چکیده:
گردشگری روستایی یکی از انواع گردشگری است که تقاضا برای آن در سالهای اخیر بهشدت افزایش یافته و به عقیده محققان بهعنوان سومین فعالیت اقتصادی سودآور در جهان مطرح است؛ چراکه محیط روستا، میراث تاریخی و فرهنگی آن گردشگران زیادی را جذب زندگی روستایی کرده است. از همینرو، پژوهش حاضر به سطحبندی روستاهای هدف گردشگری در استان همدان پرداخته است. استان همدان در مجموع دارای 21 روستای هدف گردشگری است که برای سطحبندی آنها از روش تمامشماری استفاده شد. بر این اساس تعداد 21 روستای هدف گردشگری استان همدان بر مبنای 10 معیار وضعیت سکونت و طبیعت، سیاسی و اداری، آب، برق و گاز، آموزش، بهداشتی و درمانی، بازرگانی و خدماتی، فرهنگی و ورزشی، مخابرات و ارتباطات، مذهب و در نهایت گردشگری مورد بررسی قرار گرفتند. برای سطحبندی روستاها از تکنیک تاپسیس استفاده شد. نتایج نشان داد که از بین روستاهای موردمطالعه، روستاهای «علیصدر و اکنلو» از شهرستان کبودرآهنگ، «فارسبان» از شهرستان نهاوند، «جوراب» از شهرستان ملایر، «اشتران و کهنوش» از شهرستان تویسرکان ازنظر نزدیکی به شرایط ایدئال و دارا بودن شاخصهای مطلوب گردشگری در اولویتهای اول تا ششم قرار گرفتند. با توجه به تعداد و رتبه روستاهای گردشگری هر شهرستان به ترتیب شهرستان تویسرکان، همدان و ملایر درمجموع در خوشه گردشگری اول تا سوم شناسایی شدند. با توجه به اینکه دو شهرستان تویسرکان و همدان در اولویتهای اصلی هدف گردشگری قرار گرفتند پیشنهاد میشود محور گردشگری همدان- تویسرکان از طریق جاده گنجنامه بهعنوان محور یا خوشه توسعه گردشگری در استان همدان شناسایی و معرفی گردد.
In order to achieve economic development in the country, it is necessary to take advantage of all economic capabilities in various sectors. Development through rural tourism has recently made its way into the economic and industrial policies of countries around the world. For this reason, the present study dealt with zoning of the tourism target villages in Hamedan province. Based on this, 21 villages as tourism targets in Hamedan province were examined according to 10 criteria including environmental, political-administrative, water, electricity and gas, education and health, trade and services, cultural and sports, telecommunications, and religious and tourism indicators. TOPSIS technique was used to measure the level of the villages. The results showed that among the villages, Ali Sadr (CL+= 0.780), Faresban (CL+= 0.626), Jourab (CL+= 0.625) and Ashtran(CL+ =0.609) came as the first to fourth priorities in terms of tourism indicators. The results showed that according to the number and ranking of tourism villages in each city, Tuyserkan, Hamedan and Malayer cities were in the first to third tourist clusters, respectively. The Hamedan-Tuyserkan road was recommended to be regarded as the ecotourism cluster by redirecting future investment and infrastructure.