چکیده:
زمینه و هدف: در بسیاری از نوجوانان، میل شدیدی برای برقراری ارتباط ثم بخش وجود دارد، ولی اغلب در برخوردها و ارتباطات با دیگران، ناتوان هستند؛ بنابراین، هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر مهارتهای مقابلهای بر خودکنترلی و خودکارآمدی امتناع از رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان است. روششناسی: از آنجایی که سؤال اصلی این پژوهش این است که آیا خودکنترلی و خودکارآمدی امتناع از رفتارهای پرخطر تحت تأثیر نوع خاصی از مهارتهای مقابلهای( مسئلهمدار، هیجانمدار و اجتنابی) قرار دارد، از روش پژوهش علّی- مقایسهای استفاده شد. به منظور انجام پژوهش، 120 نفر از دانشآموزان به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب و از آنان درخواست شد که پرسشنامه خودکنترلی، خودکارآمدی امتناع از رفتارهای پرخطر و پرسشنامه مهارتهای مقابلهای را تکمیل کنند. یافتهها: نتایج تحلیل مانوا نشان داد که مهارتهای مقابلهای(مسئلهمدار، هیجانمدار و اجتنابی) بر خودکارآمدی و مؤلفههای آن تأثیر دارد ولی بر خودکنترلی امتناع از رفتارهای پرخطر تأثیر ندارند. نتیجهگیری: کمبود مهارتهای زندگی منجر به خودکارآمدی پایین در نوجوان میشود و این عامل نوجوانان را برای مقاومت در برابر فشار دوستان و مشکلات زندگی ناتوان میسازد. به نحوی که، خودکنترلی و خودکارآمدی پایین از طریق ناتوانسازی در به تعویق انداختن لذتها بر رفتارهای پرخطر تأثیر میگذارد.
Background and goal: In many adolescents, there is an extreme tendency to establish an effective communication; however, they are often unable in encounters and communications with others. Thus, the current study was aimed to examine impact of coping styles on self-control and self-efficacy in preventing from high-risk behaviors among the adolescents. Methodology: since the main question in this research is whether or not self-control and self-efficacy in preventing high-risk behaviors are influenced by some special kinds of coping skills (problem solution –oriented, emotion-oriented and avoidance), causal-comparative method was used. In order to conduct the research, the number of 120 students was randomly selected and they were required to complete Self-control Inventory, Self-efficacy of preventing high-risk behaviors Inventory and Coping skills inventory. Findings: MANOVA analysis indicates that coping styles (problem solution –oriented, emotion-oriented and avoidance) affect self-efficacy and its components; however, it does not influence self-efficacy of preventing from high-risk behaviors. Conclusion: Lack of life skills leads to low self-efficacy in adolescents, and this disables them to resist against pressures exerted by friend and life problems, such that low self-control and self-efficacy affect high-risk behaviors through debilitation in postponing pleasures.
خلاصه ماشینی:
حال با عنايت به اينکه نوجوانان در دوره آموزشي و تحصيلي با يک سري مطالب و مفروضات مواجه ميشوند که بيشتر حفظ کردني هستند و ارتباط چنداني با مسائل و مشکلات زندگي واقعي آنان ندارد، نياز به کسب مهارتهاي مقابله اي براي مواجه شدن با مسائلي از قبيل غلبه بر بحران هويت ، نحوه رويارويي با بلوغ و کنترل هيجانات حاصل از آن، قاطعيت و جرأتورزي در مقابل درخواست هاي بيجا، مهارتهاي پيشگيري از سوء مصرف مواد دو چندان ميشود( معافي و همکاران، ١٣٩٢)؛ بنابراين ، برنامه آموزش مهارتهاي زندگي براي جلوگيري از سوء مصرف مواد در نوجوانان لازم است که بر عوامل خطرساز و محافظت کننده مرتبط با مصرف مواد تمرکز داشته و به خوبي 1- Lokken, Jonkman, & Blinn-Pike 2- Goudas & Gianodous 3- Gorman 4 - Mac Donald 1 مهارتهاي اجتماعي و شايستگي شخصي نوجوانان را افزايش دهد (اسپوس و همکاران ، ٢٠٠٦؛ بوتوين و همکاران ٢، ٢٠٠٦، سوريزايي و همکاران ٣، ٢٠١١)؛ بنابراين ، براي کسب و ارتقاي مهارتهاي مرتبط با رفتارهاي پرخطر، نظام آموزشي بايد با تدارک برنامه هاي مناسب مهارتهاي مقابله اي را در بين نوجوانان ايجاد کند؛ از اين رو، مسئله اصلي اين پژوهش بررسي تأثير مهارتهاي مقابله اي (مسئله مدار، هيجانمدار و اجتنابي) بر خودکنترلي و خودکارآمدي امتناع از رفتارهاي پرخطر (عوامل محافظت کننده رفتارهاي پرخطر) در بين نوجوانان است .
1 - Spoth, Clair, Shin, & Redmond 2 - Botvin, Griffin, & Nichols 3- Sourizaei, Khalatbari, Keikhayfarzaneh, & Raisifard.