چکیده:
در تاریخ معاصر ایران حضور زنان در عرصههای سیاسی اجتماعی را میتوان در جنبش تنباکو، نهضت مشروطه و پس از آن در دوران پهلوی اول و دوم مشاهده کرد. انقلاب اسلامی ایران تحولات سیاسی اجتماعی عمیقی را در پی داشت که زنان نیز از این تحولات برکنار نبودند. استمرار مشارکت گسترده زنان در پدیده انقلاب اسلامی و نحوه حضور آنان در عرصه سیاسی اجتماعی و دیدگاهی که پس از انقلاب اسلامی درباره زنان و مشارکت سیاسی اجتماعی آنان شکل گرفت، نقطه عطفی در این دوره بود. این پژوهش با روش تاریخی-تحلیلی در پی پاسخگویی به این سؤال اصلی است که تأثیر اندیشه سیاسی امام خمینی در فراهم آوردن حضور گسترده و مشارکت فراگیر سیاسی اجتماعی زنان در فرایند پیروزی انقلاب اسلامی و پس از ان چیست؟ براساس اندیشه فقهی سیاسی امام خمینی(ره) یکی از مسائل مهم در جهان معاصر نقش زمان و مکان در اجتهاد و نوع تصمیم گیریهاست. با توجه به اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) تفسیری جدید از تعالیم اسلام درباره حضور سیاسی اجتماعی زنان شکل گرفت که زمینه لازم برای استمرار شرکت فعال و صحیح زنان در عرصه سیاست و اجتماع را فراهم کرد.
In the contemporary history of Iran, the presence of women in socio-political arenas can be seen in the tobacco movement, the constitutional movement and later in the first and second Pahlavi eras. The Islamic Revolution of Iran led to profound socio-political developments from which women were not excluded. The continuation of women's widespread participation in the phenomenon of the Islamic Revolution and the manner in which they participated in the socio-political arena and the perspective that emerged after the Islamic Revolution on women and their socio-political participation was a turning point in this period. This historical-analytical study seeks to answer the main question that what is the impact of Imam Khomeini's political thought in providing a broad presence and inclusive socio-political participation of women in the process of victory of the Islamic Revolution and after? According to the political jurisprudential thought of Imam Khomeini, one of the important issues in the contemporary world is the role of time and place in ijtihad and the type of decisions. According to Imam Khomeini's political thought, a new interpretation of the teachings of Islam on the socio-political presence of women was formed, which provided the necessary ground for the continuation of active and correct participation of women in politics and society.
خلاصه ماشینی:
نحوه مشارکت زنان در پدیده ی انقلاب اسلامی، دیدگاه رژیم پهلـوی بـه زنان و نحوه ی حضور و مشارکت آنان در عرصه ی سیاسی اجتماعی در این دوره و دیدگاهی که پس از پیروزی انقـلاب اسـلامی در اسـتمرار مشـارکت سیاسـی اجتمـاعی زنـان شـکل گرفـت یکـی از موضوعاتی است که به درک عمیق تر پدیده انقلاب اسلامی، شناخت نقـش رهبـری امـام خمینـی و اندیشه فقهی سیاسی ایشان در پیروزی انقلاب اسلامی کمک خواهد نمود.
به علاوه با توجه به رشد آگاهیهای سیاسی- اجتماعی زنان و هم چنین افزایش چشم گیر تحصیلات آن ها به ویژه در سطح آموزش عالی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پرسشی که مطرح میشـود ایـن است که : اندیشه سیاسی امام خمینی چه نقشی در مشارکت فراگیر سیاسی اجتماعی زنان قبل و پس از پیروزی انقلاب اسلامی داشته است ؟ به نظر می رسد اندیشه فقهی سیاسی امام خمینـی تفسـیری جدیـد از تعـالیم اسـلام در زمینـه های فرهنگی برای حضور فعال و فراگیر زنان در عرصه های سیاست و اجتماع فراهم نمود و توده زنـان از حضور گسترده اجتماعی و سیاسی بیشتری در جریان انقلاب و پس از آن برخوردار گردیدند.
بدین ترتیب انقلاب اسلامی و اندیشه فقهی سیاسی امام خمینی فرهنگ و باورهای سنتی نسـبت بـه جایگاه و هویت اجتماعی زنان را متحول نمود و از این طریق زمینه رشد سریع سوادآموزی توده زنان کشور را فراهم ساخت و هم زمان با گسترش تحصیلات سطوح متوسطه و دانشگاهی برای زنـان کـه مهم ترین عامل توانمندسازی محسوب میگردد، زمینه توانمند شدن آنـان را نیـز بـرای فعالیت هـای پایدار و حضور پررنگ در صحنه اجتماع فراهم آورد.