چکیده:
سواد مالی بهعنوان یکی از سرمایههای انسانی محسوب میشود که در تاثیرگذاری بر رفتار مالی نقش مهمی دارد. لزوم توسعه محصولات مالی اسلامی، تقویت سواد مالی اسلامی است تا از تصمیمگیریهای مالی مردم حمایت شود. هدف این مقاله شناسایی و تحلیل مهمترین عوامل موثر بر سواد مالی اسلامی در کشور جمهوری اسلامی ایران با استفاده از تکنیک دنپ (دیمتل مبتنیبر فرآیند تحلیل شبکهای) است؛ بنابراین ابتدا با استفاده از مطالعه آرشیو و بررسی دقیق منابع مختلف مهمترین عوامل موثر بر سواد مالی اسلامی شناسایی شد. سپس این عوامل بهمنظور رتبهبندی در قالب یک پرسشنامه مقایسه زوجی در اختیار خبرگان -شامل اساتید دانشگاه و کارشناسان بازارهای مالی اسلامی ـــ قرار داده شد و درنهایت 5 مورد از مهمترین این عوامل مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از مقاله نشان میدهد که عوامل اجتماعی دارای بیشترین اهمیت است. همچنین نگرش مالی اسلامی، فرهنگ، تعلقات مذهبی، دوستان و همسالان و دانش مالی اسلامی مهمترین زیر عوامل موثر بر سواد مالی اسلامی در جمهوری اسلامی ایران است.
Financial literacy is considered as one of the human capitals that plays an important role in influencing financial behavior. In order to develop Islamic financial products, Islamic financial literacy must be strengthened to support people's financial decisions. The purpose of this study is to identify and analyze the most important factors affecting Islamic financial literacy in Iran using Danp (The Dematel based Analytic Network Process) technique. Therefore, first, by studying the archives and carefully reviewing various sources, the most important factors affecting Islamic financial literacy were identified. Then These factors were presented to experts in the form of a pairwise comparison questionnaire for ranking. These experts include university professors and experts in Islamic financial markets. Finally, five of the most important of these factors were analyzed. The results of the research show that social factors are the most important. Also, Islamic financial attitude, culture, religious affiliations, friends and peers and Islamic financial knowledge are the most important sub-factors affecting Islamic financial literacy in Iran.
خلاصه ماشینی:
بیشتر مطالعات در مورد مالی اسلامی با محوریت بانکداری اسلامی انجام شده است ,Aliyu &Hassan ;٢٠١٩ ,Rahman &Albaity ) (٢٠٠٩ ,Liu &Chong ;٢٠١٦ ,Aman &Amin ;٢٠١٨ و در رابطه باسواد عموم مردم در مورد ابزارها و محصولات مالی اسلامی، مطالعات بسیار کمتری انجام شده است .
برخی از این مطالعات بر سرمایه گذاران متمرکز شده است (Al-Tamimi & Kalli, 2009; van Rooij, Lusardi & Alessie, 2011; Almenberg & (٢٠١٩ ,Krische ;٢٠١٥ ,Dreber برخی از آن ها ازُ بعد ویژگیهای جمعیت شناختی به بررسی موضوع پرداخته اند Ansong ;٢٠١١ ,Curto &Lusardi, Mitchell ;٢٠٠٢ ,Hogarth) (٢٠١٩ ,Dogan ;٢٠١٢ ,Gyensare & برخی دیگر روی دانش آموزان متمرکز شده است Chen & Volpe, 1998; Beal & Delpachtira, 2003; louw et al, 2013, Kilic, Ata & ) (٢٠١٥ ,Seyrek.
در ادامه در جدول (١) مهم ترین این عوامل و تحقیقات مختلفی که به بررسی آن ها پرداخته اند اشاره شده است : جدول (١): عوامل مؤثر بر سواد مالی اسلامی در تحقیقات مختلف {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} / بررسی عوامل تأثیرگذار بر سواد مالی اسلامی با استفاده از تکنیک دنپ / جلال نادری و دیگران ٨٥ {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع : یافته های محقق / ٨٦ سال یازدهم ، شماره اول (پیاپی ٢١)، پاییز و زمستان ١٤٠٠ ٣.
/ بررسی عوامل تأثیرگذار بر سواد مالی اسلامی با استفاده از تکنیک دنپ / جلال نادری و دیگران ٩٣ جدول (٥): ماتریس ارتباط کامل زیر عوامل (TC) / ٩٤ سال یازدهم ، شماره اول (پیاپی ٢١)، پاییز و زمستان ١٤٠٠ منبع : یافته های تحقیق برای محاسبه ماتریس ارتباط کامل عوامل و همچنین شدت و جهت تأثیر نیز ابتدا ماتریس (TD) را از ماتریس ارتباط کامل (TC) جدول (٤) استخراج نمودیم .