چکیده:
رقابتپذیری منطقهای، یکی از رویکردهای نوین توسعه منطقهای محسوب میشود و به حالتی از توسعه اشاره دارد که موجبات افزایش بهرهوری اقتصادی را به همراه بهبمود کیفیت زندگی در سطح منطقه فراهم میکند. یکی از رویکردهای نوین که در تدوین برنامههای رقابتپذیری منطقهای وجود دارد نظریه مراکز مکمل است و به حالتی اشاره دارد که در آن دو یا چند شهر بهصورت دستهجمعی برای حرکت بهسوی توسعه، مورد برنامهریزی قرارگرفتهاند. ازاینرو پژوهش حاضر باهدف اصلی تدوین چارچوبی برای ایجاد یک شبکه شهری رقابتپذیر شهری در مقیاس منطقه در پی یافتن شاخصهای مؤثر بر رقابتپذیری شهری در استان مازندران بوده و در تلاش است تا با بهرهمندی از شاخصهای بدستآمده، به چارچوبی کلی برای ایجاد شبکه شهری رقابتپذیر در سطح استان به عنوان پاسخ به سوالهای اصلی پژوهش دست یابد. تحقیق حاضر از نوع کمی است و از حیث روش در گروه تحقیقات کاربردی طبقهبندی میشود. برای بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر رقابتپذیری شهری در مقیاس منطقه، از تحلیل AHP و برای بررسی مزیت رقابتی هر یک از شهرستانها از مدل تغییر سهم استفاده میشود. سرانجام با در نظر گرفتن مزیت رقابتی هر یک از شهرستانهای 22 گانه استان و با استفاده از روش تحلیلی سواتمشخص میشود که 5 شهرستان نقش کشاورزی، 8 شهرستان نقش خدماتی و 9 شهرستان نقش صنعتی را به عنوان نقش اصلی توسعه خود، در راستای رسیدن به شبکه مکمل در مقیاس منطقه دارند.
One of the new-fashioned approaches to regional development is Regional Competitiveness, which provides increscent economic productivity coupled with regional well-being improvement. Additionally, the Complementary Urban Theory is one of the novel approaches to regional competitiveness planning. It would also be utilized when two or more cities are planned collectively to bring Intended development. Therefore, the following research is conducted to achieve a framework for establishing a competitive urban network at the province scale by taking advantage of extracted indicators. For this purpose, this research looks for beneficial indicators of urban competitiveness with the primary aim of preparing an urban competitive urban network framework at the regional scale.With this in mind, the following research is categorized as quantitative research and applied science. Besides, it uses the analytic hierarchy process (AHP); to evaluate the efficacy of influential factors on urban competitiveness and uses the shift-share; to evaluate the competitive advantage of each of the counties. Finally, it results in five counties having the agricultural rule, eight counties having the service rule, and nine counties having the industrial rule as the primary rule to achieve a complementary network at the regional scale; In fact, the result came by considering the competitive advantage of each of twenty-two counties of the study province, coupled with SWOT analysis, and based on Porter's Diamond Theory.
خلاصه ماشینی:
Shen داداش پوروده ده جاني (١٣٩٤)درپژوهشي،عوامل ارزيابي رقابت پذيريمنطقه اي را متشکل از٤عامل اصلي،٢٦معيارو٦٢زيرمعيار،تدوين کرده وباکاربست آن هاومدل تحليلي MSA،ضمن تحليل داده ها،به شناسايي واولويت بندي عوامل مؤثردر رقابت پذيري استان کردستان پرداخته اند.
طرح آمايش استان مازندران (١٣٩٧)پس از بررسيوضعيت موجوداستان ازجنبه هايمختلف ،به شناساييقابليت هاومحدوديت هاي توسعه ،برنامه ريزيبرمبنايآن هاوتدوين فعاليت اولويت داربه هريک ازشهرستان هاي استان وارائه برنامه هاي اجرايي جهت نيل به آن هاپرداخته است .
نتيجه حاصل ازپيشينه نشان دهنده آن است که درسطح جهاني،برنامه ريزيبراساس معيارهاي رقابت پذيريبااستفاده از رويکردهاينوين ودرسطح کشوروجودبرنامه ايبراساس اين معيارهاوايجادشبکه شهري مکمل درمنطقه برايافزايش رقابت پذيريمنطقه ،امريضروريست وکمبودآن درطرح هاوپژوهش هايموجوداحساس ميشود؛ازآنجاکه اکثرتحقيقات داخلي بر شناسايي واولويت بنديعوامل مؤثربررقابت پذيريمنطقه اي پرداخته وبه برنامه ريزيبراي رقابت پذيريبراساس اين معيارهاوتدوين شبکه ايمکمل برايافزايش ميزان بهره ورياز پتانسيل هايموجودتوجهينشده وازآنجاکه نقش هايتعيين شده برايهرشهرستان در طرح آمايش استان ،به نظرميرسدکه تنهابرمبنايبررسيامکانات ومحدوديت هاي موجوددرهرشهرستان درنظرگرفته شده وبه نوع فعاليت جمعيت هرشهرستان در بخش هايمختلف اقتصاديتوجهينداشته ،درنتيجه پژوهش حاضردرتلاش است که با بهره گيريازمعيارهاياصلي رقابت پذيريوبااستفاده ازرويکردمکمل شهري،به حل شکاف مطروحه پرداخته وادامه دهنده مسيرپژوهش هايپيشين گرددوباتلفيق مدل هاي الماس وتغييرسهم ،علاوه برسوق استان به سوي توسعه همه جانبه وتبديل آن به اولين استان بهره مندازشبکه مکمل شهريرقابت پذيردرسطح کشور،گاميمؤثرنيزدرپر کردن شکاف هايموجوددراين مهم بردارد.