و تعامل مناسب با رسانه ها نقش تعيين کننده اي در مديريت بحران و حتي پيشگيري از ايجاد بحران دارد و کارکرد رسانه ها در بحران تحت تاثير عوامل مختلفي نظير پايگاه ايدئولوژيکي، ميزان استقلال يا وابستگي به حاکميت ، سابقه بحران ، ارزش هاي خبري و نوع عملکرد رقبا قرار دارد.
از اين جهت مديران و کارگزاران رسانه ها براي اينکه بتوانند، وظيفه خود را در بحران ها به خوبي ايفا کنند، لازم است درک درستي از مسائل زير داشته باشند: - آشنايي با چيستي و نوع بحران و آثار و عوارض آن ؛ - ضرورت هاي جامعه و مخاطبان ، قبل ، حين و بعد از بحران ؛ - درک صحيح ازنوع رسانه و ظرفيت هاي آن براي ايفاي صحيح نقش مورد انتظار (خجسته باقرزاده ، .
سازمان رسانه در صورتي ميتواند يک عامل اثربخش براي کنترل و مهار پيامدهاي مخرب فجايع و بحران هاي طبيعي (مانند زلزله شديد) شود که مديريت آن تابع برنامه ريزي، انعطاف پذيري و تصميم گيري اطمينان بخش باشد؛ به طوري که اولا فرايند توليد و توزيع اخبار توسط سازمان رسانه با شرايط متغير بحران ، منطبق شود و ثانيا تصميم گيريهاي خبري بر اساس حداکثر آگاهي مديران سازمان رسانه از نيازهاي خبري حادثه ديدگان باشد.
اين مراحل را خصوصا کارگزاران رسانه ها بايد به خوبي بدانند، زيرا در لحظات اوليه بحران ، که سيستم هاي اجتماعي و تصميم گيري گاهي مختل شده است و آمادگي لازم را براي اقدام ندارند، کارگزاران رسانه با شناخت قبلي ميتوانند نقش تأثيرگذار و فوق العاده اي را در بهنگام کردن نقش هاي مختلف اداري و سازماني در سطح ملي و منطقه اي و محلي ايفا کنند(خجسته باقرزاده ، .