چکیده:
هدف پژوهش حاضر، بررسی علل گرایش دانش‌آموزان به کتاب‌های‌کمک‌درسی ریاضی از دیدگاه دبیران و دانش‌آموزان است. روش‌شناسی پژوهش، مبتنی بر رویکرد آمیخته (تشریحی) است. جامعة آماری پژوهش را دانش‌آموزان متوسطة دوم شهرستان کهنوج (6000 نفر) و دبیران ریاضی شهرستان‌های کهنوج و جیرفت دورة متوسطة دوم تشکیل می‌دهند. در بخش کمی پژوهش، 361 دانش‌آموز از متوسطة دوم و در بخش کیفی، 22 نفر از دبیران ریاضی شهرستان‌های کهنوج (15 نفر) و جیرفت (7 نفر) با روش نمونه‌گیری هدفدار انتخاب شدند. دو ابزار پرسشنامه (دانش‌آموزان) و مصاحبه (دبیران) برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده شد. پرسشنامة پژوهش، محقق‌ساخته بود که روایی سؤالات آن را سه تن از استادان دانشگاه و دو تن از دبیران ریاضی تأیید کردند و پایایی آن توسط آلفای کرونباخ 75/0 گزارش شد. در تحلیل‌های کمی و کیفی به ترتیب از تحلیل عاملی (اکتشافی) و تحلیل محتوای کیفی (عرفی) برای بررسی دیدگاه‌های دانش‌آموزان و دبیران استفاده شد. از تحلیل دیدگاه‌های دانش‌آموزان و معلمان به ترتیب 6 و 7 عامل به‌دست آمد که تمامی عامل‌ها از دیدگاه دانش‌آموزان توسط دیدگاه دبیران تأیید شدند. از مجموع دیدگاه دبیران و دانش‌آموزان، عامل‌هایِ دانش‌آموز، معلم، مدرسه، والدین، کتاب‌درسی، نحوة آموزش کتاب‌های کمک‌درسی و کنکور در گرایش دانش‌آموزان به کتاب‌های کمک‌درسی مؤثرند. از این رو، باید در مسائل کتاب‌های‌درسی، نظام باوری دانش‌آموزان، کتابخانه‌های مدارس، درصد تأثیر کنکور در پذیرش دانشجو، بالابردن سطح آگاهی والدین و دانش حرفه‌ای معلمان تغییراتی صورت گیرد تا به‌توان به جای القای روحیة حفظی‌نگری و سطح‌نگری توسط کتاب‌های کمک درسی، روحیة کشف‌کردن، استدلال و تفکر را در بین دانش‌آموزان ایجاد کرد.
The purpose of this study is to investigate the cause of students' tendency to tuition mathematics books. The methodology of study is based on mixed method (explanatory). The statistical population of study include high school students Kahnuj city (6000) and mathematics teachers of Kahnuj and Jiroft cities. In the section of quantitative, 361 high school students and in the section of qualitative, 22 teachers were selected from Kahnuj city (15) and Jiroft city (7) with purposive sampling method. From questionnaires (students) and interview (teachers) was used for data collection. The questionnaire study was designed that validity of its questions was confirmed by five people and the reliability was calculated 0.75 by Cronbach's alpha. In the analyses of quantitative and qualitative, to analyze the perspectives of teachers and students were used exploratory factor analysis and conventional content analysis. The six and seven factors were obtained by the perspectives of students and teachers, all factors of the perspective of the students were confirmed by the perspective of teachers. From the perspective of teachers and students obtained the factors of student, teacher, school, parents, textbooks, the kind of teaching of tuition books and entrance exam, these factors were effective in students' tendency towards tuition books. So, it is the necessary that to make changes in the the problem of textbooks, students' belief systems, libraries of schools, the percentage of the impact of the entrance exam on student admission, raising parents' awareness and teachers' professional knowledge, so that instead of inducing Create a spirit of memorization and superficiality in textbooks, a spirit of discovery, reasoning and thinking in students.
خلاصه ماشینی:
براي پاسخ به سؤال دوم پژوهش مبني بر اينکه «عوامل مؤثر بر گرايش دانش آموزان به کتاب هاي کمک درسي از ديدگاه دبيران رياضي چيست ؟»، از روش تحليل محتواي کيفي استفاده شد.
٢براي پاسخ به سؤال دوم پژوهش ، ابتدا متن هاي مربوط به مصاحبۀ دبيران دربارة عوامل گرايش دانش آموزان به کتاب هاي کمک درسي چندين بار خوانده شد، تا فهم کلي از ديدگاه دبيران به دست آيد، نمونه اي از اين مصاحبه ها در جدول ٥ آمده است .
براي مثال ، در ديدگاه يکي از دبيران چنين آمده است : «دليل استفاده از کتاب هاي کمک - درسي از نوع حل المسائل رياضي اين است که دانش آموزان به دنبال جواب آماده هستند و به دنبال فکرکردن نيستند».
همچنين ، نتايج نشان داد، آزمون ورودي مدارس خاص سبب شده است دانش آموزان براي قبولي در اين مدارس ، روي به کتاب هاي کمک درسي بياورند.
اما مطالعۀ سيدقطبي (١٣٩٠) نشان ميدهد امروزه کتابخانه هاي آموزشگاهي در دنيا، به عنوان يکي از مراکزي که دانش آموزان کتاب هاي کمک درسي خود را از آن تهيه ميکنند، از جايگاه خاصي برخوردار است و نقش مهمي در پيشرفت تحصيلي آنان دارد.
يافته هاي مطالعه حکايت از اين داشت که ضعف روش تدريس معلم در کلاس درس يکي ديگر از عامل هايي است که سبب شده تا دانش آموزان به کتاب هاي کمک درسي گرايش پيدا کنند.
از طرف ديگر، حسيني (١٣٨٨) هم نشان داد يکي از عوامل مؤثري که سبب ميشود تا دانش آموزان از کتاب هاي غير درسي استفاده کنند، نحوة تدريس و روش آموزش معلم در کلاس درس است .
(
, 
, 
)
