چکیده:
هدف: بررسی ماجرای بستنشینی تجار ایرانی ساکن کربلا در مجاورت کنسولگری انگلیس در سال1324ق. موضوع این مقاله است. این ماجرا در پی مطالبه مالیاتی دولت عثمانی با عنوان "شهریه" از تجار و کسبة ایرانی صورت گرفت و به کشتار و مجروح کردن بستنشینان منجر شد. روش: این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد وزارت امور خارجه ایران تنظیم شده است. یافتهها و نتیجهگیری: تجار و کسبه ایرانی، از طریق مقامات ایرانی به مطالبه مالیاتی دولت عثمانی اعتراض کردند، که به آن رسیدگی نشد. در نهایت، رفتار خشونتآمیز والی بغداد منجر به کشتار بستنشینان معترض شد. در پی ماجرای کشتار بستنشینان، وزارت امور خارجه ایران زیر فشارهای سیاسی علمای ایرانی ساکن عتبات، اعتراضات مردمی، مطبوعات و نمایندگان مجلس شورای ملی قرار گرفت. متعاقب آن، وزیر امور خارجه برای رسیدگی به این موضوع مکاتبات زیادی با سفیر ایران در عثمانی و نیز کارپرداز اول ایران در بغداد انجام داد. برکناری والی بغداد و برداشتن رسم مالیات از تجّار و کسبۀ ایرانی ساکن کربلا از دستاوردهای دیپلماتیک وزارت امورخارجی بعد از این ماجرا بود.
Purpose: To investigate the event of taking sanctuary in the British Consulate by Iranian merchants; and the actions taken by Iranian Ulama residing in (Karbala and Najaf) to support them. Method and Research Design: Data gathered from library materials and archival records kept in the Iranian Foreign Affairs Ministry. Findings and Conclusion: Iranian merchants and trades people residing in Karbala protested against extra taxes but Ottoman authorities in Baghdad reacted violently and killed a number of them. Different groups containing Iranian Ulama in Atabat and Parliamentary representatives complained about this. These reactions led to the displacement of the Baghdad governor and to removing extra taxes. Slow and insufficient reaction by the Iranian diplomatic staff led to merchants' taking sanctuary from violence.