چکیده:
زمینه و هدف: مسئولان انتظامی بیشتر به دنبال آن هستند که با استفاده از روشهای غیر کیفری و با اتخاذ سیاستها و برنامههای پیشگیرانه، زمینههای جرایم در جامعه را از بین ببرند. یکی از کانونهای مهم پیشگیری که در این زمینه میتواند نقش اساسی در جامعه اسلامی داشته باشد، مساجد هستند. این مقاله با هدف بررسی عملکرد فرهنگی و اجتماعی مساجد در پیشگیری از جرایم جوانان با سه فرضیه تدوین شد. روششناسی: برای آزمون فرضیهها از روش پیمایشی استفاده شد و ابزار پرسشنامه محققساخته و جامعه آماری این پژوهش کلیه افرادی هستند که به مساجد شهرستان یزد تردد دارند و حجم نمونه نیز 384 نفراست. روش پژوهش، نمونهگیری خوشهای (چندمرحلهای) بود که از هر منطقه مرفهنشین، متوسطنشین و محرومنشین دو مسجد انتخاب و در نهایت از هر مسجد، 64 نفر پرسشنامه را تکمیل کردند. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه محققساخته بود که روایی آن با گرفتن نظر خبرگان و اساتید مطلع و پایایی سؤالات پژوهش از طریق آلفای کرونباخ بررسی شد که مقدار کل آن 85/0 شد. یافتهها و نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که عملکرد فرهنگی و اجتماعی مساجد در پیشگیری از جرایم جوانان نقش دارد و در این بین برنامهریزی برای پر کردن اوقات فراغت جوانان و تقویت اعتمادبهنفس و خودکنترلی در جوانان بیشتر از سایر عملکردهای مساجد در پیشگیری از جرایم جوانان تأثیر دارند.
Background and goal: Police officials are seeking to eliminate the grounds for crime in the society by using non-criminal ways and adopting preventive policies and programs. One of the major centers for prevention in this regard that can have a fundamental rile in the Islamic society is mosques. This paper was outlined with the aim of examining Mosques' role of social-cultural action in social prevention of crimes in adolescents Methodology: To test hypotheses, survey type was used, and tool for measurement was a researcher made questionnaire. The statistical population of this research consisted of all people who frequented to the mosques in the city of Yazd, and the sample size was 384 people. The methodology was a cluster sampling (multi stage) method, where two mosques were selected from each well-to-do, middle class and poor class regions, and in the end from each mosque, 64 people completed the questionnaires. Tool for gathering data was a researcher made inventory whose validity was examined by considering the views of the elite and experts, and its reliability was investigated by way of Cronbach's alpha of 0/85. Findings: Findings revealed that mosques' social and cultural actions did have a role in preventing from crimes in adolescents, and in this regard planning for filling the adolescents' leisure time and enhancing self-confidence and self-control among them have impacts more than mosques' actions in preventing from crimes among adolescents.
خلاصه ماشینی:
يکي ديگر از راههاي پيشگيري از وقوع جرم در آموزههاي ديني نظارت عمومي بر رفتار يکديگر، با هدف بازداشتن مردم از ارتکاب گناه و جرم است امر به معروف و نهي از منکر در کاهش فرصت هاي بزهکاري تأثير به سزايي دارد و علاوه بر اينکه کار دستگاههاي رسمي مبارزه با بزهکاري را کاهش ميدهد موجب هدايت رفتار و تربيت افراد جامعه در انطباق با هنجارهاي پذيرفته شده ميشود (بيات، ١٣٨٧: ١٠٧).
پيشينه پژوهش ٣٤ بررسي عوامل جذب و دفع جوانان در مساجد تهران، پاياننامه فرهادي در سال ١٣٧٣ است که از ائمه جماعت ١٤٣ مسجد تهران به صورت پيمايشي با هدف يافتن علت شلوغي يا خلوتي مساجد از جوانان تدوين شده و نتايج نشان ميدهد که عدم مطلوبيت محيط مسجد، رفتار اجتماعي نمازگزاران با جوانان، امام جماعت دو شاخص قدرت برنامه ريزي و آگاهي سياسي ، وجود برنامه هايي در مسجد چون آموزش قرآن، کتابخواني، برنامه هاي ورزشي و آموزشي بسيج مسجد، برنامه هاي اردويي بسيج ، استفاده از سخنرانان مجرب مذهبي و مشورت با جوانان در تهيه برنامه هاي مسجد نقش مؤثري در جذب جوانان دارد.
رتبه ميانگين رتبه ها فعاليت هاي اجتماعي مسجد 1 6/77 تقويت اعتمادبه نفس و خودکنترلي در جوانان 2 ٦/٤١ برگزاري جلسات ترويج و ترغيب جوانان به امر ازدواج و بسترسازي براي تسهيل اين امر 3 ٦/٣٤ افزايش احساس مسئوليت اهالي مسجد نسبت به يکديگر به ويژه جوانان 4 6/26 ترويج ارتباط و تعامل اهالي مسجد با يکديگر 5 ٦/٢٢ مشارکت اهالي مسجد در کمک به تشکيل خانواده توسط جوانان 6 ٦/٢١ آموزش مهارتهاي اجتماعي و تعامل صحيح با نامحرم توسط مساجد 7 ٥/٧٢ ترويج سبک زندگي اسلامي به شيوههاي مختلف (سخنراني، نمايشگاه و...