چکیده:
زمینه و هدف: بررسی نقاط بحرانی در کلانشهرها نشاندهندة پیامدهای ناخوشایندی از شکلگیری این نقاط، مناطق یا کانونهای آسیبزا است. این پژوهش با هدف شناسایی، دستهبندی و رتبهبندی این پیامدها انجام شده است.
روششناسی: پژوهش حاضر بر حسب هدف کاربردی- توسعهای و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات توصیفی – پیمایشی محسوب میشود که با نگاهی به افق دهسال آینده در کلانشهر تهران با رویکرد کمی انجام شده است. پرسشنامه محققساخته حاوی 31 گویه، بین خبرگان توزیع و 44 پرسشنامه قابل تجزیه و تحلیل جمعآوری شد. اطلاعات جمعآوری شده پس از اعتبارسنجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و پیامدهایی که با آزمون t- تکنمونهای در سطح اطمینان 95 درصد تأیید شده بود، با استفاده از آزمون فریدمن، رتبهبندی گردید.
یافتهها: 31 پیامد احصاء شده در 4 بُعد فرهنگی- اجتماعی، کالبدی، کنترل و نظارت و اقتصادی مورد تأیید قرار گرفت و رتبهبندی شد. خیدو آزمون فریدمن با 30 درجه آزادی در سطح معنیداری 001/0 برابر 498/149 است.
نتیجهگیری: نتیجة رتبهبندی پیامدهای احصاء شده نشان میدهد مهمترین پیامد تشکیل نقاط بحرانی در کلانشهرها عبارت است از: «کنارهم قرار گرفتن بزهکاران و مجرمین حرفهای و سابقهدار» و در پی آن «وجود فرصتهای جرم در محیط» و «ایجاد پتانسیل جرمخیزی در منطقه». این بدان معناست که همافزایی ارتکاب جرم در اثر کنارهم قرار گرفتن مجرمین با تشکیل نقاط بحرانی بیشتر میشود و زمینة جرمخیزی نقطه بحرانی را تقویت میکند لذا لازم است پلیس و مدیریت شهری با نگاهی به این پیامدها و رصد نقاط مختلف شهر، بسترهای شکلگیری را کنترل و از تشکیل نقاط بحرانی پیشگیری کند.
Background and objectives: The examination of critical points in metropolises shows the unpleasant consequences of the formation of these points, traumatic areas or hotspots. The purpose of this study was to identify, classify and rank these consequences. Methodology: In terms of its objectives, this study is of an applied-developmental research type and in terms of data collection procedure it is a descriptive-survey study which has been conducted using quantitative approach with the next ten-year horizon in Tehran metropolis. A researcher-made questionnaire containing 31 items was distributed among the experts and 44 analyzable questionnaires were collected. The collected data were analyzed after validation and the consequences that were confirmed by the one-sample t-test at 95% confidence level were ranked using Friedman test. Findings: Thirty-one extracted consequences were endorsed and ranked in four socio-cultural, physical, control and supervision, and economic dimensions. Friedman's chi-square test with 30 degrees of freedom at the significant level 0.001 was equal to 149/498. Results: The results of the ranking of the extracted consequences show that the most important consequences of the formation of critical points in the metropolis are: "the juxtaposition of professional and long-term offenders" followed by "opportunities for crime in the environment" and "the potential for creation of criminal hotspot in the region". This means that the convergence of crime commitment as the result of the juxtaposition of criminals increases with the formation of critical points and strengthens the ground for criminal hotspot in the critical points. Therefore, with a view on these consequences and monitoring different areas of the city, it is necessary for the police and urban management to monitor the formation grounds and to prevent the formation of critical points.
خلاصه ماشینی:
احتشامي، بيات، سامدليري و شعباني (١٣٩٨) در پژوهشي با عنوان «الگوي پيش بيني بحران ناشي از نقاط بحراني در کلانشهرها» با دسته بندي عوامل مؤثر در شکل گيري نقاط بحراني در چهار بعد فرهنگي- اجتماعي، کالبدي (فضاي شهري)، اقتصادي و کنترل و نظارت به اين نتيجه رسيدهاند که زمينه هاي جرمخيزي منطقه و ايجاد جلوة نامطلوب از محله ، از مهم ترين مؤلفه هاي بعد فرهنگي - اجتماعي ايجاد 1-E-Hodkinson & Michel Stewart 2-metropolitan area 3-Bonoli 4 -Sodersten نقاط بحراني در کلانشهرها محسوب شده است .
1-Janelle Dance, Young Kim and Thomas Bern 2-Shaw, Clifford 3-McKay وجود فرصت هاي جرم در محيط امکان دسترسي سريع مجرمان به محل از بين رفتن قبح بزهکاري پتانسيل جرمخيزي در منطقه افزايش تعداد بزهکاران نسبت به افراد سالم در محله وجود جاذبه ها و امکانات مناسب مجرمانه براي برخي از افزايش تعداد گروههاي هم سالان بزهکار افراد فروپاشي ساخت فرهنگي محله برچسب خوردن ذهني محله به عنوان جرمخيز نابسامانيهاي رفتاري و ساختاري گسيل مجرمان به يک منطقۀ برچسب خورده هم افزايي توانمندي و پتانسيل جرم در محيط خشونت محيطي تحت تأثير رفتارهايي مثل ولگردي، امکان تشکيل گروههاي مجرمين تکديگري و مستي در دست گرفتن امکانات محيطي گرايش مجرمان به سفر به مکان جرم نفوذ در متن محله و استفاده از اعضاي عادي جامعه آسان بودن دسترسي به ابزارهاي نامشروع ايجاد گروههايي براي نفوذ در حکومت مرکزي آسيب پذير بودن محلۀ مسکوني مجرمان در دسترس قرار گرفتن ابزار و آلات جرم کنارهم قرار گرفتن بزهکاران و مجرمين حرفه اي و سابقه دار کوچ کردن افراد سالم از محل ايجاد پناهگاه براي بزهکاران و مجرمين تبديل ناهنجاريهاي اجتماعي به هنجار افزايش آسيب پذيري محله فرصت سازي براي ارتکاب جرم توسط افراد حين انجام فعاليت هاي روزانه تاثير درآمدهاي نامشروع و بادآورده بر اقتصاد کشور ايجاد گروههايي براي کنترل عوامل نظارتي استحاله مشاغل مشروع و سالم در مشاغل نامشروع امکان پرورش و تأمين نيرو براي اهداف بزهکارانه نمودار شماره ١- مدل مفهومي پژوهش روش پژوهش پژوهش حاضر بر حسب هدف از نوع تحقيقات کاربردي- توسعه اي، بر حسب دستاورد يا نتيجه تحقيق از نوع کاربردي و از لحاظ روش گردآوري اطلاعات توصيفي – پيمايشي محسوب ميشود.