چکیده:
هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتابهای درسی علوم تجربی دورۀ دوم از لحاظ میزان توجه به ابعاد سلامت و معضلات زیستمحیطی است. به این منظور، سه جلد کتب درسی علوم تجربی دورۀ دوم ابتدایی با روش تحلیل محتوا موردبررسی قرار گرفت. این بررسی با استفاده از ابزار چکلیست تحلیل محتوا که در مورد ابعاد سلامت دارای چهار مؤلفۀ اصلی (سلامت جسمی، معنوی، روانی و اجتماعی) و 36 مؤلفۀ فرعی است و در مورد محیط زیست دارای چهار مؤلفۀ اصلی (معضلات زیستمحیطی آب، هوا، خاک و صوت) و24 مؤلفۀ فرعی است، بررسیشده و پایایی آن 90 ٪ درصد بهدستآمده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که در مورد ابعاد سلامت در کتابهای علوم تجربی دورۀ ابتدایی به بعد جسمی بیشتر و به بعد معنوی کمتر توجه شده است. همچنین در کتابهای علوم تجربی دوره ابتدایی در زمینۀ معضلات زیستمحیطی، بیشترین توجه به مسئلۀ خاک و کمترین توجه به معضلات صوتی بوده است. نتایج حاصل از تجزیهوتحلیل دادهها حاکی از آن بود که کتب علوم تجربی دورۀ دوم ابتدایی در زمینۀ میزان توجه به هر یک از مؤلفههای ابعاد سلامت، به سلامت جسمی و سلامت اجتماعی بیشتر پرداخته و در مقابل به مؤلفههای ابعاد سلامت روانی و معنوی کمتر پرداخته است. همچنین، این کتب در زمینۀ آموزش مؤلفههای محیط زیست، به مؤلفههای مرتبط با هوا و خاک بیشتر و به مؤلفههای آب و صوت کمتر توجه داشته اند.
The purpose of this study is to analyze the content of experimental science textbooks of the second period in terms of attention to health dimensions and environmental problems. For this purpose, three volumes of experimental science textbooks of the second elementary school were examined by content analysis method. This study uses a content analysis checklist tool that has four main components (physical, spiritual, mental and social health) and 36 sub-components on health dimensions and four main components on the environment (environmental problems of water, air). Soil and sound) and 24 sub-components, have been investigated and its reliability is 90%. Findings show that about the dimensions of health in the textbooks of experimental sciences in elementary school, more attention has been paid to the physical dimension and less to the spiritual dimension. Also in the experimental science textbooks of the elementary school in the field of environmental problems, the most attention was paid to the soil problem and the least attention was paid to acoustic problems. The results of data analysis showed that the books of experimental sciences of the second elementary school in the field of attention to each of the components of the dimensions of health, paid more attention to physical health and social health, and in contrast to the components of mental health and Spiritual is less paid. Also, in the field of teaching environmental components, these books have paid more attention to the components related to air and soil and less to the components of water and sound. .
خلاصه ماشینی:
سلامت مؤلفه ها و ابعاد متعددي دارد که تقسيم بندي هاي مختلفي نيز در اين خصوص صورت گرفته ؛ اما در يک تقسيم بندي کلي مهم ترين ابعاد سلامت شامل بعد سلامت جسمي ، رواني ، معنوي ، اجتماعي و زيست محيطي مي باشد که هر يک از اين ابعاد هم حيطۀ فردي و اجتماعي افراد را شامل مي شود هرچند برخي از اين ابعاد نيز به خرده ابعادي نيز تقسيم مي شود (خسروي و همکاران ، ١٤٠٠؛ حاتمي و همکاران ، ١٣٩٨؛ حلم سرشت و دل پيشه ، ١٣٧٧).
نتايج پژوهش ماشاءاللهي و همکاران (١٣٩٨) با عنوان تحليل محتواي برنامۀ درسي درس علوم تجربي دوره ابتدايي از منظر توجه به مؤلفه هاي محيط زيست نشان داد که بيشترين ميزان توجه کتاب هاي درسي علوم تجربي دورة ابتدايي به آموزش هاي محيط زيست ، به ترتيب مربوط به پايۀ پنجم ، چهارم ، سوم ، اول و دوم بوده است .
ازاين رو پژوهش حاضر به صورت کامل از منظر مؤلفه هاي ابعاد سلامت (شامل سلامت جسمي ، رواني ، معنوي و اجتماعي ) و مؤلفه هاي آموزش محيط زيست (شامل آب ، هوا، خاک و صوت ) به تحليل محتواي کتب علوم تجربي دوره دوم ابتدايي پرداخته است .
به سلامت اجتماعي در سه حيطۀ شناختي ، عاطفي و رواني حرکتي پرداخته است بعد از بررسي مؤلفه هاي بعد سلامت ، مؤلفه هاي آموزش محيط زيست در بين کتب علوم تجربي دوره دوم ابتدايي موردبررسي و تحليل قرار گرفت .