چکیده:
جستاری که در پی می‌آید تلاشی در بازنمود چالش‌ها و موانع مهندسی فرهنگی در عرصه انسجام و وحدت در جهان اسلام است. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی سامان یافته، و بر حسب دستاورد یا نتیجه تحقیق از نوع توسعه‌ای ـ کاربردی و از لحاظ هدف تحقیق از نوع اکتشافی و به لحاظ نوع داده‌های مورد استفاده، یک تحقیق کیفی است. نتایج حاصل از تحلیل و ترکیب داده‌های جمع‌آوری شده نشان می‌دهد که «تعارضات ایدئولوژیک فرهنگی»، و «چندفرهنگی‌گرایی در جهان اسلام»، «شکاف بین تغییرها و تدبیرهای فرهنگی»، «حاکمیت ساختار قومی و قبیله‌ای» «فقدان درک مشترک فرهنگی از وحدت و انسجام»، «حاکمیت نگرش امنیتی به مطالبات قومی و مذهبی» از جمله موارد مهم در چالش‌های فراروی جمهوری اسلامی در مهندسی فرهنگی وحدت و انسجام در جهان اسلام است. این پژوهه «امکان‌پذیری رویارویی با چالش‌ها» را یکی از مهم‌ترین برون‌دادهای بازنمایی این چالش‌ها می‌داند.
هذا البحث عباره عن محاوله للکشف عن التحدیات وموانع الهندسه الثقافیه فی مجال الانسجام والوحده فی العالم الاسلامی. اجری هذا البحث باسلوب وصفی وتحلیلی، وهو تبعا لما یتحقق او ما ینتج عنه من النوع التنموی والتطبیقی، ومن
حیث الهدف فهو من النوع الاکتشافی ومن حیث المعلومات والبیانات التی استند عباره عن تحقیق نوعی. تظهر النتايج المستحصله مزج وتحلیل البیانات ان «التعارضات الایدیولوجیه الثقافیه»، و«التعددیه الثقافیه‌فی العالم الاسلامی»، «الفاصله بین التغییرات والتدابیر الثقافیه»، «وسیاده النمط القومی والقبلی» «وفقدان الوعی الثقافی المشترک للوحده والانسجام»، «وهیمنه الرویه الامنیه علی المطالیب القومیه والدینیه» تع من الامور المهمه فی التحدیات التی تواجه الجمهوریه الاسلامیه فی هندستها الثقافیه للوحده والانسجام فی العالم الاسلامی. یری هذا البحث ان «امکانیه مواجهه التحدیات» واحده من اهم معطیات الکشف عن هذه التحدیات.
The following paper is an attempt to represent the challenges and obstacles of cultural engineering in the field of cohesion and unity in the Islamic world. This article, organized by descriptive-analytical method, and in terms of achievement or result is a research of development-applied type and in terms of research purpose is exploratory type and in terms of type of data used is a qualified one. The results of analyzing and combining the collected data show that "cultural ideological conflicts", "multiculturalism in the Islamic world", "gap between cultural changes and tactics", "sovereignty of ethnic and tribal structure", "lack of common cultural understanding of unity and cohesion", "the rule of security attitude to ethnic and religious demands" may be regarded as the important issues in the challenges facing the Islamic Republic in the cultural engineering of unity and cohesion in the Islamic world. This study considers the "feasibility of facing challenges" as one of the most important outputs of representing these challenges.
خلاصه ماشینی:
نتايج حاصل از تحليل و ترکيب داده‌هاي جمع‌آوري شده نشان مي‌دهد که «تعارضات ايدئولوژيک فرهنگي»، و «چندفرهنگي‌گرايي در جهان اسلام»، «شکاف بين تغييرها و تدبيرهاي فرهنگي»، «حاکميت ساختار قومي و قبيله‌اي» «فقدان درک مشترک فرهنگي از وحدت و انسجام»، «حاکميت نگرش امنيتي به مطالبات قومي و مذهبي» از جمله موارد مهم در چالش‌هاي فراروي جمهوري اسلامي در مهندسي فرهنگي وحدت و انسجام در جهان اسلام است.
در اين زمينه بايسته است اشاره کنيم که بسياري از تلاش‌ها و اقدامات و برنامه‌ريزي‌ها به دليل عدم توجه کافي به موانع و چالش‌هاي فرارو و نيز عدم توجه کافي به آسيب‌ها به نتيجه مطلوب نمي‌رسند و يا کم نتيجه مي‌دهند و گاهي نيز به نتايج عکس منجر مي‌شود در اين زمينه مي‌توان به ترجمه غير هدفمند برخي کتاب‌ها در جهان اسلام اشاره کرد؛ ازاين‌رو پرداختن به چنين موضوعي از مهم‌ترين مباحث در عرصة انسجام اسلامي مي‌باشد.
نمودار برون‌دادشناسي عدم درک مشترک فرهنگي از انسجام اسلامي (رجوع شود به تصویر صفحه) ج) عدم رعايت منزلت و شأن اشتراکات فرهنگي در جهان اسلام يکي از مهم‌ترين تأثيرات جهاني‌سازي، تلاش سلطه‌گران براي تحميل روند تطابق فرهنگي و تحميل ارزش‌هاي بيگانه بر جوامع در حال توسعه است.
عدم توجه به تنوع و تعدد قومي و نيز تنوعات فرهنگي در جهان اسلام سبب شده است که تصميم‌گيري‌ها در عرصه انسجام اسلامي بعد از تعيين خط‌مشي‌ها با مشکل روبرو شوند.
برون‌دادشناسي بررسي چالش‌هاي فرهنگي فراروي انسجام و وحدت (رجوع شود به تصویر صفحه) شناخت چالش‌هاي فراروي مهندسي فرهنگ انسجام در جهان اسلام به منظور طراحي دقيق برنامه‌هاي عملياتي در اين زمينه امري ضروري است.
(
, 
, 
)
