چکیده:
همه‌گیری کووید-19، علاوه بر ایجاد چالش ابتلا و مرگ‌ومیر و تهدید سلامت تعداد زیادی از مردم در سراسر دنیا، همانند گردبادی است که خسارات دیگری نیز به بار آورده و چه‌بسا تأثیرات آن تا سالها بعد بر جای بماند. واکاوی این اثرات برای اتخاذ سیاستهای مناسب رویارویی و مدیریت با آن و بحرانهای مشابه، حیاتی است. یکی از بخشهای تحت تأثیر کووید-19، علم و فناوری است. در این مقاله، اثرات مستقیم و غیرمستقیم کووید-19 بر پژوهش (بهعنوان زیربنای حوزه علم و فناوری) بررسی و تحلیل‌شده است. روش تحقیق، تحلیل مضمون بوده و پیامدها با استفاده از تکنیک چرخ آینده، بازنمایی شدهاند؛ به‌طوری‌که اثرات کوتاهمدت و میانمدت همه‌گیری بر پژوهش، در سطوح و لایههای مختلف بررسی و سپس به‌تناسب آثار شناساییشده، چند گزاره سیاستی پیشنهادشده است. از جمله گزارههای سیاستی ارائهشده عبارت‌اند از: در نظر گرفتن ضریب کمکی برای امتیازات ترفیع اعضای هیئت‌علمی زن دارای فرزندان خردسال، تدوین سند مواد حیاتی کشور، ایجاد سازوکار مناسب برای دسترسی به منابع علمی کتابخانهها و پایاننامههای تحصیلات تکمیلی، حمایت از توسعه مهارتهای بینرشتهای و فرارشتهای پژوهشها، اصلاح دورههای دکتری و پسادکتری با هدف افزایش تابآوری جوامع در مقابل بحرانهای آینده و تنوع‌بخشی به سبد تأمین مالی پژوهش.
The Covid-19 pandemic, in addition to causing infection and death, and threatening the health of large numbers of people around the world, is like a tornado that causes other damages and its effects will probably last for many years. One of the fields affected by Covid-19 is science and technology (S&T). Given that the research sector is the foundation of S&T, and due to this sector has been greatly affected by the Covid-19 crisis, in this study the direct and indirect effects of Covid-19 on research have been investigated and analyzed. This study uses thematic analysis and the future wheel method. After drawing the layers of future wheel, several policies have been proposed based on the results. Some of the recommended policies are: considering the auxiliary coefficient for the promotion scores of female faculty members who have child (ren), compiling national critical material document facilitating access to the thesis and scientific resources, developing interdisciplinary and multidisciplinary skills, improving doctoral and postdoctoral students capabilities with a view to increasing the resilience to future crises, and diversifying the research funding portfolios.
خلاصه ماشینی:
از جمله گزاره هاي سياستي ارائه شده عبارت اند از: در نظر گرفتن ضريب کمکي براي امتيازات ترفيع اعضاي هيئت علمي زن داراي فرزندان خردسال ، تدوين سند مواد حياتي کشور، ايجاد سازوکار مناسب براي دسترسي به منابع علمي کتابخانه ها و پايان نامه هاي تحصيلات تکميلي ، حمايت از توسعه مهارت هاي بين رشته اي و فرارشته اي پژوهش ها، اصلاح دوره هاي دکتري و * استاديار، گروه سياست نوآوري و آينده نگاري، پژوهشکده مطالعات فناوري ، تهران ، ايران .
اين تکنيک ، بر تأثيرات مستقيم و غيرمستقيم در کوتاه مدت تا ميان مدت تمرکز دارد که براي برنامه ريزي استراتژيک مفيد است (٢٠٢٠ ,Daffara) و اطلاعات و دانشي ارائه ميدهد که متخصصان و مديران و سياست گذاران با استفاده از آن ها ميتوانند براي تأثيرگذاري براي آينده خود و کسب دانش در مورد آينده هاي ممکن استفاده نموده ,Kouri) (٢٠٢٠ ,Hakala &Hopia, و در رويارويي با اثرات احتمالي رخداد يا روند، سنجيده تر عمل کنند (٢٠٠٩ ,Gordon &Glenn ).
در حوزه پژوهش نيز با کاهش عمومي ساعت کار بانوان (به خصوص بانوان داراي فرزند) & ,Ipe, Goel, Howes) (٢٠٢١ ,Bakhtary و محققاني که در ابتداي مسير شغليشان هستند، باعث ايجاد نابرابري و بيعدالتي در اين حوزه شده است & ,Harrop, Bal, Carpenter) (٢٠٢١ ,Halladay.
بحران کوويد-١٩ نيز با توجه به محدوديت هايي که در کاهش ارتباطات و دسترسيها ايجاد کرد (٢٠٢٠ ,Tuttle)، موجب شده است که پژوهشگران براي انجام تحقيقات به ابزارها و روش هاي جديد روي بياورند.
(
, 
, 
)
