چکیده:
در این مقاله ابتدا به بررسی انسان و اسطوره و سپس شخصیت امام علی (ع) به عنوان اسطوره ای مذهبی پرداخته شده
است؛ و در آخر به بررسی نگاره هایی که، این حوادث را بازگو می کند می پردازیم. انتخاب تصویر برمبنای اعمال
قهرمانانه ای که امام علی را در قالب شخصیتی اسطوره ای نشان می دهد از چهار کتاب: خاوران نامه، احسن الکبار،
حبیب السیر و روضه الصفا انتخاب شده است. روش تحقیق مقاله توصیفی -تحلیلی است همچنین فنون جمع آوری اطلاعات
به صورت متن خوانی، -که بیشتر بر پایه کتاب علی حقیقتی بر گونه اساطیر نوشته دکتر علی شریعتی - انجام گرفته است.
سوالاتی که در این پژوهش دنبال می شود به این گونه است که: چرا انسان همواره به دنبال تصویرسازی شخصیتهای
اسطوره ای است؟ و چرا امام علی به عنوان انسانی بزرگ در تاریخ اسلام همچون شخصیتی اسطوره ای شناخته شد؟
نتایج بدست آمده نشان میدهد که انسان روزمرگیها و اضطراب های این عالم را با ستایش و پرستش دنیای اساطیر
چهره های مورد علاقه خود را آن گونه که دلش می خواهد تصویرسازی می کرده است. یک شخصیت مذهبی و یا ملی در
طول تاریخ با اعمال پهلوانی خود حماسه هایی را پدید آورده، و به مرور زمان داستان هایی فراواقع و خارق العاده از خود به جا
می گذارد؛ تا جایی که به شخصیتی اسطوره ای که ریشه در واقعیت دارد تبدیل می شود. در نگارگری دوره های تیموری و
علل خصوص صفوی، این علاقه را به صورت تصویرسازی های در کتب مختلف می توان دید.
خلاصه ماشینی:
انتخاب تصوير برمبناي اعمال قهرمانانه اي که امام علي را در قالب شخصيتي اسطوره اي نشان مي دهد از چهار کتاب : خاوران نامه ، احسن الکبار، حبيب السير و روضه الصفا انتخاب شده است .
يکي از اين کتب حماسي ، خاوران نامه است که درباره ي شجاعت امام علي در جنگ هاي زمان پيامبر به صورت شعر سروده شده و سپس توسط فرهاد شيرازي مصور شده است .
(شريعتي ، ١٣٨٩: ٨٦-٨٧) در باب امام اول شيعيان ، ميان شيعه داستان هايي به تدريج پديد آمده که بعضي از آنها مبني بر حوادث تاريخي يعني جنگ هاي او در حيات محمدبن عبدالله (ص ) و هنگام خلافت و شجاعت هاي وي است ، به تدريج عناصر داستاني بر آنها افزوده شده است و برخي از اين داستان ها به کلي دور از حقيقت تاريخي که اندک اندک ميان ملت ايران و براثر اخلاص شديد به امام علي (ع ) و در آمدن او در صف پهلوانان ملي به وجود آمده است .
(شريعتي ، ١٣٨٩: ٩٥-٩٦) در اين منظومه هاي حماسي ديني بعضي از حالات و بزرگواري ها و شجاعت ها و دليري هاي حضرت علي (ع ) آمده است که بيشتر آنها روايت هاي شفاهي بوده که با افسانه و اسطوره و تاريخ آميخته شده است .
(صفا، (377 :1363 خاوران نامه ي ابن حسام که در سده نهم هجري در شيراز تدوين شده است ، نسخه مشهور ترکمن است که به صورت فاخر و نفيسي مصور سازي شده و رشادت هاي امام علي (ع ) را به تصوير مي کشد.