چکیده:
برای شناسایی و طبقهبندی الگوهای همدید بارش برف در استان گیلان از پایگاه دادههای باز تحلیل نوا (reanalysis 1 NCEP/NCAR) استفاده شد. بدین منظور 253 روز برفی از سال 1998 تا 2018 (بمدت 20 سال) تعیین و سپس از دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال برای طبقهبندی الگوها به روش تحلیل مولفههای مبنا (PCA) استفاده شد. در این پژوهش از رویکرد محیطی به گردشی استفاده شده است. نتایج بدست آمده از طبقهبندی دادهها نشان داد چهار الگوی پرفشار اروپایی، بلوکینگ دو قطبی، پرفشار دینامیکی - حرارتی سیبری و شمال خزر و سیکلونهای مدیترانهای روزهای برفی این ناحیه را کنترل میکنند که در سه الگوی اول آرایش موجهای بادهای غربی و تقویت پرفشار از طریق همگرایی جریان هوا در تراز میانی جو امری بدیهی محسوب شده و فرونشست هوا در این تراز باعث افزایش گستره قائم پرفشار به ترازهای بالاتر میگردد. بنابراین دینامیکی بودن پرفشارهای فوق و همچنین سیکلونهای مدیترانهای از جمله ویژگیهای بارز الگوهای همدیدی روزهای برف در نظر گرفته شد.
In order to identify and classification of synoptic patterns of snowfall in Guilan province was used NCEP/NCAR reanalysis 1 database. For this purpose, 253 snowfall days from 1998 to 2018 (20 years) were determined and then 500 hPa geopotential level were used to classify patterns by PCA method. In this study, an environmental to circulation approach was used. The results of the data classification showed that four European high pressure patterns, bipolar blocking, Siberian and North Caspian Sea dynamic-thermal high pressure and Mediterranean cyclones control the area's snowfall days. In the first three patterns, the arrangement of the western wind waves and the amplification of the high pressure through the convergence of the air flow in the mid-atmosphere are considered to be obvious and the air subsidence in this level increases the vertical upward extend of high pressure to higher levels. Thus the above three high pressures and Mediterranean cyclones are also dynamic and this is one of the prominent features of synoptic patterns of snowfall days.
خلاصه ماشینی:
نتایج به دست آمده از طبقه بندی داده ها نشان داد چهار الگوی پرفشار اروپایی، بلوکینگ دو قطبی ، پرفشار دینامیکی / حرارتی سیبری و شمال خزر و سیکلون های مدیترانه ای روزهای برفی این ناحیه را کنترل می کنند که در سه الگوی اول آرایش موج های بادهای غربی و تقویت پرفشار از طریق همگرایی جریان هوا در تراز میانی جو امری بدیهی محسوب شده و فرونشست هوا در این تراز باعث افزایش گستره قائم پرفشار به ترازهای بالاتر می گردد.
در الگوی اول سامانه های ترکیبی شرق مدیترانه و سودانی به همراه ناوه عمیق مدیترانه و نفوذ هوای سرد عرض های بالا، در الگوی دوم پدیده بلوکینگ به همراه ناوه شرق مدیترانه و دریای سرخ و فعالیت همزمان جبهه بین این دو توده هوا و الگوی سوم با استقرار و نفوذ پرفشار دریای خزر و سیبری و ایجاد کم فشار بریده (سرد چال ) عامل اصلی ریزش برف در این استان هستند (٢٥ :٢٠١٦ ,Omidvar).
همچنین استقرار پرفشار قوی در شمال دریای خزر و ریزش هوای سرد عرض های بالا شرایط دمایی ویژه ای در تراز ٥٠٠ و ٨٥٠ هکتوپاسگالی ایجاد کرده و باعث کسب رطوبت بیش تر از دریای خزر و در نهایت ریزش برف سنگین شده است (١٩ :٢٠١٧ ,Alijani &Dargahian ).
در این روز در غرب سیکلون ، ریزش هوای سرد عرضهای بالا از اسکاندیناوی به سمت اروپای مرکزی و شرقی در بخش عقب محور ناوه ای که با جهت شمال شرق / جنوب غرب از اراضی شمالی دریای خزر تا بخش مرکزی دریای مدیترانه تشکیل شده است اتفاق میافتد.