چکیده:
زیبایی‌شناسی زنانه نگر، در ذات خود زیبایی‌شناسی تقابلی است که در برابر زیبایی‌شناسی سنتی مطرح می‌شود که واجد سلسله‌مراتب جنسیتی است. این زیبایی‌شناسی گر چه از آغاز بروز و ظهور خود از سدۀ هیجدهم تا امروز، سیاست‌ها و نظرگاه‌های انتقادی متغیری را اتخاذ کرده است و با گذار به پسافمینیسم از هویت دوگانه به هویت چندگانه گذر کرده است اما همچنان در موضع پرسشگری قرار دارد و همچنان یکی از محمل‌های نمود آن، شعر است. در ایران همزمان با چرخش پارادایمی عصر مشروطه، زیبایی‌شناسی شعر فارسی دچار دگرگونی بنیادی شد و در پی موج آگاهی‌بخشی در مورد حقوق زنان، کمیت و کیفیت شعر زنان نیز با دگردیسی جدی مواجه شد؛ چنان‌که زنان شاعر- در سطح نخبگان سیاسی و طبقاتی- نیز باب جدیدی در این عرصه گشودند و در گفتمان جدید، در تقابل با سنت چندصدسالۀ شعر فارسی، به تدریج زیبایی‌شناسی نوینی را رقم زدند. یکی از این زنان، ژاله قائم‌مقامی، شاعر اواخر عصر قاجار و پهلوی اول است که نخستین بار آشکارا از حقوق زنان گفت، به نقد سلسله‌مراتب جنسیتی پرداخت و با زبانی طنزآمیز، سنت زیبایی‌شناسی مسلط را به چالش کشید و سلسله-مراتبی را که خود یکی از آماج‌های منتقدان و فیلسوفان فمینیست بوده است، وارونه‌سازی کرد. این پژوهش، به روش تحلیل محتوای کیفی و با گزینش از میان مجموعه اشعار او، به بررسی نمودهای غالب زیبایی‌شناسی شعر او؛ با محوریت زنانه‌نگری، شامل نمود تقابلی- انتقادی، اندرزی، جسم‌آگاهی، فلسفی و پارادوکس یأس و امید می‌پردازد.
Feminine aesthetics is, in essence, a contrasting aesthetic as opposed to traditional aesthetics, which has a gendered hierarchy. Although this aesthetics, from the beginning of its emergence from the eighteenth century until today, has adopted changing policies and critical views, and has passed from dual identity to multiple identity with the transition to post-feminism, But it is still in the position of questioning, and still one of its manifestations is poetry. In Iran, at the same time as the paradigm shift of the constitutional era, the aesthetics of Persian poetry underwent a fundamental change. Following the wave of awareness-raising about women's rights, the quantity and quality of women's poetry also underwent a serious transformation. As women poets - at the level of political and class elites - also opened a new chapter in this field and in the new discourse, in contrast to the centuries-old tradition of Persian poetry,They created the special aestatics.One of these women is ZHaleh Ghaem Maghami, a poet of the late Qajar and Pahlavi eras who first spoke openly about women's rights, criticized the gender hierarchy and challenged, with humorous language, Challenged the dominant aesthetic tradition And reversed the hierarchy that has been one of the targets of feminist critics and philosophers. This research, by means of qualitative content analysis and by selecting from among her collection of poems, examines the dominant aesthetic manifestations of her poetry; It focuses on feminism, including confrontational-critical manifestation, counseling, body consciousness, philosophical, and despair.
(
, 
, 
)
