چکیده:
رایانش ابری، بنیان بسیاری از فناوریهای دیجیتال را تشکیل میدهد و از خدمات بیشماری مانند: خدمات ذخیرهسازی، میزبانی ابری، نامههای الکترونیکی، شبکههای اجتماعی مبتنی بر ابر پشتیبانی میکند. بیشتر این خدمات از طریق بستن قراردادهای استاندارد با مشتریان عرضه میشود. شکاف اطلاعاتی، نداشتن قدرت چانهزنی برابر، کمبود تخصص و تجربه در زمینههای فنی_حقوقی، عدم شفافیت شروط قرارداد و تبلیغات، سبب ناتوانی مصرفکنندگان در قیاس با توان معاملاتی عرضهکنندگان خدمات ابری شده است. لذا قانونگذاران برای دستیابی به عدالت معاوضی از مصرفکنندگان حمایت میکنند. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی سازوکارهای حمایت از مصرفکنندگان را در حقوق اتحادیه اروپا، انگلستان و ایران بررسی مینماید. نظر به اهمیت و فراوانی محصولات ناملموس دیجیتالی مانند رایانش ابری و تفاوتهای قابلملاحظه آنها با محصولات غیردیجیتال، در حقوق برخی از کشورها مانند انگلستان و اتحادیه اروپا مقررات جداگانه برای آن وضع شده است، ولی تاکنون در حقوق ایران، مقررات خاصی در این زمینه پیشبینی نشده و برای شناخت حقوق مصرفکنندگان این قراردادها نیز همانند موارد دیگر باید به قواعد عام موجود مراجعه کرد.
خلاصه ماشینی:
هرچند بسياري از نگرانيهاي ياد شده براي همۀ کاربران دنياي فناوري اطلاعات وجـود دارد و ويژه قراردادهاي رايانش ابري نيست ، اما ماهيـت پيچيـده رايـانش ابـري آن هـا را تشـديد مـيکنـد (١ :٢٠١٣ ,Australian Government Information Management Office)، در رايـانش ابـري هر کاربر بر استفاده از منابعي مجاز شده که ميان کاربران به اشتراک گذاشـته شـده و توسـط ثـالثي کنترل و مديريت ميشود تکيه ميکند و از پشت پرده ابر مانند ساختار، منابع ، مکـان ذخيـره سـازي داده هـا و تجهيـزات فيزيکـي خـدمت رسـان ، آگـاهي نـدارد (٢٠١٣:١٦ ,Millard).
مطابق با بخش يـک قـانون حقـوق مصرف کننده اگر موضوع قرارداد رايانش ابري، کالا تلقي شود بايد ويژگـيهـاي خاصـي ازجملـه متناسب بودن با هدف خريد آن ١ و برخورداري از کيفيت رضايت بخش ٢ داشته باشـد، درحـاليکـه اگـر موضـوع قـرارداد، ارائـه خـدمت شـمرده شـود رعايـت ايـن الزامـات ضـروري نيسـت بلکـه عرضه کننده خدمت ، متعهد به داشتن توانايي در ارائه آن و رعايت مراقبت هـاي معمـول و متعـارف است (٤٦٤ :٢٠١٣ .
مـواد (٧) و (٨) دستورالعمل جنبه هاي خاص قراردادهاي عرضه محتوا و خدمات ديجيتال اتحاديه اروپـا مفصـلا بـه اين موضوع پرداخته و در جهت حمايت از مصرف کنندگان محصولات ديجيتال ، معيارهـايي بـراي ________________________________________________________________ 1- Conformity of Digital Content & Services with Contract 2- Reasonable care & Skill انطباق محتوا و خدمات در نظر گرفته اسـت کـه بـه دو گـروه شخصـي و نـوعي تقسـيم مـيشـوند: معيارهاي شخصـي١ در مـاده (٧) مـورد اشـاره قـرار گرفتـه انـد و هنگـامي لازم الرعايـه هسـتند کـه موردتوافق طرفين قرارداد قرار گرفته باشند ولي معيارهاي نوعي ٢ که در ماده (٨) بيان شده است در هر قرارداد عرضه محتواي ديجيتال بايد مراعات شوند.