چکیده:
بیان مسیله
تغییرات اقلیمی خصوصا روند گرمایش در دهه های اخیر، به طور فزاینده ای بر سلامت تاثیر گذاشته و به افزایش بیماری ها و مرگ ومیر به ویژه در شهرها انجامیده است. اجرای استراتژی سازگاری و کاهش تغییرات اقلیمی با مدیریت زیرساخت های سبز-آبی می تواند پیامدهای این تغییرات را کاهش دهد. فرضیه تحقیق آن است که افزایش سرانه زیرساخت سبز-آبی نواحی مختلف شهر، موجب کاهش دما و تعداد بیماران مرتبط با گرما در آن نواحی خواهد شد.
هدف پژوهش
هدف، مقایسه بین اثر دو شاخص میزان زیرساخت سبز-آبی در جهت کاهش دما و خطرات سلامت است.
روش پژوهش
شهر قزوین به عنوان نمونه موردی انتخاب شد. بیماری هایی که مرتبط با گرما هستند و در این پژوهش بررسی شده اند، عبارتند از:گرمازدگی، بیماری های قلبی-عروقی، سکته مغزی و بیماری های تنفسی (به عنوان متغیر وابسته). تعداد این بیماران، از تماس های اورژانس به تفکیک نواحی شش گانه اورژانسی شهر در بازه زمانی فروردین ۱۳۹۷ تا مرداد ۱۳۹۹ پایش شده است. در همین بازه نقشه جزیره حرارتی سطوح شهری مستخرج از داده های مودیس تولید شد. زیرساخت های سبز-آبی به کمک نقشه کاربری و NDVI شناسایی و درصد مساحت و سرانه آنها به عنوان شاخص های میزان زیرساخت ها (متغیر مستقل) برای هر ناحیه محاسبه شد. تحلیل های آماری در نرم افزار SPSS انجام گرفت و از معیار ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. ابتدا تحلیل همبستگی خطی بین متغیر وابسته و مستقل انجام شد. سپس مقایسه های چندگانه میانگین بین نواحی برای چهار بیماری صورت گرفت و از آزمون ANOVA استفاده شد.
نتیجه گیری
نتایج، رابطه معکوس معنی دار بین سرانه زیرساخت سبز-آبی با تعداد تماس های اورژانس در بیماری های قلبی-عروقی، سکته مغزی و بیماری های تنفسی را نشان می دهد. ناحیه مولوی و فردوسی با کمترین سرانه و بیشترین دما، افزایش بیمار و ناحیه پردیس با بیشترین سرانه و کمترین دما، کاهش بیمار را دارند. چنین رابطه ای برای درصد مساحت صادق نیست. بنابراین مناطق شهری با جمعیت متراکم بایست در اولویت برنامه ریزی منظر قرار گیرند تا نابرابری سلامت منتج از تغییرات اقلیمی، کاهش یابد.
خلاصه ماشینی:
فرضیۀ تحقیق آن است که افزایش سرانۀ زیرساخت سبز-آبی نواحی مختلف شهر، موجب کاهش دما و تعداد بیماران مرتبط با گرما در آن نواحی خواهد شد.
نتیجهگیری: نتایج، رابطه معکوس معنیدار بین سرانۀ زیرساخت سبز-آبی با تعداد تماسهای اورژانس در بیماریهای قلبی-عروقی، سکتۀ مغزی و بیماریهای تنفسی را نشان میدهد.
اقدامات سازگاری به کنترل ویژگیها و فرایندها برای کنارآمدن با نتایج منفی تغییرات اقلیمی یا استفاده از فرصتهای ممکن اشاره دارد (Tol, Fankhauser & Smith 1998; Smit, Burton, Klein & Wandel; Lim, Spanger-Siegfried, Burton, Malone & Huq, 2005).
بنابراین در این پژوهش، نقش زیرساخت های سبز-آبی شهری بهعنوان استراتژی مهم برای کاهش دما و افزایش سطح سلامت مورد توجه قرار میگیرد.
همچنین مقالۀ «ارتباط زیرساختهای سبز با گرمای شهری و کاهش خطر سلامت در اسلو، نروژ» (Venter, Krog & Barton 2020) ارتباط قابل توجهی بین دمای هوای ماهانه و تعداد بیماریهای پوستی مرتبط به گرما در سطح شهر یافته است.
از سوی دیگر ناحیۀ پردیس دارای بیشترین درصد مساحت و سرانۀ زیرساخت سبز-آبی است و مینودر در رتبۀ بعدی نسبت به آن قرار دارد.
زیرساخت سبز-آبی و بیماری همبستگی بین تعداد کل تماسهای آمبولانس برای بیماریهای مرتبط به گرما (متغیر وابسته) و شاخصهای میزان زیرساخت سبز-آبی (متغیر مستقل) شامل مساحت، درصد مساحت و سرانه در جدول 3 آمده است.
همبستگی اسپیرمن بین شاخصهای میزان زیرساخت سبز-آبی و تعداد تماسهای اورژانس برای بیماریهای مرتبط به گرما.
این بیماری در کنار بیماریهای تنفسی و سکتۀ مغزی بهعنوان بیماریهای مرتبط به گرما شناخته میشود و رابطۀ معکوس معنادار با سرانۀ زیرساخت سبز-آبی دارد.