چکیده:
ژاک لاکان روان‌پزشک معروف فرانسوی است که در آثارش علاقه‌ی خود را به فلسفه و ادبیات ابراز کرده است. او نفسِ انسانی را متشکل از سه نظمِ مهمِ روانی با نام‌های خیالی، نمادین و واقع می‌داند. وی معتقد است که ساختارِ ضمیر‌ناخودآگاهِ انسان همانند ساختارِ زبان عمل می‌کند. به عقیده‌‌ی لاکان، زبان ترکیبی از دال‌ها و مدلول‌ها است. یکی از نکات اساسی در نظریات لاکان حضور احساسات و عوامل منفی چون بیگانگی، پرخاشگری، ناامیدی، فقدان و غیره است. این‌گونه احساسات از مرحله‌ای آغاز می‌شوند که لاکان آن مرحله را آینه‌ای می‌خواند. مرحله‌ی آینه‌ای هنگامی رخ می‌دهد که کودک خود را درون آینه می‌بیند و پی می‌برد که مستقل از وجود مادر است. آثار بر جای مانده از این مرحله تا آخر عمر، بر روی ذهن انسان‌ها که در تعریف لاکانی، سوژه خوانده می‌شوند، ادامه یافته، همه‌ی آنها را تبدیل به یک روان‌نژند می‌کند. اگر مشکلات زندگی بر یک فرد فشار وارد کند، آن فرد برای فرار از واقعیت ممکن است زندگی در توهم و دور از زندگیِ معمولِ اجتماعی را ترجیح دهد. در این مقاله تلاش بر این است که شخصیت‌های موجود در نمایشنامه‌ی «از پشت شیشه‌ها» اثر اکبر رادی به مثابه‌ی سوژه‌ی موردِ بحثِ فلسفیِ تعریف شده توسط لاکان قرار گیرند. تحلیل دیالوگ‌های موجود در این اثر بیانگر حضور عواملی است که ثابت می‌کنند که این شخصیت‌ها از مشکلات ذهنی چون بیگانگی، ناامیدی، پرخاشگری و فقدان در عذابند، بنابراین به واسطه‌ی دوری از اجتماع، با کتاب خواندن، و کتاب نوشتن از واقعیت می‌گریزند و در پشت شیشه‌ها، دنیایی متفاوت را برای خود ایجاد می‌کنند.
no Authors English
خلاصه ماشینی:
در اين مقاله تلاش بر اين است که شخصيت هاي موجود در نمايشنامه ي «از پشت شيشه ها» اثر اکبر رادي به مثابه ي سوژه ي مورد بحث فلسفي تعريف شده توسط لاکان قرار گيرند.
تحليل ديالوگ هاي موجود در اين اثر بيانگر حضور عواملي است که ثابت مي کنند که اين شخصيت ها از مشکلات ذهني چون بيگانگي ، نااميدي ، پرخاشگري و فقدان در عذابند، بنابراين به واسطه ي دوري از اجتماع ، با کتاب خواندن ، و کتاب نوشتن از واقعيت مي گريزند و در پشت شيشه ها، دنيايي متفاوت را براي خود ايجاد مي کنند.
از ســويي ديگر بامداد درگير خصوصيت نارسيســتي نظم تصويري اســت که بر اســاس گفته هاي لاکان مي تواند براي ســوژه ويران گر باشــد (اونــز، ١٣٨٧: ٤٧١) او مانند ســوژه اي عمل مي کند که همواره در حال نقد کردن هويت اجتماعي و موقعيت خانوادگي ديگران اســت و "خود را تنها تافته ي جدا بافته و تنها اســتثنا و تنها انســان نيالوده " مي داند (حسن لي ، حقيقي ، ١٣٩٠: ٦١) و در تمناي يک ايده آل و کمال مطلوب به سر مي برد، در نتيجه هرگز دچار احساس رضايت و شادماني نمي شود.
بررسي نمايش نامه ي «از پشت شيشه ها» بر اساس نظريه هاي روان کاوانه ي لاکان نشان مي دهد که شــخصيت هاي اين اثر به مثابه ي ســوژه هايي رفتار مي کنند که در گرداب نظم هاي ســه گانه ي تصويري ، نمادين و واقع اسير شده اند و هيچ گريزي از نتايج محنت بار آن ندارند.
(
, 
, 
)
