چکیده:
شناخت عوامل جغرافیایی و بهکارگیری آنها در طرحریزیهای نظامی از اهمیت ویژهای برخوردار است و بهعنوان یک عامل برتریساز در عملیاتها میتواند اثر تعیینکننده و حیاتی بر طرحهای نظامی داشته باشد. بنابراین، شناخت دقیق عوامل جغرافیایی و میزان نقشآفرینی آن از اهم موضوعات نظامی و عمدهترین محورهای فعالیت اطلاعاتی محسوب میشود. بدون شناخت کامل شرایط جغرافیایی منطقه، انجام هرگونه عملیاتی محکوم به شکست است. ازاینرو، پژوهش حاضر بهدنبال بررسی میزان تاثیر عوامل جغرافیایی بر عملیات والفجر هشت است. پژوهش حاضر ازنظر روش، پیمایشی (اعتبارسنجی) و ازنظر هدف، کاربردی است. باتوجهبه تعداد محدود جامعه آماری با استفاده از روش نمونهگیری تمامشمار و هدفمند 50 نفر انتخاب و مورد مطالعه و پرسش قرار گرفتند. درخصوص سنجش میزان اثرگذاری عوامل جغرافیایی بر عملیات والفجر 8، پوشش گیاهی، آبوهوا، هیدرولوژی و ژئومورفولوژی منطقه عملیات، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان میدهد که مولفههای جغرافیایی بهویژه هیدرولوژی منطقه عمدتا تاثیر منفی زیادی بر عملیاتهای نیروهای خودی در عملیات والفجر 8 داشته است؛ اما فرماندهان این عملیات با درایت و هوشمندی توانستهاند بر این محدودیتها فایق آیند؛ موضوعی که بهنظر میرسد کمتر در اردوهای راهیان نور به آن پرداخته میشود.
خلاصه ماشینی:
نتايج تحقيق نشان ميدهد که مؤلفه هاي جغرافيايي به ويژه هيدرولوژي منطقه عمدتا تأثير منفي زيادي بر عمليات هاي نيروهاي خودي در عمليات والفجر ٨ داشته است ؛ اما فرماندهان اين عمليات با درايت و هوشمندي توانسته اند بر اين محدوديت ها فايق آيند؛ موضوعي که به نظر مي رسد کمتر در اردوهاي راهيان نور به آن پرداخته ميشود.
باتوجه به اهميت نقش عوامل جغرافيايي در موفقيت عمليات ها نگارنده درصدد است با تحليل جغرافياي نظامي منطقه عملياتي والفجر ٨ عظمت کار رزمندگان درگير در اين عمليات را جهت ارائه به کاروان هاي راهيان نور برجسته نمايد.
کالينز، نظريه تهاجم ـ دفاع از ديدگاه واقع گرايان تدافعي، در رابطه با تأثير عوامل و عناصر جغرافيايي بر قابليت هاي دفاعي يک سرزمين و همچنين نظريه فريدمن درخصوص روش هاي نامتقارن در جنگ ها استفاده شده که به صورت خلاصه به برخي از اين نظريه ها اشاره شده است .
ازلحاظ جغرافيايي نيز چندين عامل باعث دشوارشدن پيروزي در جنگ 128 (به عنوان عامل اصلي غلبه حالت دفاع ) مي شود ازقبيل : ـ مرزهاي ملي مشرف به اقيانوس ها، کوه ها، رودخانه هاي عريض ، بيابان هاي شني و جنگل ها و کوه ها که محيط مناسبي براي عمليات هاي چريکي هستند؛ ـ موانع ساختگي در امتداد مرزها مثل مناطق نامنظم شهري؛ ـ مناطق حايل مثل دولت هاي بي طرف يا مناطق خلع سلاح شده ؛ ـ بزرگي يک کشور و قرار داشتن منابع و صنايع در عمق آن .