چکیده:
ارداویراف‌نامه از شناخته‌شده ترین کتاب‌های پهلوی است که به زبان‌های مختلف ترجمه شده است، یکی از این ترجمه‌هایی که در روایات داراب هرمزدیار نقل شده، متنی است منظوم به فارسی نو که انوشیروان مرزبان کرمانی آن را در اوایل قرن یازدهم هجری سروده است. متن‌های دیگری نیز از این متن به نظم و نثر فارسی موجود است، از جمله ارداویراف‌نامۀ زرتشت بهرام پژدو که به اعتقاد انوشیروان کامل نبوده و بخش‌هایی را او ناگفته گذاشته است؛ بنابراین به بهانۀ کامل کردن متن، انوشیروان خود به نظم آن با همان وزن شعار زرتشت بهرام اقدام کرده است. در ارداویراف‌نامۀ انوشیروان مطالبی آمده است که در هیچ کدام از ارداویراف‌نامه‌های دیگر وجود ندارد. او به موضوعاتی چون اساطیر و شخصیت‌های اساطیری بیشتر از نمونه‌های پهلوی و فارسی توجه نشان داده است. ارداویراف‌نامۀ انوشیروان مرزبان به عنوان یکی از نمونه‌های شعر فارسی زرتشتی اهمیت بسیاری دارد که در این پژوهش ویژگی‌های محتوایی، ادبی و زبانی آن مورد بررسی قرار گرفته است.
Arda Viraf Namag or Arda Viraz Namag is one of the most well-known Pahlavi works that has been translated into different languages, one of these translations, included in Darab Hormazyar's Persian Rivayats, is a Zoroastrian Persian version composed by Anoshirvan Marzban Kermani in seventeenth century A. D. There are other Persian versions of it in verse and prose, including Arda Viraf Name versified by Zartusht Bahram Pjjdu, which according to Anoshirvan was not complete and parts of which he has left unsaid; Therefore, in order to complete the text, Anushirvan himself versified it with the same rhythm of Zartusht’s. There are subjects in Anoshirvans’ Arda Viraf Name that are not found in any other versions. He has paid more attention to topics such as myths and mythical characters than the Pahlavi and Persian versions. Anoshirvans’ Arda Viraf Name is very important as one of the examples of Zoroastrian Persian poetry, whose content, literary and linguistic features have been studied in this research.
خلاصه ماشینی:
زبان شناخت ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دوفصل نامۀ علمی (مقالۀ علمی ـ پژوهشی)، سال یازدهم ، شمارۀ دوم ، پاییز و زمستان ١٣٩٩ ارداویراف نامۀ منظوم انوشیروان مرزبان کرمانی عباس آذرانداز * معصومه باقری ** چکیده ارداویراف نامه از شناخته شده ترین کتاب های پهلوی است که به زبان های مختلـف ترجمـه شده است ، یکی از این ترجمه هایی که در روایات داراب هرمزدیار نقل شـده ، متنـی اسـت منظوم به فارسی نو که انوشیروان مرزبان کرمانی آن را در اوایل قرن یازدهم هجری سـروده است .
سه ترجمـۀ منظـوم بـه فارسـی زرتشـتی از ارداویـراف نامـه در دسـت اسـت : نخسـت ارداویراف نامۀ زرتشت بهرام پژدو، منظومه ای در بحر هزج ؛ این کتاب اول بار توسـط «آسـا» در ١٩٠٢ همراه با متن پهلوی منتشر شد، ظاهرًا منبع زرتشت بهـرام مـتن منثـور پـیش گفتـه بوده است ؛ دوم ارداویراف نامۀ کاوس فریبرز یزدی که به استناد اشعار ابتـدای آن احتمـالاً در سـال ٩٠٢ یزدگـردی (٨٩٩ هجـری) توسـط کـاوس پسـر فریبـرز در نوسـاری و در دورۀ فرمـانروایی بهمـن سـروده شـده اسـت ، نسـخه ای از آن در کتابخانـۀ ملـی پـاریس هسـت (آموزگار، ١٣٨٦: ١٠٥)، کاوس در ارداویراف نامۀ خود اشاره ای به کار زرتشـت یهـرام پـژدو نکرده است ؛ و سوم ارداویراف نامۀ انوشیروان مرزبان کرمانی.
(
, 
, 
)
