کاربرد قیاس در فقه امامیه وحقوق موضوعۀ ایران مقاله

فقه، حقوق و علوم جزا پاییز 1397، شماره 9 - جلد 1 (‎10 صفحه - از 68 تا 77 )

کلیدواژه ها: تنقیح مناط قیاس مستنبط العله قیاس منصوص العله قیاس اولویت حجیت قیاس قیاس حکم فقه حقوق حجیت نص لنگرودی کاربرد

چکیده:

در فقه اسلامی تعمیم حکم امر اول به امر دوم به دلیل اشتراک دو امر در یک صفت قیاس نامیده می شود . قیاس همان تمثیل منطقی است، یعنی سرایت حکم از موردی که فلسفه آن را به دست آوردهایم به موارد مشابه آن. قیاس به اقسامی تقسیم بندی می شود که برخی از این اقسام در فقه امامیه از حجیت برخوردارند و در حقوق ایران کاربرد دارند. در این مقاله با روشی توصیفی کاربردی ابتدا به تعریف قیاس و ارکان آن پرداخته ایم و سپس اقسام قیاس و حجیت - هریک مورد بررسی قرار گرفته است. سپس با رویکردی کاربردی برای هریک از اقسام قیاس دارای اعتبار و حجیت مثال حقوقی ارائه شده است.

خلاصه ماشینی:

گفتارسوم :شرايط قياس ١-اصل يا مقيس عليه نبايد مستثنا باشد و به بيان ديگر هرگاه چيزي استثنا شده باشد، حکم آن خاص خود آن است و به موارد ديگر سرايت نمي کند، مثلا ارث بردن پسر عموي پدري و مادري با بودن عموي پدري بر خلاف اصل و قاعدٔە ارث يعني قاعدٔە الاقرب فالاقرب است و بدين جهت نمي توان موردي ديگر را بر آن قياس کرد(مادٔە ٩٣٦ق . م ) و نيز مادٔە ١٧ همان قانون در بيان اموال در حکم غير منقول به واسطۀ تخصيص يافتن آن از طرف مالک به زراعت امري است بر خلاف قاعده و لذا نمي توان صنعت و بازرگاني را به آن قياس کرد(امامي،منبع پيشين ، ج ١،ص ٢٧؛ کاتوزيان ، ١٣٨٣،ص ٣٩). الف -حجيت قياس منصوص العله : آنچه لازم است در اينجا مورد توجه قرارگيرد اين است که بيشتر علماي شيعه اين نوع قياس را حجت مي دانند و استدلال آنها اين است که در صورت تصريح شارع به علت حکم در موردي، قضيه از صورت قياس شرعي و تمثيل منطقي خارج شده به شکل قياس منطقي در مي آيد که دلالت عقلي و قطعي است و به فرض اينکه ظني هم باشد از قبيل ظن حاصل از دلالت الفاظ است که حجيت آنها مسلم مي باشد(محمدي، منبع پيشين ، ص ١٩٨). ث -وحدت ملاک : به نظر مي رسد مي توان آنرا معادل تخريج مناط و در شمار قياس مستنبط العله دانست ولي اگر علت مصرح باشد در اين صورت وحدت ملاک اصطلاحي است مرادف اتحاد طريق و از نوع قياس منصوص العله محسوب است (محمدي، منبع پيشين ، ص ٢٠٥).

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود

عضویت

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

ورود / عضویت

ورود

عضویت