چکیده:
چکیده: در این پژوهش ضمن معرفی محله زرتشتیان یزد به عنوان مهمترین پایگاه فرهنگی زرتشتیان ایران، به بررسی برخی از اسناد به دست آمده در این محله پرداخته میشود که درموزه اسناد و نسخ یزد ( اسناد و نسخ مجموعه پولادی) نگهداری میشود. محله زرتشتیان یزد یکی از مهمترین مراکز تاریخی و سنتی شهر یزد می باشد و میتوان آنرا بزرگترین آرشیو اسناد و نسخ زرتشتیان در ایران نامید. از مهمترین یافته های سالهای اخیر در این محله میتوان به مجموعه پولادی اشاره کرد که در سال 1394 خورشیدی در منزل ارباب مهربان پولاد کشف شده و شامل تعدادی نسخه اوستا و همچنین هزاران نامه تجاری، مذهبی، شخصی، و اسناد و قرارداد مربوط به سالهای 1210 تا 1314 خورشیدی میباشد. بررسی درونمایه این اسناد به خوبی نشان دهنده نقش مهم و مثبت زرتشتیان در مسایل تجاری، سیاسی و اقتصادی عصر قاجار و پهلوی میباشد. از بین افراد تاثیرگذار در امور زرتشتیان میتوان به ارباب مهربان پولاد اشاره نمود که علاوه بر فعالیتهای گسترده تجاری در شهرهای یزد، شیراز، اهواز و بروجرد و نیز کشورهای هند و عراق و انگلیس، در فعالیتهای اجتماعی جامعه زرتشتیان از جمله عضویت در انجمن ناصری و نیز تاسیس باغ وقفی شیراز نقش اساسی داشته است.
In the present study, after introducing Zoroastrian neighborhood as the most important cultural center of the Zoroastrians in Iran, some of documents kept in the Yazd Museum of Documents and Manuscripts ( Pooladi,s Collection) are introduced. Zoroastrian neighborhood is one of the most important historical neighborhoods in Yazd which is considered as the most important archive of the Zoroastrian manuscripts and documents in Iran. One of the most important discoveries in the neighborhood in the recent years is the discovery of Poolad,s Collection found in 2016 in the house of Arbab Mehraban Poolad which contains a number of Avestan manuscripts as well as thousands of commercial, religious and personal letters, documents and contracts from 1832-1936. The content of these documents can clearly show the important and positive role of the Zoroastrians in the commercial, political and economic affairs of Qajar and Pahlavi dynasties. Arbab Mehraban Poolad is one of such influential people in Zoroastrian community who, in addition to his vast commercial activities in different cities such as Yazd, Shiraz, Ahwaz and Borujerd and other countries, had an influential role in the Zoroastrian community such as the membership of Naseri Council, and the foundation of Zoroastrian Waqfi Garden in Shiraz.
خلاصه ماشینی:
از مهم ترين اين يافته ها ميتوان به مجموعۀ پولادي اشاره کرد که در سال ١٣٩٤ خورشيدي در منزل ارباب مهربان پولاد کشف شد و شامل تعدادي نسخۀ اوستا و همچنين هزاران نامه تجاري، مذهبي، شخصي و اسناد و قرارداد مربوط به سال هاي ١٢١٠ تا ١٣١٤ خورشيدي است .
شايد به جرأت بتوان ادعا کرد که محله دستوران يزد مهم ترين مرکز اسناد و اطلاعات در زمينه تاريخ ، فرهنگ و آيين هاي ديني زرتشتيان است که متأسفانه تا به امروز مورد بررسي و کنکاش عميق پژوهشگران قرار نگرفته است .
/ صورت جلسۀ انتخابات انجمن ناصري زرتشتيان يزد ٤-٣- تأسيس شرکت زراعي تجاري مزديسنان همان طور که اشاره شد در ميان آثار به دست آمده مجموعۀ پولادي، سند و مدرکي مربوط به سال هاي ١٣٠٠ تا ١٣٠٤ موجود نيست و يکي از فرضيات در مورد علت اين خلأ را ميتوان سرقت اسناد مربوط به اين سال ها دانست ؛ اما با توجه به راه اندازي شرکت مزديسنان در سال ١٣٠٦ در محلۀ دستوران يزد، توسط چند تن از تجار و بزرگان جامعۀ زرتشتي و آغاز به کار اين شرکت در خوزستان ، اين سؤال به وجود ميآيد که با توجه به مرکزيت يزد به عنوان محل سکونت زرتشتيان در آن سال ها، علت راه اندازي چنين شرکتي با دامنه فعاليت هاي گسترده و سرمايه هنگفت در خوزستان چه بوده است .