چکیده:
غایتمند به کسی میگویند که صاحب غایت است، یعنی صاحب غرض و هدف باشد. غایتمندی افعال الهی، یعنی صاحب غایت و غرض بودن افعال الهی. غایتمندی افعال الهی یکی از شاخههای معنای اخص حکمت است و در بحث صفات الهی قرار میگیرد.این تحقیق به روش کتابخانه ای و از نوع توصیفی می باشد.
موضوعی که در این پژوهش مطرح میشود این است که آیا خداوند برای فعل خودش غایت و هدفی دارد؟ در پاسخ به این سؤال دو دیدگاه وجود دارد، نظریه اشاعره و نظریه مکتب معتزله .
اشاعره معتقد هستند که افعال خداوند غایتمند نیست، زیرا اگر خداوند فعلی را برای غرضی انجام بدهد، این نشانهای از نقص در وجود او خواهد بود. آنها تصور کردهاند که اگر فعل خداوند دارای غایت باشد آن غایت خداوند را مجبور به آن کار میکند. به عقیده آنها نباید یک مفهوم خارجی کار خداوند را جهت دهد، بلکه ملاک خودکار خداوند است و هر کاری که او انجام دهد غایتمند و حسن است؛ اما معتزله معتقدند که افعال خداوند باید غایتمند باشد، چون اگر چنین نباشد افعال او باطل و بیهوده خواهد بود و خداوند صریحاً در قرآن بیان کرده که کار عبث انجام نمیدهد.هدف از انجام این تحقیق بررسی دیدگاه اشاعره و معتزله درباره غرض افعال الهی می باشد